Διάρροια: Η διάρροια είτε είναι οξεία, είτε χρόνια, είναι ένα σύμπτωμα που όταν εμφανίζεται προκαλεί μεγάλη δυσφορία και ιδίως όταν συνοδεύεται από επιπλέον συμπτώματα.
Αφορά όλες τις ηλικιακές ομάδες και αν δεν αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη διατροφή και θεραπεία μπορεί να προκαλέσει παραπάνω προβλήματα υγείας.
Η διάρροια αποτελεί ένα παθολογικό σύμπτωμα το οποίο μπορεί να οφείλεται σε πολλά και διαφορετικά αίτια. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της υδαρότητας των κοπράνων, αύξηση της κινητικότητας του εντέρου και του αριθμού των κενώσεων.
Η διάρροια προκύπτει από τη γρήγορη διάβαση τροφίμων και υγρών από το παχύ έντερο, με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνει το σώμα να απορροφήσει τα υγρά.
Διάρροια: Οξεία ή χρόνια;
Η οξεία διάρροια διαρκεί μερικές ημέρες (έως και 2 εβδομάδες) και εμφανίζεται ξαφνικά. Συνήθως υποχωρεί από μόνη της. Δεν αποτελεί κάτι σοβαρό, ωστόσο εάν είναι επίμονη δεν υποχωρεί ή υπάρχει αίμα στα κόπρανα τότε θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον ιατρό σας.
Η χρόνια διάρροια χαρακτηρίζεται πάνω από 4 εβδομάδες διάρκεια και αποτελεί συνήθως αίτιο κάποια σοβαρής υποκείμενης πάθησης.
Όσον αφορά τα παιδιά, καθώς ο κίνδυνος αφυδάτωσης είναι ιδιαίτερα μεγάλος καλό θα ήταν να επικοινωνήσετε ευθύς εξαρχής με τον παιδίατρο, ιδιαίτερα εάν η διάρροια διαρκεί πάνω από 24 ώρες.
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- συχνή και υδαρή κόπρανα
- έντονο κοιλιακό πόνο, κράμπες
- πυρετό και αδιαθεσία
- δίψα
- απώλεια βάρους
Διάρροια: Σε ποιους τύπους διακρίνεται;
- Οσμωτική διάρροια: Όταν κάτι στο έντερο αντλεί νερό από το υπόλοιπο σώμα. Κλασικό παράδειγμα είναι η σορβιτόλη, ένα υποκατάστατο της ζάχαρης που χρησιμοποιείται σε τσίχλες και καραμέλες. Η σορβιτόλη δεν απορροφάται από τον οργανισμό αλλά προσελκύει νερό προς το έντερο, προκαλώντας διάρροια.
- Εκκριτική διάρροια: Όταν το ίδιο το σώμα απελευθερώνει νερό στο έντερο. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα λοίμωξης ή άλλης πάθησης.
- Εξιδρωματική διάρροια: Όταν υπάρχει αίμα και πύον στα κόπρανα. Είναι αποτέλεσμα φλεγμονώδους πάθησης, όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα.
Διάρροια: Ποια είναι τα αίτια που την προκαλούν;
Η διάρροια αποτελεί το σύμπτωμα και την εκδήλωση ενός προβλήματος υγείας, συνήθως μόλυνσης ή ίωσης. Μπορεί να οφείλεται ωστόσο και σε κάποια χρόνια πάθηση όπως είναι οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (ΦΝΕ). Τα πιο συνήθη αίτια διάρροιας είναι:
- Ιώσεις και επιμολύνσεις από παράσιτα και βακτήρια (όπως γαστρεντερίτιδα)
- Τροφογενείς δηλητηριάσεις, τοξίνωση από νερό ή τρόφιμα
- Χρόνιες φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (νόσος Crohn, ελκώδη κολίτιδα)
- Ανοσοανεπάρκεια (AIDS)
- Αποτέλεσμα λήψης φαρμάκων ή ανεπιθύμητη ενέργεια φαρμάκων και συμπληρωμάτων διατροφής (όπως αντιβιοτικά, χημειοθεραπεία)
- Υπερκατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών ουσιών (φρουκτόζη, σορβιτόλη και μαννιτόλη)
- Δυσανεξία στη λακτόζη
- Διάρροια του ταξιδιώτη (κατανάλωση ντόπιου φαγητού και νερού)
Διάρροια: Ποια συμπτώματα την συνοδεύουν;
Τα συμπτώματα της ήπιας διάρροιας περιλαμβάνουν:
- φούσκωμα ή κράμπες στην κοιλιά
- λεπτά ή χαλαρά κόπρανα
- υδαρή κόπρανα
- άμεση ανάγκη για κένωση
- σε ορισμένες περιπτώσεις, ναυτία (στομαχικές διαταραχές) και εμετός
Εκτός από τα παραπάνω συμπτώματα, τα συμπτώματα της σοβαρής διάρροιας περιλαμβάνουν:
- αίμα, βλέννα, ή αχώνευτα τρόφιμα στα κόπρανα
- απώλεια βάρους ή αφυδάτωση (έλλειψη νερού)
- πυρετός
- έντονος πόνος
Σοβαρή διάρροια μπορεί να είναι ένα σημάδι μιας πιο σοβαρής ασθένειας, αν έχετε τέτοια τα συμπτώματα, θα πρέπει να καλέσετε το γιατρό σας.
Επικοινωνήστε με το γιατρό σας αν η διάρροια συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, ή αν έχετε πυρετό που διαρκεί περισσότερο από 24 ώρες.
Επίσης, δείτε το γιατρό σας αμέσως, εάν ο εμετός σας εμποδίζει από την κατανάλωση υγρών για την αντικατάσταση των χαμένων υγρών.
Διάρροια: Ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνετε;
Οι διαγνωστικές εξετάσεις για να βρεθούν τα αίτια της διάρροιας περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
-
Ιατρικό ιστορικό και κλινική εξέταση: Ο γιατρός πρέπει να ξέρει για τις διατροφικές σας συνήθειες και για πιθανή χρήση φαρμάκων, ώστε να σας εξετάσει για τα συμπτώματα της ασθένειας.
-
Καλλιέργεια κοπράνων: Οι μικροβιολόγοι αναλύουν στο εργαστήριο ένα δείγμα των κοπράνων, προκειμένου να ελέγξουν για βακτήρια, παράσιτα ή άλλα σημάδια πάθησης ή λοίμωξης.
-
Εξετάσεις αίματος: Οι εξετάσεις αίματος μπορεί να είναι χρήσιμες για να αποκλείσουν ορισμένες ασθένειες.
-
Διατροφικές εξετάσεις: Για να διαπιστώσετε εάν μια τροφική δυσανεξία ή αλλεργία προκαλεί διάρροια. Ο γιατρός μπορεί να σας ζητήσει να αποφεύγετε τη λακτόζη, που βρίσκεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα, τους υδατάνθρακες, το σιτάρι ή άλλα τρόφιμα για να δείτε αν η διάρροια ανταποκρίνεται σε μια αλλαγή στη διατροφή.
-
Σιγμοειδοσκόπηση: Για την εξέταση αυτή ο γιατρός χρησιμοποιεί ένα ειδικό μέσο για να εξετάσει το εσωτερικό του ορθού και του κάτω μέρους του παχέος εντέρου.
-
Κολονοσκόπηση: Η εξέταση αυτή είναι παρόμοια με τη Σιγμοειδοσκόπηση, αλλά ο γιατρός εξετάζει το σύνολο του παχέος εντέρου.
Διάρροια: Πώς αντιμετωπίζεται η κατάσταση;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η μόνη απαραίτητη θεραπεία είναι η αντικατάσταση των υγρών που έχουν χαθεί για να αποφευχθεί η αφυδάτωση.
Φάρμακα που σταματούν τη διάρροια μπορεί να είναι χρήσιμα σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά δεν συνιστώνται για τα άτομα των οποίων η διάρροια είναι από βακτηριακή λοίμωξη ή παράσιτο, γιατί σταματώντας τη διάρροια ο μικροοργανισμός παγιδεύεται στα έντερα και έχουμε παράταση του προβλήματος.
Αντ’ αυτού, οι γιατροί συνταγογραφούν συνήθως αντιβιοτικά. Τα ιογενή αίτια αντιμετωπίζονται είτε με φαρμακευτική αγωγή είτε αφήνονται να κάνουν τον κύκλο τους, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τον τύπο του ιού.
Διάρροια: Μπορείτε να ακολουθήσετε την εξής διατροφή
- Πίνετε πολλά υγρά (νερό, ντεκαφεϊνέ τσάι, χαμομήλι). Μην καταναλώνετε βότανα ή αφέψημα βοτάνων που πιθανόν να περιέχουν καφεΐνη, διότι θα επιδεινώσουν τα συμπτώματά σας. Το χαμομήλι είναι καλό για τη θεραπεία της φλεγμονής του εντέρου, και έχει αντισπασμωδικές ιδιότητες. Πίνετε έως και 3 φλιτζάνια την ημέρα.
- Ακολουθήσετε την ακόλουθη διατροφή: Καταναλώνετε μικρή ποσότητα φαγητού, κατά προτίμηση πατάτες, ζυμαρικά, ρύζι, πλιγούρι βρώμης, κράκερς, μπανάνες, σούπα, και βραστά λαχανικά. Η προσθήκη αλατιού στα τρόφιμα βοηθάει.
- Το λεμόνι διαθέτει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες μέσω της βιταμίνης C που περιέχει. Όμως αν η διάρροια οφείλεται σε υπερκατανάλωση φρουκτόζης ή σε δίαιτα με λεμονάδα που ακολουθούν ορισμένοι, τότε δεν θα πρέπει να επιδεινώσετε τη διάρροια καταναλώνοντας λεμόνι. Ο γαστρεντερολόγος που σας παρακολουθεί θα σας πει αν μπορείτε να καταναλώσετε λεμόνι.
- Τα προβιοτικά θα μας βοηθήσουν να ξεφορτωθούμε την διάρροια πιο γρήγορα, είτε τα προσλάβουμε από το φαγητό, είτε σε μορφή συμπληρώματος. Τα προβιοτικά είναι ωφέλιμα βακτήρια που ζουν στο έντερό μας, και φροντίζουν για την καλή του λειτουργία. Αν ενισχύσουμε την παρουσία τους προσωρινά θα μειώσουμε την σφοδρότητα της διάρροιας, ακόμα και την διάρκειά της.
- Ξέρουμε πως η πιο κλασική και δοκιμασμένη συνταγή για την διάρροια είναι αυτές οι τέσσερις τροφές: μήλο, μπανάνα, λευκό ρύζι και φρυγανιές. Οι μπανάνες, ειδικά, είναι πολύ χρήσιμες, καθώς μας αναπληρώνουν το κάλιο που χάνουμε με την διάρροια. Άλλες εύκολες τροφές που μπορούμε να φάμε για να βοηθήσουμε το στομάχι μας είναι η κοτόσουπα, οι πατάτες και η βρώμη. Αποφύγετε όσπρια, πράσινα λαχανικά και αναψυκτικά, καθώς μπορούν να φέρουν αέρια.
Διάρροια: Τρόφιμα που πρέπει να αποφύγετε
- Λιπαρά φαγητά ή φαγητά με σάλτσες, κρεμμύδια σοταρισμένα, και καρυκεύματα
- Γάλα, βούτυρο, παγωτό, τυρί (ακόμη και αν δεν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη)
- Καφές, αλκοόλ. Ο καφές έχει διουρητική δράση λόγω της καφεΐνης που περιέχει, που σημαίνει ότι συμβάλλει στην αφυδάτωση του ήδη επιβαρυμένου οργανισμού.
- Σορβιτόλη και άλλες τεχνητές γλυκαντικές ουσίες (συμπεριλαμβάνονται γλυκά, τσίχλες, αναψυκτικά και υποκατάστατα ζάχαρης)
- Τρόφιμα που προκαλούν αυξημένη παραγωγή αερίων εντέρου (πχ λάχανο, φασόλια, μπρόκολο, κουνουπίδι)
- Οποιοδήποτε άλλο φαγητό που δεν έχει συντηρηθεί καλά
Διάρροια: Ποια συμπληρώματα χρειάζεται να πάρετε;
Ηλεκτρολύτες
Η αποφυγή της αφυδάτωση αποτελεί το κύριο μέλημα όταν υπάρχει διάρροια, ιδιαίτερα όσον αφορά τα παιδιά και τα βρέφη.
Καθώς το εντερικό περιεχόμενο διαβαίνει πολύ γρήγορα τον εντερικό σωλήνα, η απλή λήψη νερού και υγρών δεν επαρκεί για να ενυδατώσει το σώμα και να αντισταθμίσει τις απώλειες.
Η ενυδάτωση εκ του στόματος αφορά διαλύμματα ηλεκτρολυτών και γλυκόζης τα οποία εξασφαλίζουν καλύτερη ενυδάτωση. Στο εμπόριο υπάρχει μεγάλη ποικιλία σε συμπληρώματα διατροφής με ηλεκτρολύτες και γλυκόζη τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες.
Σπιτικές συνταγές ενυδάτωσης εάν δεν υπάρχει η δυνατότητα λήψης ηλεκτρολυτών, αποτελούν το νερό από το βρασμό ρυζιού και κριθαριού (αναλογία 1/4) ή ο ζωμός από το βρασμό λαχανικών (ιδιαίτερα καροτιού και σέλερι).
Προβιοτικά
Η διάρροια χαρακτηρίζεται από διαταραχή της χλωρίδας του εντέρου. Η λήψη προβιοτικών βοηθάει σημαντικά στη μείωση της έντασης των συμπτωμάτων και στην πιο άμεση αντιμετώπιση της διάρροιας.
Καλό θα είναι να προτιμάτε ισχυρές φόρμουλες προβιοτικών (με πολλά δισεκκατομύρια στελέχη) και να περιέχουν saccharomyces boulardii, lactobacillus GG, acidophilus ή bifidobacteria.
Τα άτομα που είναι σε ανοσοκαταστολή θα πρέπει πρώτα να μιλήσουν με τον ιατρό τους πριν πάρουν συμπλήρωμα προβιοτικών.
H λήψη προβτικών είτε μέσω συμπληρώματος ή μέσω διατροφής (κεφίρ, γιαούρτι) βοηθάει επίσης στην πρόληψη της διάρροιας καθώς ενισχύει την άμυνα του οργανισμού απέναντι σε παθογόνα βακτήρια.
Εάν πρόκειται να ταξιδέψετε καλό θα ήταν να ξεκινήστε να λαμβάνεται προβιοτικά αρκετές ημέρες πριν όπως και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σας.
L-Γλουταμίνη
Η γλουταμίνη αποτελεί κύριο στοιχείο για την αποκατάσταση του εντερικού βλεννογόνου καθώς αποτελεί το καύσιμο για το πολλαπλασιασμό των εντερικών κυττάρων.
H λήψη γλουταμίνης βοηθάει στη αποκατάσταση του εντέρου, στη μείωση του ερεθισμού ενώ ενισχύει την άμυνα του οργανισμού.
Λακτάση
Τα άτομα που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη ή ευαισθησία στη λακτόζη θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση γαλακτοκομικών/ τυροκομικών προϊόντων καθώς η διάρροια ενδέχεται να επιδεινωθεί.
Ενδείκνυται η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής με λακτάση προν την κατανάλωση τροφών με λακτόζη.
Ψύλλιο
Το ψύλλιο αποτελεί μια διαλυτή φυτική ίνα η οποία βοηθά στην αύξηση του όγκου των κοπράνων. Εάν και χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας, πολλές μελέτες έδειξαν πως βοηθά και στην αντιμετώπιση της ήπιας έως μέτριας διάρροιας.
Το ψύλλιο προέρχεται από το φυτό Plantago ovata. Έχει την ιδιότητα να απορροφά μεγάλες ποσότητες υγρού στο μόριό του με αποτέλεσμα να μπορεί και να απορροφά τα υγρά του εντερικού σωλήνα και να βοηθά στο σχηματισμό των κοπράνων.
Διοσμεκτίτης
Ο διοσμεκτίτης αποτελεί ένα φυσικό μόριο με κρυσταλική μοφή, το οποίο έχει την ιδιότητα να απορροφά μεγάλες ποσότητες υγρών δίνοντας δομή και σχήμα στα κόπρανα.
Επιπλέον έχει την ιδιότητα να μειώνει τη φλεγμονή του εντερικού βλεννογόνου και να απορροφά βακτήρια και εντεροτοξίνες που μπορεί να προκαλούν διάρροια.
Πολλές μελέτες έδειξαν πως η λήψη διοσμεκτίτη συμβάλλει στη μείωση της διάρκειας της διάρροια καθώς και του αριθμού των κενώσεων. Η λήψη του είναι ασφαλής και σε παιδιά.
Διάρροια: Πότε να απευθυνθείτε σε γαστρεντερολόγο;
- Τα συμπτώματά σας δεν βελτιώνονται μετά από 48 ώρες
- Κάνετε περισσότερες από 6 υδαρείς κενώσεις (διάρροια σαν νερό) μέσα σε 24 ώρες
- Κάνετε πολλές μικρές κενώσεις με αίμα ή βλέννα
- Η διάρροιά σας έχει χρώμα μαύρο σαν πίσσα ή παρουσία αίματος
- Κάνετε υψηλό πυρετό πάνω από 38,5°C
- Έχετε έντονο πόνο στην κοιλιά
- Είστε πάνω από 70 ετών
- Η διάρροια εμφανίσθηκε μετά τη λήψη αντιβιοτικών
- Ο οργανισμός σας έχει χάσει πολύ νερό (αφυδάτωση)
Τα συμπτώματα της αφυδάτωσης περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα κόπωσης
- Δίψα
- Ξηροστομία
- Μυϊκές κράμπες
- Ζάλη
- Σύγχυση
- Ούρα με έντονο κίτρινο χρώμα και μειωμένη ούρηση για 5 ώρες και πάνω