Υπερκόπωση ονομάζεται το συναίσθημα που νιώθει κάποιος όταν είναι συνεχώς κουρασμένος. Διαφοροποιείται από το αίσθημα της νύστας ή της υπνηλίας ή το ψυχολογικό αίσθημα της απάθειας, αν και αυτά τα συμπτώματα μπορεί να συνοδεύουν την υπερκόπωση. Άλλοι όροι για να περιγραφεί η υπερκόπωση είναι η μειωμένη ενέργεια ή η έλλειψη ενέργειας, η σωματική και πνευματική εξάντληση και η απουσία κινητοποίησης.
Υπερκόπωση: Τα πιο κοινά συμπτώματα
- Αδυνατείτε να σκεφθείτε καθαρά
- Είστε εξαιρετικά στρεσαρισμένοι
- Τα χείλη σας είναι συνεχώς στεγνά
- Παρουσιάζετε τριχόπτωση
- Έχετε μειωμένη ερωτική επιθυμία
- Λόγω της απώλειας ενέργειας δεν μπορείτε να αντέξετε στην ιδέα να ασκηθείτε
- Νιώθετε θλίψη και έχετε πεσμένη διάθεση
- Λαχανιάζετε ακόμα κι αν δεν κάνετε κάτι κοπιαστικό
- Νιώθετε το αίσθημα της κούρασης σχεδόν όλη την ημέρα
- Αρρωσταίνετε συχνά, έχετε συχνούς πονοκεφάλους και μυϊκούς πόνους
- Παρουσιάζετε αλλαγές στην όρεξη και τις συνήθειες του ύπνου (αϋπνία, διακεκομμένος ύπνος)
- Έχετε έντονο το αίσθημα της αποτυχίας και της αυτοαμφισβήτησης
- Νιώθετε αβοήθητος και ηττημένος
- Έχετε το αίσθημα της μοναξιάς
- Έχετε αυξημένα κυνική και αρνητική οπτική για τα πράγματα
- Δε λαμβάνετε εύκολα ικανοποίηση και νιώθετε απαθείς ακόμα κι αν επιτυγχάνετε στόχους
- Έχετε την ανάγκη απομόνωσης από το περιβάλλον σας
- Είστε αναβλητικοί και σας παίρνει περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσετε κάποιο έργο
- Παραιτείστε από την ανάληψη ευθυνών
- Χρησιμοποιείτε φάρμακα, τρώτε υπερβολικά ή καταναλώνετε αλκοόλ για να αντιμετωπίσετε την κατάσταση
- Αργοπορείτε στην εργασία σας ή νιώθετε απογοητευμένοι απ’το περιβάλλον σας
Είναι σημαντικό λοιπόν να ακούσετε τα προειδοποιητικά σημάδια και να κάνετε τον έγκαιρο προληπτικό έλεγχο ώστε να μην απειληθείτε από την εμφάνιση του Συνδρόμου Χρόνιας Κόπωσης.
Υπερκόπωση: Από ποια αίτια προκαλείται;
Υπάρχουν αρκετά ιατρικά και μη ιατρικά αίτια για την υπερκόπωση συμπεριλαμβανομένων του προσωπικού διαιτολογίου και των συνηθειών ζωής. Οι παρακάτω παράγοντες συνεισφέρουν στην εκδήλωση υπερκόπωσης είτε μεμονωμένοι είτε σε συνδυασμό:
- Συναισθηματικό και ψυχοκοινωνικό στρες και κατάθλιψη
- Αναιμία, διαβήτης, καρκίνος
- Εγκυμοσύνη, θηλασμός, έλλειψη ύπνου και υπερβολική άσκηση
Επίσης, ο τρόπος ζωής μπορεί να οδηγήσει στην κόπωση και την εξάντληση:
- Nα κοιμάται κάποιος αργά το βράδυ
- Να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες καφεϊνης
- Να πίνει μαγάλες ποσότητες αλκοόλ
- Να μην τρέφεται υγιεινά
Άλλοι οργανικοί παράγοντες που προδιαθέτουν για υπερκόπωση είναι οι εξής:
- Παχυσαρκία
- Υπνική άπνοια
- Αγωγή με αγχολυτικά ή αντικαταθλιπτικά
- Έλλειψη σιδήρου
- Νεφρική νόσος
- Καρδιολογικά προβλήματα
- Ασθένειες του θυρεοειδή
- Νευρική ανορεξία ή άλλες διατροφικές διαταραχές
- Αρθρίτιδα συμπεριλαμβανομένης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
- Αυτοάνοσα νοσήματα, όπως συστηματικός ερυθηματώδης λύκος
- Ινομυαλγία
- Φλεγμονή του οργανισμού
- Υποσιτισμός
Υπερκόπωση: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η κόπωση είναι ένα δύσκολο θέμα για τους γιατρούς. Μπορεί να αποτελεί ένα πρόβλημα σωματικής υγείας ή ένα ψυχολογικό πρόβλημα. Οι ασθενείς που συμβουλεύονται γιατρό για την κόπωσή τους έχουν την τάση να επικεντρώνονται στα σωματικά τους συμπτώματα και τη σωματική εξάντληση και να παραβλέπουν κάποιους ψυχολογικούς παράγοντες. Έχουν λοιπόν την τάση να βλέπουν το πρόβλημα ως σωματικό και όχι ως ψυχολογικό.
Όταν ασθενείς παρουσιάζονται με κόπωση, οι γιατροί θα προσπαθήσουν να αναπτύξουν μια πιο ακριβή εικόνα για τα συμπτώματα, τυπικά θέτοντας ερωτήσεις σχετικά με την ποιότητα ζωής και ύπνου. Ο γιατρός επίσης μπορεί να εξετάσει έναν ασθενή σωματικά ή να εξετάσει την πνευματική του κατάσταση ώστε να βρει φυσικά αίτια ή ψυχολογικά, διανοητικά. Αν δεν προσδιοριστούν συγκεκριμένα αίτια υπάρχουν κάποιες εξετάσεις που βοηθούν να τεθεί η διάγνωση. Μερικές από αυτές είναι οι παρακάτω:
- Αιματολογικές εξετάσεις, έλεγχος κορτιζόλης
- Ρυθμός καθίζησης ερυθρών αιμοσφαιρίων και αντιδρώσα πρωτεϊνη C.
- Τεστ εξέτασης της νεφρικής λειτουργίας
- Ουρολογικές εξετάσεις και ηλεκτρολύτες
- Έλεγχος της λειτουργίας του θυρεοειδή
- Έλεγχος γλυκόζης κλπ.
Υπερκόπωση: Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις
Δεν υπάρχει μια μοναδική θεραπεία για την υπερκόπωση, διότι η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από τα αίτια της κόπωσης. Αν η διαγνωστική διαδικασία αποκλείσει οργανικά αίτια, οι ακόλουθες τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής και τη διατροφή μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση:
- Βελτίωση των συνηθειών του ύπνου και επάρκεια ύπνου
- Κανονική άσκηση και εξισορρόπηση άσκησης και δραστηριότητας
- Περιορισμός καφεϊνης και επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού
- Ισορροπημένη, υγιεινή διατροφή για τη διατήρηση σταθερού σωματικού βάρους
- Λήψη συμπληρωμάτων διατροφής αν κρίνεται αναγκαίο
- Θέσπιση ρεαλιστικών στόχων για το φόρτο εργασίας και καλός προγραμματισμός της εργασίας
- Εξεύρεση χρόνου για χαλάρωση, διαλογισμό και γιόγκα
- Ανίχνευση και διαχείριση στρεσογόνων παραγόντων, όπως για π.χ επίλυση προβληματικών σχέσεων
- Αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ, νικοτίνης και παράνομων ουσιών
Για κάποιους ανθρώπους με υπερκόπωση, οι γιατροί μπορεί να συστήσουν την αναζήτηση συμβουλευτικής ή ψυχοθεραπείας, όπως γνωστικοσυμπεριφορικής θεραπείας. Τέλος, μπορεί να προτείνουν μια δομημένη, διεπιστημονική προσέγγιση στη θεραπεία που να περιλαμβάνει επίσκεψη σε διαιτολόγο και γυμναστή.