ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑ

Ζώα και καύσωνας: Συμπτώματα θερμοπληξίας

13 Ιουλίου 2023
Newshealth.gr

Θερμοπληξία: Ο καύσωνας και το παρατεταμένο κύμα ζέστης δεν έχει μόνο στον οργανισμό μας αρνητικά συμπτώματα, αλλά και στα ζώα, οικόσιτα και πόσω μάλλον τα άδεσποτα.

Παρακάτω θα δείτε έναν οδηγό για την προστασία των ζώων από τον καύσωνα.

Καύσωνας: Πώς προστατεύουμε τα ζώα

Πρέπει να επιτρέπουμε στα ζώα την πρόσβαση σε σκιερά και δροσερά μέρη όπου θα έχουν την ευκαιρία να αντέξουν τις υψηλές θερμοκρασίες. Πάνω από όλα μπαίνουμε στη θέση τους με ενσυναίσθηση για τις δύσκολες συνθήκες της ζωής τους, και φυσικά εφόσον μπορούμε να συντηρήσουμε αλλά και να δώσουμε αγάπη και σπίτι σε ένα αδέσποτο ζωάκι τότε αναλαμβάνουμε την υιοθεσία του!

Καύσωνας: Πώς λειτουργεί το σώμα ενός σκύλου ή μιας γάτας

Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε επίσης πως λειτουργεί το σώμα ενός σκύλου και μιας γάτας στις υψηλές θερμοκρασίες. Η συνήθης θερμοκρασία είναι συνήθως μεταξύ 37,2° C και 39,4° C.

Τα ζώα όμως δεν ιδρώνουν σαν τους ανθρώπους προκειμένου να πετύχουν θερμορύθμιση, αλλά προσπαθούν με το γνωστό σε όλους λαχάνιασμα να αποβάλλουν την υψηλή θερμότητα. Αν η θερμότητα δεν αποβάλλεται αποτελεσματικά, η θερμοκρασία του σώματος τότε αυξάνεται. Μια αύξηση 2 βαθμών, σε ένα σκυλί για παράδειγμα σε θερμοκρασία 39° C, είναι απειλητική για τη ζωή του, και όταν η θερμοκρασία του υπερβεί τους 42,5° C, τότε το αποτέλεσμα είναι συχνά θανατηφόρο, λόγω της θερμοπληξίας.

Ιδιαίτερη είναι και η φροντίδα που χρειάζονται και τα κατοικίδια ζώα το καλοκαίρι, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε αντικρίσει δυστυχώς κάποιο σκύλο κλεισμένο στο αυτοκίνητο, ή υπήρξαν περιστατικά που έχει χαθεί ακόμη και η ζωή του.

Πέραν λοιπόν, του λαχανιάσματος ο σκύλος σας, σας ενημερώνει πως φλερτάρει με τη θερμοπληξία όταν δείχνει αδυναμία ή/και πρήζεται ή/και κοκκινίζουν τα ούλα του ή/και κάνει εμετό ή/και έχει διάρροια ή/και έχει ταχυκαρδία. Σε πιο ακραίες καταστάσεις, δεν μπορεί να συντονίσει τις κινήσεις του, δεν μπορεί να σταθεί όρθιο, τρέμει και τελικά καταρρέει.

Όπως ενημερώνουν οι ειδικοί, η θερμοπληξία στους σκύλους μπορεί και να υποδεικνύει την ύπαρξη σοβαρού προβλήματος υγείας, όπως νεφρικής ανεπάρκειας, εντερικής αιμορραγίας και ανώμαλης πήξης του αίματος. Γι’ αυτό και συνιστάται άμεση κτηνιατρική περίθαλψη.

Τι προσέχουμε ιδιαιτέρως:

  • Φροντίζουμε να έχει συνεχώς νερό, και μάλιστα δροσερό στο μπολάκι του, ειδικότερα τις ώρες που λείπουμε από το σπίτι.
  • Η βόλτα του πρέπει να είναι πολύ πρωινές ή βραδινές ώρες οι οποίες είναι και οι πιο δροσερές. Αν περπατήσουμε αρκετά έχουμε πάντοτε νερό μαζί μας.
  • Αποφεύγουμε την έκθεση του στον ήλιο για ώρα, ή αν βρίσκεται μαζί μας στην παραλία φροντίζουμε να έχει ένα σκιερό μέρος και δροσερό νερό. Αν του αρέσει επίσης να κολυμπάει, είναι ιδανικό για μία επιπλέον δόση δροσιάς.
  • Για κανένα λόγο δεν αφήνουμε το ζώο μόνο του στο αυτοκίνητο αυτούς τους καλοκαιρινούς μήνες. Ακόμη και αν νομίζουμε ότι η μικρή χαραμάδα αέρα που έχουμε ανοιχτή στο παράθυρο είναι αρκετή, αυτό μπορεί να αποβεί μοιραίο. Αν είναι απόλυτη ανάγκη να λείψουμε για λίγο, τότε το αυτοκίνητο παραμένει ανοιχτό με το air condition, ώστε να υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας.

Θερμοπληξία: Τα συμπτώματα – Λίστα

Ο πρώτος καύσωνας για το 2023 είναι εδώ με το υπ. Υγείας και τους μετεωρολόγους να προειδοποιούν για συνθήκες επιβλαβείς για την υγεία. Ένας από τους κινδύνους που κρύβει το κύμα καύσωνα που θα διαρκέσει τουλάχιστον 6 ημέρες είναι η θερμοπληξία.

Θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και μόλις δείτε τα συμπτώματα να συμβουλευτείτε γιατρό και σίγουρα να μην βγείτε από το σπίτι.

. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν κάνει ζέστη, εάν παίρνετε φάρμακα για το κυκλοφορικό σύστημα (π.χ. αγγειοσυσπαστικά), φάρμακα για την υπέρταση (β-αναστολείς), διουρητικά ή ψυχοτρόπα φάρμακα και ουσίες.

Θερμοπληξία: Προληψη

Τα προληπτικά μέτρα είναι συνοπτικά τα εξής:

• Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο
• Αποφυγή μετακινήσεων

  • Συνεχής παραμονή σε καθαρό κλιματιζόμενο περιβάλλον όταν πρόκειται για ασθενείς υψηλού κινδύνου
    • Αποφυγή άσκησης κατά την διάρκεια των ημερών καύσωνα
  •  Συνιστάται χρήση καπέλου γυαλιών ηλίου και ανοιχτόχρωμων καλυπτικών ρούχων

• Καλή ενυδάτωση

• Πολλά δροσερά μπάνια

  • Αποφυγήαλκοόλ και βαρέων γευμάτων

Οποιαδήποτε τροποποίηση σε φάρμακα πρέπει πάντα να γίνεται μετά από επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό.

Θερμοπληξία: Τα συμπτώματα

Το φάσμα των κλινικών εκδηλώσεων από την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες είναι ευρύ. Ωστόσο ορισμένα σημεία πρέπει να σημάνουν συναγερμό στο πάσχοντα που έχει εκτεθεί σε υψηλές θερμοκρασίες.
• Συμπτώματα από το κεφάλι όπως είναι η ζάλη και ο πονοκέφαλος, ο λήθαργος.

  • Η ζάλη και ο πονοκέφαλος είναι πρώιμα σημεία καταπόνησης του σώματος από τη ζέστη: Όταν με την εφίδρωση που κινητοποιείται έντονα κατά την περίοδο του καύσωνα, ο άνθρωπος χάσει νερό και ηλεκτρολύτες, κυρίως μάλιστα νάτριο, το οποίο αφθονεί στον ιδρώτα, οι σημαντικές διαταραχές συνείδησης και συμπεριφοράς είναι συχνές: H κατάσταση μπορεί να επιφέρει ακόμη και σπασμούς ή κώμα όταν η απώλεια ύδατος και ηλεκτρολυτών είναι σοβαρή.
    • Οι κράμπες: Κατά την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες, η απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών μέσω του ιδρώτα μπορεί να οδηγήσει σε επώδυνες μυϊκές συσπάσεις ή κράμπες ή σπασμούς μυών που διαρκούν δευτερόλεπτα ή λεπτά.
    • Η υπόταση: Στην υπόταση λόγω καύσωνα, η συστολική αρτηριακή πίεση, η οποία ευρέως είναι γνωστή ως «μεγάλη» πίεση είναι κάτω από 105mmHg.
    Κοινή αιτία υπότασης κατά τις ημέρες καύσωνα είναι η αφυδάτωση. Στην αφυδάτωση, οι απώλειες ύδατος υπερβαίνουν την ποσότητα που απαιτείται για την ομαλή αναπλήρωση. Ακόμη και η ήπια αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει αδυναμία, ζάλη υπόταση. Σε σοβαρές περιπτώσεις, προκαλείται υπο ογκαιμικό shock, κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο μέσα σε λεπτά ή ώρες.
    • Η ταχυκαρδία: Κατά την διάρκεια ημερών καύσωνα, ο οργανισμός χάνει υγρά με την αυξημένη εφίδρωση. Στην προσπάθειά της η καρδιακή αντλία να διατηρήσει την παροχή αίματος στους αρδευόμενους ιστούς αυξάνει τους καρδιακούς παλμούς. Η κατάσταση ενδέχεται να συνοδεύεται από διαταραχή της παραγόμενης ποσότητας ούρων και ολιγουρία.
    • Τα δέκατα ή ο πυρετός: Η παθολογική αδυναμία του σώματος να αποβάλλει την πλεονάζουσα θερμότητα κατά την διάρκεια υψηλών περιβαλλοντικών θερμοκρασιών, λόγω ανεπάρκειας των ομοιοστατικού μηχανισμού του οργανισμού, οδηγεί σε αυξημένη θερμοκρασία σώματος. Στην περίπτωση μάλιστα σημαντικής διατάραξης εμφανίζεται θερμοπληξία με πυρετό άνω του 39 C. Η κατάσταση μπορεί να αποβεί μοιραία για τον πάσχοντα, χωρίς νοσοκομειακή νοσηλεία λόγω εμφάνισης βλαβών στην λειτουργία καρδιάς, πνευμόνων, εγκεφάλου, ήπατος, νεφρών.

Καύσωνας: Τα μέτρα πρώτων βοηθειών

  • Βοηθήστε τον πάσχοντα να μετακινηθεί σε σκιερό μέρος και να αφαιρέσει τα ρούχα του.
  • Τοποθετήστε υγρές πετσέτες στο κεφάλι του, το λαιμό, τις μασχάλες και τη βουβωνική χώρα.
  • Να ρίξετε δροσερό νερό στο πρόσωπο του πάσχοντα.
  • Να στρέψετε ανεμιστήρα προς το μέρος του θέτοντάς τον σε λειτουργία.
  • Διαλύετε ένα κουταλάκι γλυκού αλάτι σε ένα κιλό νερό και δίνετε στο θύμα να πίνει αργά-αργά.
  • Μην δίδετε υγρά εάν ο ασθενής κάνει εμετό, έχει ναυτία, υπνηλία ή μειωμένη εγρήγορση.

Καύσωνας: Οδηγίες για να προστατευτείτε – Τι να προσέχετε στους 40 βαθμούς

Μέτρα προφύλαξης από τον καύσωνα καλεί τους πολίτες να πάρουν ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, ειδικά εάν ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Όπως αναφέρει, όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ξεπεράσει τα ανώτερα ανεκτά όρια και σε συνδυασμό με ορισμένους άλλους παράγοντες (υγρασία, άπνοια, νηνεμία, παρατεταμένοι χαμηλοί άνεμοι μίας κατεύθυνσης κ.λπ.), μπορεί να δημιουργηθούν συνθήκες που δεν είναι ανεκτές από τον ανθρώπινο οργανισμό. Οι παθολογικές καταστάσεις που δημιουργούνται μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές και να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενή.

Η σημαντικότερη εξέλιξη των διαταραχών του οργανισμού από τις υψηλές θερμοκρασίες είναι η θερμοπληξία, που εμφανίζεται μετά από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο κυρίως σε περίοδο καύσωνα και εκδηλώνεται με αιφνίδια αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος (>40-41οC), με ερυθρότητα και ξηρότητα του δέρματος, με έντονο αίσθημα δίψας, συγχυτική συμπεριφορά, με σπασμούς του σώματος και τέλος με απώλεια συνείδησης και κωματώδη κατάσταση.

Ειδικά τα άτομα που πάσχουν από καρδιαγγειακές παθήσεις και άλλα νοσήματα, όπως σακχαρώδη διαβήτη, νεφρική ανεπάρκεια, πνευμονοπάθειες κ.λπ., ανήκουν στις ιδιαίτερα ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες και πρέπει να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα τους θερινούς μήνες για την αποφυγή των παραπάνω νοσηρών καταστάσεων.

Καύσωνας: Οδηγίες προφύλαξης

– Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο και παραμονή σε σκιασμένους και δροσερούς χώρους. Σε περίπτωση αναγκαστικής έκθεσης στον ήλιο πρέπει να χρησιμοποιείται καπέλο και σκουρόχρωμα γυαλιά. Η ένδυση να αποτελείται κατά προτίμηση από λεπτά, ευρύχωρα, ανοιχτόχρωμα, κυρίως βαμβακερά ενδύματα.

– Αποφυγή, κατά το δυνατό, σωματικής κόπωσης και εργασίας τις θερμές ώρες της ημέρας.

– Άφθονη λήψη δροσερού νερού ή φυσικών χυμών. Αποφυγή σακχαρούχων, ανθρακούχων ποτών.

– Λήψη ελαφράς, μη λιπαρής, αλατισμένης τροφής, κατανεμημένης σε μικρά συχνά γεύματα. Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών.

– Συχνά δροσερά λουτρά, τοποθέτηση ψυχρών επιθεμάτων.

Οι ευρισκόμενοι σε φαρμακευτική αγωγή και ιδίως όσοι λαμβάνουν διουρητικά, ηρεμιστικά, αντιυπερτασικά, αντιϊσταμινικά, Β’ αναστολείς κ.λπ. φάρμακα πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή επαφή με τους θεράποντες γιατρούς τους, προκειμένου να λαμβάνουν τις ανάλογες οδηγίες.

Επίσης, σε διαρκή επαφή με τους γιατρούς τους πρέπει να βρίσκονται όσοι πάσχουν από νοσήματα του καρδιαγγειακού, κεντρικού νευρικού και αναπνευστικού συστήματος, οι διαβητικοί, νεφροπαθείς, αλκοολικοί, καθώς και οι πάσχοντες από πάσης φύσεως βαρέα νοσήματα.

Οι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας να περιορίσουν τις μετακινήσεις τους στις περιοχές του κέντρου που διακρίνονται από υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση και αυξημένη κυκλοφορία. Οι μόνιμοι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας είναι προτιμότερο τις θερμές ώρες της ημέρας να παραμένουν στο σπίτι τους.

Οι ευπαθείς κατηγορίες πληθυσμού (βρέφη, παιδιά προσχολικής ηλικίας, υπερήλικες, έγκυες, παχύσαρκοι κ.λπ.) να τηρούν με σχολαστικότητα τα μέτρα προφύλαξης και να επικοινωνήσουν άμεσα με τον γιατρός τους εφόσον εμφανίσουν σύμπτωμα, το οποίο ενδεχομένως είναι αποτέλεσμα των καιρικών συνθηκών, όπως ζάλη, κεφαλαλγία, ίλιγγο, υπνηλία, διαταραχές συμπεριφοράς, ναυτία, εμετούς, κράμπες κ.λπ.

Θερμοπληξία: Γιατί τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα;

Τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα απέναντι στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, καθώς:

  • Η θερμοκρασία σώματος ενός παιδιού αυξάνεται πολύ πιο εύκολα σε σχέση με ενός ενήλικα.
  • Η θερμότητα που παράγεται από το μεταβολισμό του παιδιού ανά μάζα σώματος είναι μεγαλύτερη σε σχέση με ενός ενήλικα.
  • Τα παιδιά ιδρώνουν λιγότερο, επομένως η ικανότητα για μείωση της θερμοκρασίας σώματος από την εξάτμιση του ιδρώτα είναι μειωμένη.

Θερμοπληξία: Τα συμπτώματα

  • Υπνηλία και κούραση
  • Έντονος πονοκέφαλος
  • Κλάμα χωρίς δάκρυα
  • Νευρικότητα
  • Μάτια βυθισμένα και μαύρα
  • Ζεστό και ξηρό δέρμα
  • Στεγνή γλώσσα που μοιάζει να έχει ένα άσπρο κάλυμα
  • Λίγα και πυκνά ούρα με έντονο κίτρινο χρώμα

Σε ένα πολύ μικρό παιδί (βρέφος) μπορεί να παρατηρήσεις επίσης:

  • Στεγνή πάνα μετά από 3 ώρες
  • Στα μικρότερα βρέφη η κρανιακή πηγή (το μαλακό μέρος στο κεφαλάκι τους)  μπορεί να βαθουλώνει λίγο.
  • Υψηλή θερμοκρασία σώματος (δέκατα ή και πυρετό)
  • Διάρροιες και εμετούς
  • Άρνηση τροφής ή/ και υγρών

Θερμοπληξία:  Πώς να προστατεύσετε τα παιδιά από τον καύσωνα

  • Αποφύγετε την έκθεσή τους στον ήλιο μεταξύ 10.00 και 17.00.
  • Επιλέξτε ελαφρά, ανοιχτόχρωμα και άνετα ρούχα, τα οποία να καλύπτουν όσο το δυνατό μεγαλύτερη επιφάνεια του σώματός τους.
  • Μην παραλείπετε να τους φοράτε καπέλο όταν βγαίνετε έξω.
  • Χρησιμοποιείτε πάντα αντηλιακό με δείκτη προστασίας SPF30, το οποίο θα πρέπει να προστατεύει από την Α και Β υπεριώδη ακτινοβολία.
  • Δίνετε στα παιδιά σας πολλά υγρά, ελαφριά, συχνά γεύματα και άφθονα φρούτα. Τα παιδιά αφυδατώνονται πιο εύκολα και πιο γρήγορα από τους ενήλικες, ιδίως σε περιόδους καύσωνα.
  • Παραμείνετε όσο το δυνατό περισσότερο στο σπίτι, σε κλιματιζόμενα δωμάτια ή με τη χρήση ανεμιστήρα. Η θερμοκρασία δωματίου πρέπει να είναι περίπου 26ο-28ο C αν το παιδί είναι ελαφρά ντυμένο, με την υγρασία περίπου στο 40-60%. Εάν η θερμοκρασία είναι ~30οC τα παιδιά πρέπει να είναι σχεδόν γυμνά.
  • Πριν μπείτε με το παιδί στο αυτοκίνητο, αφήστε το να αεριστεί ανοίγοντας πόρτες και παράθυρα. Επίσης, ποτέ δεν αφήνουμε ένα παιδί σε κλειστό αυτοκίνητο, ούτε λίγα λεπτά.
  • Αποφύγετε να αφήνετε τα παιδιά να παίζουν σε εξωτερικούς χώρους, στον ήλιο και τη ζέστη, καθώς υπάρχει κίνδυνος ηλίασης και θερμοπληξίας.
  • Αποφύγετε δραστηριότητες και παιχνίδια που παίζονται στην ύπαιθρο και περιλαμβάνουν έντονη άσκηση, όπως είναι το ποδόσφαιρο.
  • Κάνετε στα παιδιά συχνά δροσερά ντους.
  • Αν το παιδί σας αισθάνεται ιδιαίτερα ζεστό επιστρέφοντας απ’ έξω, θα πρέπει να κάνει ένα δροσερό ντους, όχι κρύο, για να μην πάθει υποθερμία.

Θερμοπληξία και διατροφή

Μην ξεχνάς:

1. Τα παιδιά προτιμούν να παίζουν και πολλές φορές δεν το θυσιάζουν για τίποτα το παιχνίδι. Αυτό σημαίνει πως πρέπει τους προσφέρεις συχνά δροσερό νερό, ακόμα και όταν δεν σου το έχουν ζητήσει. Περισσότερη υπομονή χρειάζεσαι, αν είσαι μανούλα που θηλάζει. Σε αυτή την περίπτωση οι θηλασμοί γίνονται συχνότεροι και το πρόγραμμα που ίσχυε μέχρι τότε, μοιάζει να έχει τιναχτεί στον αέρα.

2. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι η καλύτερη πηγή νερού, μετά το νερό. Με περιεκτικότητα σε νερό, που μπορεί να φτάσει και το 97%, είναι η πιο δροσερή, χρωματιστή και εύγευστη λύση για τον καύσωνα.

3. Το γιαούρτι δροσίζει και προσφέρει πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, απαραίτητα για την καλή υγεία του οργανισμού.

4. Τα λαχανικά και τα ζυμαρικά είναι εύπεπτα και βοηθούν τον οργανισμό να διατηρείται “δροσερός”. Η σούπα λαχανικών σερβιρισμένη σε θερμοκρασία δωματίου είναι ιδανική λύση γεύματος για τα μωρά τις ζεστές ημέρες.

5. Πολύ βασικό είναι να θυμάσαι πως η όρεξη είναι αντιστρόφως ανάλογη της ζέστης. Αν το παιδί σου δε θέλει να φάει πολύ, είναι φυσιολογικό. Μην το πιέζεις. Ακολούθησε το αρχέγονο αίσθημα της πείνας. Η φύση ξέρει.

Φυσικά, απόφυγε να κυκλοφορείς τις πολύ ζεστές ώρες της ημέρας έξω με τα παιδιά και ρύθμισε τον κλιματισμό σε θερμοκρασία γύρω στους 25 βαθμούς και όχι χαμηλότερα.