Υποθερμία: Δεν είναι τόσο αθώα όσο νομίζουμε – Τι μπορεί να προκαλέσει, πότε είναι ανησυχητική

Υποθερμία: Υποθερμία είναι η πτώση της θερμοκρασίας του σώματος μας κάτω από το φυσιολογικό. Μπορεί να είναι ολιγόλεπτη, αλλά μπορεί να είναι και χρόνια.

Οι περισσότεροι έχουμε πολλάκις βιώσει την άνοδο της θερμοκρασίας στο σώμα μας, δηλαδή πυρετό, αλλά με την υποθερμία δεν είμαστε τόσο εξοικειωμένοι. Ας δούμε, λοιπόν, παρακάτω όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για το σύμπτωμα αυτό.

Υποθερμία: Σε ποιες κατηγορίες χωρίζεται;

Υπάρχουν τρεις κατηγορίες υποθερμίας.

1. Η χρόνια υποθερμία που συνήθως παρατηρείται στους αλκοολικούς, ηλικιωμένους και άλλους με ιατρικά προβλήματα,
2. Οι κρίσεις υποθερμίας εξαιτίας βυθίσματος σε κρύο νερό και τέλος,
3. Οι κρίσεις που συμβαίνουν σε υγιή άτομα τα οποία εκτίθενται σε περιβαλλοντολογικά στρες.

Υποθερμία: Ποια συμπτώματα την συνοδεύουν;

Το ρίγος είναι το πρώτο πράγμα που θα παρατηρήσετε, καθώς η θερμοκρασία σας θα αρχίζει να πέφτει. Πρόκειται για την πρώτη, αυτόματη άμυνα του οργανισμού στην πτώση της θερμοκρασίας. Είναι μια προσπάθεια να ζεσταθεί μέσω της γρήγορης σύσπασης των μυών.

Ήπια υποθερμία

• Ρίγος (τουρτούρισμα)
• Ζάλη
• Πείνα
• Ναυτία
• Γρήγορη αναπνοή
• Δυσκολία στην ομιλία
• Ελαφρά σύγχυση
• Έλλειψη συντονισμού
• Κούραση
• Αύξηση του καρδιακού ρυθμού

Μέτρια έως σοβαρή υποθερμία

• Ρίγος (ωστόσο, όσο η κατάσταση επιδεινώνεται, το ρίγος σταματάει)
• Αδεξιότητα και έλλειψη συντονισμού
• Μπερδεμένη ομιλία
• Σύγχυση και κακή λήψη αποφάσεων, όπως το να προσπαθεί το άτομο να αφαιρέσει ζεστά ρούχα από πάνω του
• Υπνηλία, ή πολύ χαμηλή ενέργεια
• Έλλειψη ανησυχίας σχετικά με την σοβαρότητα της κατάστασης
• Προοδευτική απώλεια της συνείδησης
• Αδύναμος σφυγμός
• Αργή, ρηχή αναπνοή

Κάποιος με υποθερμία συνήθως δεν γνωρίζει την κατάστασή του, επειδή τα συμπτώματα προοδεύουν σταδιακά. Επίσης, η σύγχυση σκέψης που σχετίζεται με την υποθερμία αποτρέπει την αυτογνωσία και μπορεί να οδηγήσει σε ριψοκίνδυνες και παράλογες αποφάσεις.

Υποθερμία σε βρέφη

• Δέρμα με ανοιχτό κόκκινο χρώμα
• Πολύ χαμηλή ενέργεια
• Αδύναμο κλάμα/φωνή

Υποθερμία: Πόσο σοβαρή είναι η υποθερμία;

Αν η σοβαρή υποθερμία επιμείνει επέρχεται ο θάνατος, αλλά πρέπει να τονιστεί λόγω της υποθερμίας, ελαττώνεται δραματικά ο μεταβολισμός του εγκεφάλου.

Αυτό είναι καλό, διότι ενώ σε άλλα αίτια θανάτου (π.χ. καρδιακή ανακοπή) ο εγκεφαλικός θάνατος επέρχεται μέσα σε λίγα λεπτά κατά την υποθερμία η διαδικασία αυτή μπορεί να καθυστερήσει αισθητά.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συνεχίζεται η προσπάθεια καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης ακόμα και εάν έχει παρέλθει αρκετός χρόνος από τη στιγμή του ατυχήματος.

Υποθερμία: Ποια αίτια οδηγούν στην πτώση της θερμοκρασίας του ανθρώπου;

Οι πιο κοινές αιτίες της υποθερμίας είναι η έκθεση του ατόμου σε πολύ ψυχρές καιρικές συνθήκες, ή σε κρύο νερό. Αλλά, γενικότερα, η παρατεταμένη έκθεση σε οποιοδήποτε περιβάλλον ψυχρότερο από ό,τι το σώμα, μπορεί να οδηγήσει σε υποθερμία, αν το άτομο δεν είναι επαρκώς ντυμένο.

Ειδικές συνθήκες που οδηγούν σε υποθερμία:

• Ντύσιμο με ρούχα που δεν είναι αρκετά ζεστά για τις καιρικές συνθήκες.
• Πολύωρη έκθεση στο κρύο.
• Αδυναμία/ανικανότητα να βγάλει το άτομο από πάνω του βρεγμένα ρούχα από κρύο νερό, ή να βρεθεί σε ένα ζεστό, ξηρό μέρος.
• Πολύωρη παραμονή σε κρύο νερό.

Παθολογικά αίτια

• H υπόταση, ο υποθυρεοειδισμός ή διαταραχές στη λειτουργία των επινεφριδίων μπορεί να προκαλέσουν υποθερμία.
• Σε ηλικιωμένα άτομα η χαμηλή θερμοκρασία ορισμένες φορές οφείλεται σε ισχαιμικό επεισόδιο (θρόμβος στον εγκέφαλο, που εμποδίζει τη σωστή αιμάτωσή του), το οποίο μπορεί να απορρυθμίσει το θερμορρυθμιστικό κέντρο του εγκεφάλου.
• Η υποθερμία μπορεί να οφείλεται και σε κάποια αναιμία.

Υποθερμία: Ποιοι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο;

Για να πάθει κάποιος υποθερμία, δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν συνθήκες μεγάλου ψύχους. Η υποθερμία μπορεί να συμβεί ακόμη και σε ήπιο καιρό όταν είμαστε βρεγμένοι και εξαντλημένοι. Πολύ λεπτοί άνθρωποι, μπορεί να προσβληθούν ταχύτερα από υποθερμία σε σύγκριση με άτομα που έχουν υπερβολικό σωματικό λίπος.

Επίσης ο υποσιτισμός (δίαιτα), οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο υποθυρεοειδισμός, η κατανάλωση αλκοόλ ή η δηλητηρίαση από αλκοόλ λόγω υπερβολικής κατανάλωσης (μέθη), αυξάνουν τον κίνδυνο υποθερμίας. Τα οινοπνευματώδη προκαλούν διεύρυνση των αιμοφόρων αγγείων με αποτέλεσμα την απώλεια θερμότητας.

Υποθερμία: Πώς αντιμετωπίζεται η πτώση της θερμοκρασίας στο σώμα;

Ζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια για όποιον φαίνεται να έχει υποθερμία. Μέχρι να φτάσει η ιατρική βοήθεια, ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες:

1. Κάντε απαλές κινήσεις: Κάντε μόνο όσες κινήσεις είναι απαραίτητες. Μην κάνετε μασάζ και μην τρίβετε το πρόσωπό του. Οι υπερβολικές, έντονες, ή απότομες κινήσεις μπορεί να προκαλέσουν καρδιακή ανακοπή.
2. Απομακρύνετε το άτομο από το κρύο: Μετακινήστε το σε ένα ζεστό, ξηρό μέρος, αν είναι δυνατόν. Αν δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό, προσπαθήστε τουλάχιστον να μην το χτυπάει απευθείας η κρύα πηγή. Αν είναι στο έδαφος, βάλτε κάτι από κάτω του να είναι πιο ψηλά και να υπάρχουν στρώματα ανάμεσα στο σώμα του και το έδαφος (μόνωση). Αν είναι στον άνεμο, προστατέψτε το να μην το χτυπάει άμεσα. Αν είναι βρεγμένο, αλλάξτε του ρούχα με στεγνά. Αν χρειαστεί, κόψτε τα να βγουν.
3. Καλύψτε το άτομο με ρούχα/κουβέρτες: Χρησιμοποιήστε στρώσεις από στεγνό ρουχισμό, ή κουβέρτες για να το ζεστάνετε.
4. Καλύψτε το κεφάλι του, αφήνοντας εκτεθειμένο μόνο το πρόσωπό του.
5. Παρακολουθείτε την αναπνοή του: Ένα άτομο με σοβαρή υποθερμία μπορεί να μοιάζει αναίσθητο, χωρίς δυνατό παλμό και αναπνοή. Αν η αναπνοή του έχει σταματήσει, ή είναι πολύ χαμηλή/ρηχή, κάντε του αμέσως τεχνητή αναπνοή.
6. Μοιραστείτε τη θερμότητα του σώματός σας μαζί του: Για να ζεσταθεί το σώμα του ατόμου με υποθερμία, αφαιρέστε τα ρούχα σας και να ξαπλώστε δίπλα του, με το σώμα σας σε άμεση επαφή δέρμα-με-δέρμα μαζί του. Στη συνέχεια, καλυφτείτε και οι δύο με τις κουβέρτες.
7. Ζεστά ροφήματα: Εάν το άτομο είναι σε εγρήγορση και σε θέση να καταπιεί, δώστε του ένα ζεστό, γλυκό, μη-αλκοολούχο (προσοχή σε αυτό!) και χωρίς καφεΐνη ρόφημα.
8. Χρησιμοποιήστε ζεστές και ξηρές κομπρέσες: Ακόμα και μια αυτοσχέδια κομπρέσα θα κάνει καλό, όπως ζεστό νερό σε ένα πλαστικό μπουκάλι, ή ένα ξηρό ρούχο/ύφασμα που έχει θερμανθεί. Εφαρμόστε την κομπρέσα μόνο στο σβέρκο, το στήθος και την βουβωνική χώρα. Προσοχή: Μην εφαρμόζετε ζεστή κομπρέσα στα χέρια ή τα πόδια. Η θερμότητα σε αυτά τα σημεία αναγκάζει το κρύο αίμα να πάει προς την καρδιά, τους πνεύμονες και τον εγκέφαλο, κάτι που ρίχνει την θερμοκρασία του κορμού. Αυτό μπορεί να αποβεί μοιραίο!
9. Μην εφαρμόζετε απευθείας θερμότητα: Μην χρησιμοποιήσετε ζεστό νερό, ένα μαξιλάρι θέρμανσης, ή μια λάμπα θέρμανσης για να θερμάνετε το άτομο με υποθερμία. Η υπερβολική ζέστη μπορεί να βλάψει το δέρμα ή, ακόμη χειρότερα, να προκαλέσει έντονες καρδιακές αρρυθμίες, οι οποίες μπορεί να καταλήξουν σε καρδιακή ανακοπή.