Η υπερβολική εφίδρωση στις μασχάλες, που επίσης ονομάζεται και μασχαλιαία υπεριδρωσία, είναι ένα ανεξέλεγκτο και ενοχλητικό πρόβλημα. Εκείνος που την βιώνει, συχνά νιώθει άβολα και αμήχανα όταν εμφανίζεται ο ιδρώτας και οι λεκέδες στα ρούχα του. Επιπλέον, η δυσάρεστη θέση που βρίσκεται συνήθως, όταν πρέπει να δικαιολογηθεί με τη φράση “ιδρώνω πολύ”, μπορεί να τον οδηγήσει σε αποχή από την κοινωνική ζωή και τις καθημερινές δραστηριότητες.
Όμως, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή και ας απαντήσουμε σε κάποια πολύ βασικά ερωτήματα. Τι είναι υπεριδρωσία; Πώς μπορείτε να διαχωρίσετε την κανονική από την υπερβολική εφίδρωση στις μασχάλες; Πόσο αποτελεσματική είναι η χρήση αντιιδρωτικών και οι ενέσεις βοτουλινικής τοξίνης (btx); Υπάρχει θεραπεία με μόνιμα αποτελέσματα για τον ιδρώτα στις μασχάλες;
Υπεριδρωσία: Τι ακριβώς είναι – Πρωτοπαθής και δευτεροπαθής
Η υπεριδρωσία είναι η υπερβολική παραγωγή ιδρώτα από τον οργανισμό. Υπάρχουν δύο τύποι υπεριδρωσίας: η πρωτοπαθής και η δευτεροπαθής. Η πρωτοπαθής υπεριδρωσία οφείλεται στην υπερβολική δραστηριότητα των ιδρωτοποιών αδένων χωρίς να υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο ερέθισμα. Με άλλα λόγια, το σώμα αρχίζει να ιδρώνει χωρίς να υπάρχει κάποιο εξωτερικό ερέθισμα. Αυτό σημαίνει, πως αν έχετε πρωτοπαθή υπεριδρωσία μπορεί να ιδρώνετε οποιαδήποτε στιγμή, ότι κι αν κάνετε. Δεν σας επηρεάζει ούτε η θερμοκρασία, ούτε η εποχή. Η υπεριδρωσία αυτού του είδους εμφανίζεται συνήθως στις μασχάλες, τις παλάμες και τα πέλματα των ποδιών.
Σε λιγότερο βαθμό, μπορεί να εμφανιστεί στο κεφάλι, την πλάτη ή στο πρόσωπο. Η πρωτοπαθής υπεριδρωσία, αν και δεν είναι ακόμη απόλυτα σαφής ποιος είναι ο λόγος που υπερδραστηριοποιούνται οι ιδρωτοποιοί αδένες, μπορεί να απορρέει από γενετικό πρόβλημα ή κληρονομική προδιάθεση. Η δευτεροπαθής υπεριδρωσία οφείλεται σε παθολογική κατάσταση, όπως για παράδειγμα νοσήματα του θυρεοειδούς. Η υπεριδρωσία διακρίνεται σε διάφορες βαθμίδες σοβαρότητας, από ήπια, μέτρια, μέχρι και σοβαρή και δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία του ατόμου. Απλά, δυσκολεύει, κάποιες φορές σε σημαντικό βαθμό, την προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή του ασθενή.
Υπεριδρωσία: Πώς θα καταλάβετε αν ιδρώνετε παραπάνω από το φυσιολογικό;
Η υπερβολική εφίδρωση ή ο τρόπος με τον οποίο κάποιος την αντιλαμβάνεται είναι πολύ προσωπικός. Το υποκειμενικό κριτήριο “ιδρώνω πολύ στις μασχάλες” επηρεάζεται από τον αντίκτυπο που έχει η εφίδρωση σε κάποιον σχετικά με τον τρόπο ζωής του. Τι σημαίνει αυτό; Αν κάποιος έρχεται σε επαφή συνεχώς με κόσμο, για παράδειγμα λόγω εργασίας, ακόμη και η ελάχιστη εφίδρωση μπορεί να είναι για εκείνον πολύ ενοχλητική. Ο χαρακτηρισμός υπερβολικός ή φυσιολογικός δεν έχει την ίδια βαρύτητα για όλους. Επειδή ο ιδρώτας δεν μπορεί με έναν απλό τρόπο να ποσοτικοποιηθεί και να μετρηθεί σε καθημερινή βάση, όπως για παράδειγμα η αρτηριακή πίεση, είναι περίπλοκο να εκτιμήσουμε την ποσότητα του ιδρώτα κάποιου.
Επίσης, κάτω από ίδιες συνθήκες, δεν ιδρώνουν το ίδιο όλοι. Κάποιος μπορεί να ισχυριστεί “ιδρώνω πολύ”, κάποιος άλλος “δεν ιδρώνω καθόλου.” Επομένως, είναι δύσκολο να καθορίσουμε από ποιο επίπεδο και επάνω ξεκινά η υπεριδρωσία στις μασχάλες. Αυτό που θα μπορούσαμε να πούμε είναι το εξής: από τη στιγμή που κάποιος αρχίζει να νιώθει αμήχανα με τον ιδρώτα του ή να δέχεται αρνητικά μηνύματα από το περιβάλλον του (κοινωνικό ή εργασιακό) για τον ιδρώτα του, τότε αρχίζει το πρόβλημα της υπερβολικής εφίδρωσης στις μασχάλες. Συνεπώς, η εφίδρωση στις μασχάλες είναι μια διαταραχή του οργανισμού, που γίνεται άμεσα αντιληπτή και αξιολογείται ανάλογα από τον ίδιο τον ασθενή.
Υπεριδρωσία: Αντιμετώπιση με αντιιδρωτικά και ενέσεις
Το πρώτο που πιθανώς να σκεφτεί κάποιος για να εξαλείψει τον ιδρώτα στις μασχάλες του είναι η χρήση αντιιδρωτικού. Η αποτελεσματικότητα των αντιιδρωτικών ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της εφίδρωσης. Όσο πιο σοβαρή είναι η υπεριδρωσία, τόσο πιο αναποτελεσματικά είναι. Πιθανώς, με καθημερινή χρήση σε ήπιες μορφές εφίδρωσης να φέρουν κάποιο αποτέλεσμα, ωστόσο ο ερεθισμός στο δέρμα δεν είναι ασυνήθιστος.
Σχετικά με τις ενέσεις βοτουλινικής τοξίνης, το γνωστό σε όλους btx, σαν θεραπεία θεωρείται περισσότερο αποτελεσματική για την μείωση του ιδρώτα στις μασχάλες. Όμως, η δράση των εγχύσεων είναι προσωρινή καθώς διαρκούν το πολύ τέσσερις μήνες και χωρίς φυσικά να καταπολεμούν την οσμή του ιδρώτα που μπορεί να υπάρχει. Γενικά, θεωρείται επώδυνη θεραπεία (κυρίως στις παλάμες και τα πέλματα) που κοστίζει αρκετά, λόγω των επαναλήψεων των συνεδριών κατά τακτά χρονικά διαστήματα.
Υπεριδρωσία: Όταν εμφανίζεται το βράδυ
Η νυχτερινή εφίδρωση αποτελεί μεταξύ άλλων σύμπτωμα διαφόρων προβλημάτων υγείας, όπως μια ορμονική διαταραχή, ή μπορεί να εκδηλωθεί ως παρενέργεια φαρμακευτικής αγωγής. Οι νυχτερινοί ιδρώτες μπορεί να προκύψουν επίσης εξαιτίας μη-ιατρικών αιτιών, όπως η άσκηση, ένα ζεστό ντους ή ένα ζεστό ποτό λίγο πριν πάτε για ύπνο.
Διαβάστε παρακάτω για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τις συνήθειες και λιγότερο συχνές αιτίες νυχτερινής εφίδρωσης, μαζί με πιθανά σοβαρά συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε.
Υπερβολικό στρες
Αν πιέζεστε υπερβολικά στη δουλειά ή στο σπίτι, τότε η ψυχολογική καταπόνηση μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο σας με τη μορφή συχνών τρομακτικών ονείρων. Το σώμα αντιδρά στους εφιάλτες απελευθερώνοντας ορμόνες αλλά και με τις νευρικές κινήσεις του σώματος, εκδηλώσεις που αναπόφευκτα οδηγούν στην αυξημένη παραγωγή ιδρώτα. Αν είστε κατά τα άλλα υγιείς, το στρες και τα άσχημα όνειρα που αυτό προκαλεί είναι πιθανώς η πιο απλή εξήγηση για τη νυχτερινή εφίδρωση.
Ορμονικές μεταβολές
Στις γυναίκες, η νυχτερινή εφίδρωση προκαλείται συχνά από διακυμάνσεις στα επίπεδα των οιστρογόνων που σχετίζονται με την εμμηνόπαυση. Οι εξάψεις της εμμηνόπαυσης μπορεί να εκδηλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ακόμη και τις ώρες του ύπνου. Κάτι αντίστοιχο ισχύει για τις γυναίκες που διανύουν εγκυμοσύνηή έμμηνο ρύση.
Χαμηλή τεστοστερόνη
Εάν τα επίπεδα τεστοστερόνης σας είναι χαμηλά, μπορεί να αισθανθείτε νυχτερινές εφιδρώσεις. Το σώμα σας φυσικά παράγει λιγότερη τεστοστερόνη καθώς μεγαλώνετε. Αλλά άλλοι παράγοντες, όπως ο τραυματισμός, τα φάρμακα, οι συνθήκες υγείας και η κατάχρηση ουσιών, μπορούν επίσης να μειώσουν την ποσότητα της τεστοστερόνης που παράγεται.
Άλλα συμπτώματα χαμηλής τεστοστερόνης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- μυϊκή αδυναμία
- κούραση
- λιγότερο ενδιαφέρον για το σεξ
- στυτική δυσλειτουργία
- μειωμένη οστική μάζα
- πρόβλημα εστίασης και μνήμης
- αλλαγές στη διάθεση, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης ή χαμηλής διάθεσης και ευερεθιστότητας
Αντικαταθλιπτικά
Ορισμένες κλάσεις αντικαταθλιπτικών φαρμάκων (π.χ. βενλαφαξίνη, βουπροπιόνη) επηρεάζουν την παραγωγή αδρεναλίνης κατά τρόπο που οδηγούν σε εντονότερη εφίδρωση. Συμπληρωματικές θεραπείες που θα συστήσει ο γιατρός είναι δυνατό να ελέγξουν αυτή την παρενέργεια χωρίς να χρειαστεί αλλαγή της αντικαταθλιπτικής αγωγής.
Λοιμώξεις
Οι λοιμώξεις συνδέονται γενικώς με αλλαγές στη θερμοκρασία του σώματος (βλέπε πυρετός), επομένως η εφίδρωση αποτελεί σύνηθες και φυσιολογικό επακόλουθο. Η εφίδρωση αρχίζει να υποχωρεί μαζί με τον πυρετό και τα λοιπά συμπτώματα της εκάστοτε λοίμωξης.
Λέμφωμα
Το λέμφωμα είναι μια μορφή καρκίνου των κυττάρων του λεμφικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από τεράστια ποικιλία συμπτωμάτων, όπως αλλαγές στην όρεξη, πυρετό αλλά και εφίδρωση κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η εφίδρωση είναι αποτέλεσμα της αλλαγής στη θερμοκρασία του σώματος, η οποία με τη σειρά της οφείλεται στην προσπάθεια του οργανισμού να αντιμετωπίσει την ασθένεια.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Ο νυχτερινός ιδρώτας έχει συνδεθεί με αυτό το οποίο συμβαίνει όταν ο μυς που συνήθως κρατάει τον οισοφάγο κλειστό δεν λειτουργεί σωστά. Όταν αυτός ο μυς δεν συστέλλεται όπως θα έπρεπε, το οξύ στο στομάχι σας μπορεί να ανέβει στον οισοφάγο και να προκαλέσει το αίσθημα καύσου που μπορεί να γνωρίζετε ως καούρα.
Φάρμακα
Ορισμένα φάρμακα θα μπορούσαν να το κάνουν πιο πιθανό να αισθανθείτε νυχτερινές εφιδρώσεις. Πολλά διαφορετικά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν νυχτερινές εφιδρώσεις ως παρενέργεια. Ορισμένοι τύποι που συνδέονται με υπερβολική εφίδρωση περιλαμβάνουν:
- SSRIs και τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά
- στεροειδή, όπως η κορτιζόνη και η πρεδνιζόνη
- ακεταμινοφαίνη, ασπιρίνη και άλλα αναλγητικά
- αντιψυχωσικά
- φάρμακα για τον διαβήτη
- φάρμακα ορμονικής θεραπείας
Υπνική άπνοια
Οι νυχτερινές εφιδρώσεις στους άνδρες μπορεί μερικές φορές να υποδηλώνουν υπνική άπνοια. Με την υπνική άπνοια, σταματάτε να αναπνέετε ενώ κοιμάστε. Αυτό μπορεί να συμβεί πολλές φορές σε μια νύχτα, αλλά αν κοιμάστε μόνοι ή αν ο σύντροφός σας κοιμάται αρκετά βαριά και δεν σας ακούει, ίσως να μην γνωρίζετε τίποτα. Η υπνική άπνοια είναι πιο συχνή στους άνδρες και περίπου το 25% των ανδρών έχουν αυτή την κατάσταση.