Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Οργανισμό για την Καρδιά, η υπέρταση αποτελεί κίνδυνο για την υγεία μας, καθώς μπορεί να οδηγήσει στο έμφραγμα, το εγκεφαλικό, την παράλυση, τις εγκεφαλικές βλάβες και τη νεφρική ανεπάρκεια.

Υπέρταση έχουμε όταν η πίεση μας είναι υψηλή και η καρδιά μας πρέπει να εργαστεί δυνατότερα για να διατηρήσει επαρκή ροή αίματος στο σώμα μας.

Αρτηριακή πίεση είναι η πίεση, που ασκεί το αίμα στο τοίχωμα των αρτηριών, καθώς ρέει μέσα σε αυτές. Η αρτηριακή πίεση εξαρτάται από την ροή του αίματος (πόσο αίμα στέλνει η καρδιά μας σε κάθε συστολή) και από την αντίσταση, που προβάλουν τα αγγεία μας στην ροή αυτή.

Ηλικιακή Ομάδα	Ελάχιστο όριο	Μέση τιμή	Ανώτατο Όριο
5 έως 19	105/73 mm/Hg	117/77 mm/Hg	120/81 mm/Hg
20 έως 24	108/75 mm/Hg	120/79 mm/Hg	132/83 mm/Hg
25 έως 29	109/76 mm/Hg	121/80 mm/Hg	133/84 mm/Hg
30 έως 34	110/77 mm/Hg	122/81 mm/Hg	134/85 mm/Hg
35 έως 39	111/78 mm/Hg	123/82 mm/Hg	135/86 mm/Hg
40 έως 44	112/79 mm/Hg	125/83 mm/Hg	137/87 mm/Hg
45 έως 49	115/80 mm/Hg	127/64 mm/Hg	139/88 mm/Hg
50 έως 54	116/81 mm/Hg	129/85 mm/Hg	142/89 mm/Hg
55 έως 59	118/82 mm/Hg	131/86 mm/Hg	144/90 mm/Hg
60 έως 64	121/83 mm/Hg	134/87 mm/Hg	147/91 mm/Hg

Εάν η τιμή της αρτηριακής πίεσης βρίσκεται μεταξύ της μέσης και της ανώτατης τιμής, πρόκειται για τη λεγόμενη προ-υπέρταση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πάρετε προληπτικά μέτρα ώστε να μην κινδυνεύσετε στο μέλλον από υπέρταση.

Η διατήρηση του βάρους στα όρια του φυσιολογικού, η υγιεινή διατροφή, η γυμναστική και η καταπολέμηση του στρες είναι τα βασικότερα μέτρα πρόληψης ενάντια στην υπέρταση.

Αρτηριακή πίεση: Συστολική και Διαστολική Αρτηριακή Πίεση

Η καρδιά “χτυπά” περισσότερο από 100.000 φορές την ημέρα. Κάθε φορά που “χτυπά”, διώχνει μια ποσότητα αίματος στις αρτηρίες μας. Αυτή η ποσότητα αίματος αυξάνει την πίεση μέσα στις αρτηρίες μας.

Μεταξύ δύο χτύπων η καρδιά ξεκουράζεται και γεμίζει με αίμα. Έτσι η αρτηριακή πίεση εκφράζεται με δύο αριθμούς.

Ο πρώτος αριθμός, π.χ. το 120 είναι η πίεση, που ασκεί το αίμα στο τοίχωμα των αρτηριών, καθώς φεύγει από την καρδιά κι ονομάζεται συστολική πίεση ή μεγάλη, ενώ ο δεύτερος αριθμός, π.χ. το 80 είναι η πίεση, που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών, όταν η καρδιά πια ξεκουράζεται κι ονομάζεται διαστολική πίεση ή μικρή.

Οι μονάδες μέτρησης της πίεσης είναι τα χιλιοστά της στήλης υδραργύρου (mmHg).

Αρτηριακή πίεση: Χαμηλή Αρτηριακή Πίεση – Υπόταση

Είναι σπάνια και συνήθως καλοήθης κατάσταση, η οποία συναντάται σε νεαρά άτομα όπου η αρτηριακή πίεση αναφέρεται 90/70 ή ακόμα 80/60 mmHg, ενώ νιώθουν απόλυτα υγιή.

Όταν η αρτηριακή πίεση είναι πραγματικά τόσο χαμηλή, κυρίως σε ηλικιωμένους, το άτομο νιώθει ζάλη, κεφαλαλγία κάθε φορά που σηκώνεται σε όρθια θέση, ενώ υπάρχει συνεχές αίσθημα κόπωσης και ατονίας.

Αυτή η κατάσταση καλείται ορθοστατική υπόταση και στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλεται σε διαταραχή του αυτόνομου νευρικού συστήματος αλλά συναντάται και σε άτομα που λαμβάνουν συνδυασμό φαρμάκων για την ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.

Αρτηριακή πίεση: Συμπτώματα της υπότασης

Η χαμηλή πίεση πολλές φορές είναι ένδειξη για κάποιο υποκείμενο πρόβλημα υγείας, ιδίως αν η κρίση υπότασης «χτυπά» ξαφνικά και συνοδεύεται από:

ζαλάδα
συγκοπή (λιποθυμία)
θολή όραση
ναυτία
κόπωση
έλλειψη συγκέντρωσης

Η υπερβολικά χαμηλή πίεση υποδεικνύει σοκ και είναι απειλητική για τη ζωή. Εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως:

η πνευματική σύγχυση, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους
το κρύο και χλωμό δέρμα
η γρήγορη και κοφτή αναπνοή
ο γρήγορος και αδύναμος καρδιακός παλμός

Στην περίπτωση αυτή είναι απαραίτητη η άμεση παροχή ιατρικής βοήθειας.

Αρτηριακή πίεση: Ποια αίτια προκαλούν υπόταση;

Τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης μεταβάλλονται μέσα στην ημέρα, ανάλογα με τη στάση του σώματος, τον ρυθμό της αναπνοής, τα επίπεδα στρες, τη φυσική κατάσταση του ατόμου, τη φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να λαμβάνει κάποιος, τη διατροφή, τα επίπεδα ενυδάτωσης κ.ά.

Επίσης, μια μέτρηση της πίεσης που για κάποιον θεωρείται χαμηλή για κάποιον άλλο μπορεί να θεωρείται φυσιολογική. Οι περισσότεροι γιατροί αναγνωρίζουν την υπόταση ως πρόβλημα μόνο σε περίπτωση που προκαλεί εμφανή συμπτώματα.

Παθήσεις και καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε αισθητή μείωση της αρτηριακής πίεσης είναι οι εξής:

Εγκυμοσύνη

Επειδή το κυκλοφορικό σύστημα επεκτείνεται ταχύτατα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι πιθανή η πτώση της αρτηριακής πίεσης. Η πτώση στην περίπτωση αυτή θεωρείται φυσιολογική και η πίεση επανέρχεται σε φυσιολογικά επίπεδα μετά τον τοκετό.

Αφυδάτωση

Όταν ο οργανισμός χάνει περισσότερα υγρά από αυτά που λαμβάνει προκαλείται αδυναμία, ζαλάδα και αίσθημα κόπωσης. Ο πυρετός, ο εμετός, η διάρροια, η κατάχρηση διουρητικών και η έντονη σωματική άσκηση μπορεί επίσης να προκαλέσουν αφυδάτωση και κατ’ επέκταση πτώση της αρτηριακής πίεσης.

Απώλεια αίματος

Σε περίπτωση σοβαρού τραυματισμού ή εσωτερικής αιμορραγίας μειώνεται η ποσότητα αίματος στο σώμα, συνεπώς μειώνεται σημαντικά και η αρτηριακή πίεση.

Σοβαρή λοίμωξη (σηψαιμία)

Όταν μια λοίμωξη περνά στο αίμα, μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη πτώση στην πίεση (σηπτικό σοκ).

Διατροφικές ελλείψεις

Η έλλειψη της βιταμίνης Β12 και της βιταμίνης Β9 (φυλλικό οξύ) εμποδίζουν την επαρκή παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων (αναιμία) και κατ’ επέκταση προκαλούν πτώση στα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης.

Καταπληξία ή Σοκ

Ένας σοβαρός τραυματισμός που οδηγεί σε καταπληξία μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πτώση της αρτηριακής πίεσης, ειδικά όταν περιλαμβάνει απώλεια αίματος. Η καταπληξία συχνά εμφανίζεται μετά από εγκαύματα ή άλλους τραυματισμούς.

Αναφυλακτικό σοκ

Μία σοβαρή αλλεργική αντίδραση (αναφυλακτικό σοκ) συνήθως συνοδεύεται από απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης. Αναφυλακτικό σοκ μπορεί να να προκληθεί από αλλεργία σε τρόφιμα, στο λάτεξ, στα τσιμπήματα εντόμων ή σε φάρμακα.

Εκτός από την απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης, τα συμπτώματα του αναφυλακτικού σοκ περιλαμβάνουν ταχυκαρδία, έντονο κνησμό, εμφάνιση εξανθήματος και οίδημα του οισοφάγου, των χειλέων ή της γλώσσας.

Σηπτικό σοκ

Το σηπτικό σοκ αποτελεί επιπλοκή σοβαρών βακτηριακών λοιμώξεων. Αυτές συχνά προκαλούν σημαντική μείωση της αρτηριακής πίεσης λόγω της διαρροής αίματος στους περιβάλλοντες ιστούς.

Άλλα συμπτώματα του σηπτικού σοκ περιλαμβάνουν κεφαλαλγία και μυαλγία, αίσθημα αδιαθεσίας, αποπροσανατολισμό, πυρετό, ναυτία, έμετο και διάρροια.

Υπερβολική δόση φαρμάκων ή χρήση ναρκωτικών ουσιών

Η απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης αποτελεί συχνό σύμπτωμα της υπερβολικής δόσης διαφόρων φαρμάκων. Η υπερβολική δόση οπιοειδών (όπως η ηρωίνη ή η κωδεΐνη) μπορεί να προκαλέσει επίσης βραδύπνοια. Αποτέλεσμα είναι να μειώνεται η παροχή οξυγόνου στον οργανισμό, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε κώμα, πνευμονικό οίδημα και θάνατο.

Αφυδάτωση

Μείωση στην αρτηριακή πίεση μπορεί να παρουσιαστεί, επίσης, όταν η πρόσληψη υγρών είναι μικρότερη από την απομάκρυνσή τους. Συνέπεια αυτού είναι η μείωση του όγκου αίματος και του οξυγόνου που φτάνει στους ιστούς.

Συχνότερα αίτια αφυδάτωσης είναι η υψηλή θερμοκρασία σώματος, η αυξημένη εφίδρωση, η έντονη σωματική άσκηση, η λήψη διουρητικών, ο έμετος και η διάρροια.

Μία σοβαρή επιπλοκή της αφυδάτωσης είναι το υποογκαιμικό σοκ, το οποίο είναι αποτέλεσμα του μειωμένου όγκου αίματος και κατά συνέπεια της αρτηριακής πίεσης. Η κατάσταση αυτή μπορεί να είναι απειλητική για την ζωή.

Καρδιακά προβλήματα

Ορισμένες καρδιακές παθήσεις περιορίζουν την ικανότητα της καρδιάς να στέλνει αίμα στα διάφορα όργανα. Αυτό μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση και να αυξήσει την καρδιακή συχνότητα.

Οι παθήσεις αυτές περιλαμβάνουν διαταραχές του καρδιακού ρυθμού (όπως ο κολπικός πτερυγισμός), διαταραχές των βαλβίδων, γενετικές καρδιακές νόσους, αορτική στένωση, καρδιακή ανακοπή και καρδιακή ανεπάρκεια.

Ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων

Φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν μείωση της αρτηριακής πίεσης είναι:

Οι β-αποκλειστές
Τα διουρητικά
Οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης
Οι αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης
Ορισμένοι α-αποκλειστές
Ορισμένα αντικαταθλιπτικά

Υπογλυκαιμία (χαμηλά επίπεδα σακχάρων αίματος)

Η υπογλυκαιμία, ένα ακόμα αίτιο της χαμηλής αρτηριακής πίεσης, αποτελεί σύμπτωμα που εμφανίζεται σε ασθενείς με διαβήτη. Σπανίως, μπορεί να παρουσιαστεί και σε άτομα χωρίς διαβήτη μετά από ένα γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες. Αυτό λέγεται αντιδραστική υπογλυκαιμία. Υπογλυκαιμία μπορεί να εμφανιστεί επίσης μετά από νηστεία, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή λόγω σοβαρών παθήσεων των νεφρών, του ήπατος και του θυρεοειδούς αδένα (υποθυρεοειδισμός, υπερθυρεοειδισμός).

Παθήσεις του θυρεοειδούς και της υπόφυσης

Ορισμένες παθήσεις του θυρεοειδούς ενδέχεται να προκαλέσουν μείωση της αρτηριακής πίεσης και διαταραχή του καρδιακού ρυθμού. Η μειωμένη λειτουργία ενός άλλου αδένα, της υπόφυσης, μπορεί επίσης να προκαλέσει πτώση της αρτηριακής πίεσης, καθώς και ζαλάδα, ίλιγγο, αδυναμία και απώλεια των αισθήσεων.

Τσίμπημα από τσιμπούρι

Η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να είναι επιπλοκή της πιροπλάσμωσης, μίας πάθησης που προκαλείται από το τα τσιμπούρια. Το συγκεκριμένο παράσιτο στοχεύει τα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Σε σοβαρές μορφές της νόσου, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν εξαιρετικά χαμηλή αρτηριακή πίεση, πυρετό, σοβαρή αναιμία και τελικά νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια.

Αναιμία

Η αναιμία είναι το αποτέλεσμα της μειωμένης παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων από τον οργανισμό. Συνέπεια αυτού είναι η μειωμένη παροχή οξυγόνου στους διάφορους ιστούς.

Αυτό προκαλεί πτώση της αρτηριακής πίεσης και διαταραχή του καρδιακού ρυθμού. Συχνότερο αίτιο αναιμίας είναι η έλλειψη θρεπτικών συστατικών από τη διατροφή, όπως ο σίδηρος. Η σιδηροπενική αναιμία μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον καρδιακό ρυθμό, προκαλώντας ταχυκαρδία.

Αρτηριακή πίεση: Πώς αντιμετωπίζεται η υπόταση;

Η αντιμετώπιση της υπότασης εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Ο στόχος της θεραπείας είναι να επαναφέρει την αρτηριακή πίεση σε φυσιολογικά επίπεδα και να αποσβέσει τα συμπτώματα. Επίσης, στοχεύει στο να διαχειριστεί μια υποβόσκουσα κατάσταση που προκαλεί την υπόταση.

Η ανταπόκριση στη θεραπεία εξαρτάται από την ηλικία, τη συνολική κατάσταση υγείας, την προσαρμογή του ατόμου στην αλλαγή της φαρμακευτικής αγωγής καθώς και τη θέληση του ατόμου να συμμορφωθεί με τις οδηγίες.

Συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν όταν κάποιος καθίσει ή ξαπλώσει και ανεβάσει τα πόδια του στο επίπεδο της καρδιάς. Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν γρήγορα, τότε θα πρέπει να υπάρξει ιατρική φροντίδα.

Οι γιατροί μπορεί να συστήσουν κάποιες απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως οι ασθενείς να σηκώνονται σιγά σιγά από το κρεβάτι ή την καρέκλα, να μη σταυρώνουν τα πόδια τους όταν κάθονται και τα άτομα τα οποία είναι κλινήρεις για μεγάλο χρονικό διάστημα θα πρέπει να κινητοποιούνται σταδιακά.

Επιπρόσθετα, η χρήση καλτσών συμπίεσης καθώς και κάποιες ισομετρικές ασκήσεις όπως να κάθεται κανείς οκλαδών ή να κάνει πιέσεις των γλουτών και κάμψεις μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και να περιορίσει τα συμπτώματα.

Αρτηριακή πίεση: Διατροφική αντιμετώπιση για την υπόταση

Η αντιμετώπιση της υπότασης τις περισσότερες φορές γίνεται με απλές αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής.

Υγρά

Ενδεικτικά, θα πρέπει να αυξηθεί η κατανάλωση υγρών, όπως νερού και ισοτονικών ροφημάτων που περιέχουν ηλεκτρολύτες όπως νάτριο και κάλιο. Ο διατροφικός μύθος ότι η πορτοκαλάδα ανεβάζει την αρτηριακή πίεση, δεν ισχύει, παρά μόνο αν την καταναλώσουμε σε μεγάλες ποσότητες αντί για νερό.

Βιταμίνη C

Η βιταμίνη C που περιέχεται στα εσπεριδοειδή, είναι αντιοξειδωτική βιταμίνη, που βοηθά στην καλύτερη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Ακόμα, περιέχει αρκετή ποσότητα καλίου, που σαν φυσικό διουρητικό, βοηθά στην πτώση της αρτηριακής πίεσης.

Μικρά γεύματα

Θα πρέπει να καταναλώνονται μικρά, χαμηλά σε υδατάνθρακες γεύματα, ειδικά από άτομα με μεταγευματική υπόταση.

Αλάτι

Ακόμα, θα πρέπει να αυξηθεί η κατανάλωση αλατιού με τη σύμφωνη πάντα γνώμη του θεράποντος ιατρού και να γίνει περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ.

Σωματική άσκηση

Επίσης, η ήπια συστηματική άσκηση φαίνεται να επιφέρει θετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της υπότασης, προάγοντας το συνολικό αγγειακό τόνο και μειώνοντας τη φλεβική συγκέντρωση.

Χρειάζεται φαρμακευτική αντιμετώπιση;

Στην καθημερινή πρακτική, η υπόταση δεν θεωρείται πάθηση και δεν απαιτεί φαρμακευτική αντιμετώπιση από τη στιγμή που δεν επηρεάζει τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Αν όλες οι στρατηγικές αποτύχουν, ενδείκνυται φαρμακευτική αγωγή που αυξάνει την αρτηριακή πίεση, και περιλαμβάνει κορτικοστεροειδή φάρμακα και μιδοδρίνη.

Συνοπτικά, οι γενικές οδηγίες αναφέρουν ότι οι ασθενείς θα πρέπει να μάθουν να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα και να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα ή την κατάλληλη βοήθεια πριν αυτά γίνουν απειλητικά για τη ζωή τους.

Αρτηριακή πίεση: Υψηλή Αρτηριακή Πίεση – Υπέρταση

Τα αίτια της αυξημένης πίεσης ποικίλουν και συνήθως είναι άγνωστα. Στην τελευταία περίπτωση πρόκειται για την ιδιοπαθή υπέρταση.

Αυτή μπορεί να οφείλεται σε μείωση του αυλού των αρτηριών, αύξηση της ροής αίματος, ή σε αύξηση της δύναμης συστολής της καρδιάς ή αύξηση του καρδιακού ρυθμού.

Οποιαδήποτε από αυτές τις καταστάσεις μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. Η ιδιοπαθής υπέρταση είναι υπεύθυνη για το 95% των περιπτώσεων υπέρτασης.

Μερικές φορές όμως η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να οφείλεται σε άλλη πάθηση, όπως σε πάθηση των νεφρών, της καρδιάς ή των ενδοκρινών αδένων.

Όταν αυτό συμβαίνει, τότε αποκαλείται δευτεροπαθής υπέρταση. Η κατάσταση αυτή αντιμετωπίζεται μόνο με θεραπεία της νόσου που την προκάλεσε, και είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί εγκαίρως, καθώς η αυξημένη αρτηριακή πίεση οδηγεί σε στεφανιαία νόσο, έμφραγμα του μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και νεφρική ανεπάρκεια.

Αρτηριακή πίεση: Ποια είναι τα αίτια της υπέρτασης;

Σε ποσοστό 90 με 95% των περιπτώσεων η υπέρταση χαρακτηρίζεται ως ιδιοπαθής, οφείλεται δηλαδή σε:

κληρονομικούς παράγοντες
αυξημένο σωματικό βάρος
καθιστική ζωή
υπερβολική πρόσληψη αλατιού
αυξημένο άγχος
αρτηριοσκλήρυνση

Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, η υπέρταση χαρακτηρίζεται ως δευτεροπαθής, οφείλεται δηλαδή σε κάποια άλλη πάθηση και εμφανίζεται λόγω αυτής. Οι παθήσεις που ενοχοποιούνται για την εκδήλωση δευτεροπαθούς υπέρτασης είναι:

νεφροπάθεια
στένωση των νεφρικών αρτηριών
υπνική άπνοια
διαταραχές των αιμοφόρων αγγείων
δυσλειτουργίες του θυρεοειδούς αδένα
προεκλαμψία (κατά την εγκυμοσύνη)

Αρτηριακή πίεση: Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται η υπέρταση;

Η υπέρταση έχει χαρακτηρισθεί και ως “ύπουλη νόσος” γιατί συνήθως δεν προκαλεί κανένα απολύτως σύμπτωμα. Ίσως ο υπερτασικός ασθενής να αναφέρει κάποια συμπτώματα όπως:

ρινορραγία
ναυτία
κεφαλαλγία

Άλλα συμπτώματα που ενδεχομένως σχετίζονται με την αύξηση της αρτηριακής πίεσης είναι:

η εύκολη κόπωση
η πρωινή ζάλη
η αίσθηση των παλμών

Αρτηριακή πίεση: Διάγνωση και εξετάσεις για την υπέρταση

Η επίσκεψη στο ιατρείο περιλαμβάνει την κλινική εξέταση και την καταγραφή του πλήρους ιστορικού του ασθενή, καθώς επίσης και τη διερεύνηση άλλων παθήσεων που τυχόν υπάρχουν μέσω εργαστηριακού ελέγχου.

Ο εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει μέτρηση των ηλεκτρολυτών και έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας, εξετάσεις αίματος και ούρων ως και απεικονιστικές εξετάσεις, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για πρωτοπαθή ή δευτεροπαθή υπέρταση. Συνήθως η διάγνωση γίνεται μέσω μετρήσεων από το γιατρό με τον ασθενή σε καθιστή θέση.

Ως υπερτασικός ορίζεται κάποιος όταν η συστολική πίεση, γνωστή και ως “μεγάλη”, είναι πάνω από 140mmHg και η διαστολική, ή αλλιώς “μικρή” είναι από 90mmHg και πάνω. Γενικότερα η πίεση του αίματος θεωρείται ιδανική όταν η συστολική είναι 120 mmHg και η διαστολική 70mmHg.

Αρτηριακή πίεση: Υπάρχουν πιθανές επιπλοκές στην υπέρταση;

Η υπέρταση πρέπει να αντιμετωπίζεται , διότι είναι εξαιρετικά επιβλαβής για τον οργανισμό. Εάν δεν ρυθμιστεί, αυξάνεται ο κίνδυνος να προκύψουν καρδιαγγειακά νοσήματα όπως:

στεφανιαία νόσος
έμφραγμα του μυοκαρδίου
ασυμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

Επιπλέον υπερδιπλασιάζει τον κίνδυνο να προκύψουν:

ισχαιμικά και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια
ανεύρυσμα αορτής
χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
βλάβες στον αμφιβληστροειδή
εμφάνιση άνοιας

Αρτηριακή πίεση: Πώς μπορείτε να προλάβετε την υπέρταση;

Η αλλαγή του τρόπου ζωής μπορεί να μειώσει την υψηλή αρτηριακή πίεση όσο ένα αντιυπερτασικό φάρμακο. Ο κίνδυνος να εμφανιστεί υπέρταση είναι πολύ μικρότερος όταν υιοθετούμε τις παρακάτω συμπεριφορές:

Ακολουθούμε μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά.
Διατηρούμε φυσιολογικό σωματικό βάρος.
Ασκούμαστε τουλάχιστον δύο- τρεις φορές την εβδομάδα.
Μειώνουμε την πρόσληψη αλατιού.
Διακόπτουμε ή έστω ελαττώνουμε το κάπνισμα.
Αποφεύγουμε την κατάχρηση αλκοόλ.
Περιορίζουμε την κατανάλωση τσαγιού και καφέ.
Αποβάλλουμε όσο μπορούμε το άγχος.

Αρτηριακή πίεση: Η “ανατομία” της πίεσης

Η δύναμη που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών, καθώς κυκλοφορεί με πίεση μέσα στο σώμα μας, είναι η αρτηριακή πίεση.

Μετριέται σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου (mmHg), χωρίζεται σε συστολική και διαστολική και καταγράφεται με δύο αριθμούς, πχ. 130/90. Ο μεγαλύτερος είναι η συστολική πίεση (η μεγάλη) και ο μικρότερος η διαστολική (η μικρή).

Η μεγάλη πίεση (συστολική): ασκείται στις αρτηρίες, όταν η καρδιά συσπάται για να προωθήσει το αίμα στα όργανα του σώματος μέσω των αρτηριών.
Η μικρή πίεση (διαστολική): Παρατηρείται, όταν η καρδιά χαλαρώνει για να δεχθεί νέο αίμα.

Διαφορετικές ώρες της ημέρας μπορεί να παρατηρήσεις αυξομειώσεις της πίεσης, π.χ., υψηλότερη το πρωί απ΄ ό,τι το βράδυ, μετά τη γυμναστική, στο απότομο κρύο, την ώρα που πίνεις καφέ και καπνίζεις ή κατά τη διάρκεια ενός καβγά, αλλά αυτό δε χρειάζεται να σε ανησυχεί.

Εάν, όμως, διαπιστώσεις ότι η πίεσή σου είναι σταθερά υψηλή, ξεπερνώντας τα φυσιολογικά επίπεδα, τότε μάλλον η υπέρταση σου χτυπά την πόρτα και μαζί της οι κίνδυνοι που εγκυμονεί.

Λόγω του ότι δεν παρουσιάζει συμπτώματα, για να την αντιληφθείις θα πρέπει να τη μετρήσεις με πιεσόμετρο. Έχε υπόψη σου ότι αν εμφανιστεί, θα πάρει χαρακτήρα χρόνιας κατάστασης.

Αρτηριακή πίεση: Επιπτώσεις αύξησης της αρτηριακής πίεσης

Για κάθε 20 mmHg αύξησης της συστολικής και 10 mmHg αύξησης της διαστολικής, πρέπει να γνωρίζεις ότι διπλασιάζεται ο κίνδυνος θανάτου από εγκεφαλικό ή έμφραγμα, καθώς η υπέρταση είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που οδηγούν σε τέτοιου είδους επεισόδια.

Αυξάνει, επίσης, τον κίνδυνο για νεφρικές βλάβες, καρδιακή ανεπάρκεια, απόφραξη των αρτηριών των ποδιών κ.ά., ενώ σε συνδυασμό με την παρουσία άλλων παραγόντων, όπως η δυσλιπιδαιμία, το κάπνισμα, ο διαβήτης και η παχυσαρκία, ο κίνδυνος καρδιαγγειακού νοσήματος αυξάνεται ακόμη περισσότερο.

Τι συμβαίνει στην καρδιά μας;

Όπως όταν σηκώνεις βάρη, οι μύες των άνω άκρων διογκώνονται, έτσι όταν και η καρδιά έχει να εργαστεί σκληρά, διογκώνεται.

Όταν η αρτηριακή πίεση παραμένει υψηλή, τότε η καρδιά πρέπει σταδιακά να εργαστεί σκληρότερα για να προωθήσει αίμα και οξυγόνο στο σώμα μας.

Ο καρδιακός μυς τότε υπερτρέφεται (παχαίνει) και η καρδιά δεν λειτουργεί πια κανονικά. Μια καρδιά διογκωμένη δεν μπορεί να εργαστεί σωστά για μεγάλο χρονικά διάστημα και τελικά οδηγείται σε ανεπάρκεια.

Τι συμβαίνει στις αρτηρίες μας;

Οι αρτηρίες είναι τα αγγεία που μεταφέρουν το αίμα στο σώμα μας. Όταν η αρτηριακή πίεση είναι μεγάλη, τότε οι αρτηρίες σκληραίνουν και χάνουν την ελαστικότητα τους.

Αυτό φυσιολογικά συμβαίνει σε όλους μας όταν γερνάμε, αλλά η αρτηριακή υπέρταση επιταχύνει αυτή την διαδικασία, η οποία αποκαλείται αθηροσκλήρυνση ή αρτηριοσκλήρωση.

Οι σκληρές και στενωμένες αρτηρίες δυσκολεύονται να προωθήσουν το αίμα στο σώμα μας. Εάν τα όργανα του σώματος μας δεν δέχονται αρκετό οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες, δεν λειτουργούν σωστά.

Επίσης υπάρχει ο κίνδυνος σχηματισμού θρόμβου στην στενωμένη αρτηρία. Εάν οι αρτηρίες που τρέφουν με αίμα τον μυ της καρδιάς στενωθούν, τότε μειώνεται η παροχή αίματος σε περιοχές της καρδιάς και εμφανίζεται η στηθάγχη.

Εάν αποφραχθεί πλήρως μια αρτηρία, τότε η περιοχή του καρδιακού μυός που τρεφόταν από αυτή παροδικά ή μόνιμα νεκρώνεται. Αυτό είναι το έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Η στένωση των αρτηριών στα πόδια προκαλεί κράμπες και εύκολη κόπωση στη βάδιση γιατί πάλι οι μύες δεν τρέφονται επαρκώς.

Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο μας;

Το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να προκληθεί από την προοδευτική στένωση στα αγγεία του εγκεφάλου. Όταν η ροή του αίματος είναι ανεπαρκής, τα εγκεφαλικά κύτταρα στερούνται οξυγόνου και τελικά πεθαίνουν.

Η στένωση των αρτηριών μπορεί να οδηγήσει στην κατάσταση όπου ένας θρόμβος αίματος δεν μπορεί να κινηθεί μέσα στην αρτηρία και την αποφράσσει.

Περίπου 80% των εγκεφαλικών επεισοδίων προκαλούνται από απόφραξη μιας αρτηρίας στον εγκέφαλο ή στον λαιμό. Η αρτηριακή υπέρταση είναι ο πιο βασικός παράγοντας κινδύνου για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Οι άνθρωποι που έχουν υποστεί ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε μεγάλο ποσοστό παρουσιάζουν κάποια κινητική αναπηρία ή αδυναμία ομιλίας.

Ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μια επείγουσα κατάσταση όπως και το καρδιακό επεισόδιο. Τα συμπτώματα που το συνοδεύουν είναι:

Αδυναμία, αιμωδία ή παράλυση προσώπου, χεριού ή ποδιού
Δυσκολία ομιλίας ή κατανόησης απλών οδηγιών
Σκοτείνιασμα ή μείωση της όρασης σε ένα ή και στα δύο μάτια
Αιφνίδιος, ανεξήγητος και επίμονος πονοκέφαλος
Ζάλη, απώλεια ισορροπίας ή συντονισμού κινήσεων
Απότομη ναυτία, πυρετός και εμετός – που διαχωρίζεται από μια ίωση από την απότομη εισβολή των συμπτωμάτων (μέσα σε λεπτά ή ώρες)
Σύντομη απώλεια αισθήσεων ή περίοδος μειωμένης εγρήγορσης (λιποθυμία, σύγχυση, σπασμοί ή κώμα).

Τι συμβαίνει στα νεφρά μας;

Η αυξημένη αρτηριακή πίεση στενεύει τις αρτηρίες του νεφρού – όπως και σε άλλα σημεία του σώματος μας – και μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια.

Η κύρια λειτουργία των νεφρών είναι να φιλτράρουν το αίμα από τοξικές χημικές ουσίες. Για να γίνει σωστά αυτή η λειτουργία πρέπει η πίεση μέσα στα αγγεία τους να είναι σε φυσιολογικά όρια.

Όταν οι αρτηρίες στενεύουν και σκληραίνουν από την αυξημένη αρτηριακή πίεση, η ροή αίματος μέσα στο νεφρό μειώνεται και αυτή η κατάσταση εμποδίζει τη φυσιολογική του λειτουργία.

Η ποσότητα των υγρών που ο νεφρός διηθεί μειώνεται, οδηγώντας σε νεφρική ανεπάρκεια. Οι τοξικές ουσίες αθροίζονται στο σώμα μας.

Οι άνθρωποι με νεφρική ανεπάρκεια πρέπει να κάνουν αιμοδιαλύσεις με τον τεχνητό νεφρό, με τελική έκβαση τη νεφρική μεταμόσχευση.

Ο νεφρός έχει τους δικούς του μηχανισμούς αυτορύθμισης για να διατηρήσει ικανοποιητική ροή αίματος εντός των αρτηριών του.

Όταν η ροή αίματος μειώνεται, προσπαθεί αντιροπιστικά να αυξήσει την πίεση αίματος, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο ανεπαρκούς αιμάτωσης του.

Τι συμβαίνει στα μάτια μας;

Όπως και στον υπόλοιπο οργανισμό μας, τα αγγεία στα μάτια μας επίσης σκληραίνουν και στενεύουν με την αρρύθμιστη υψηλή πίεση.

Αυτό μπορεί να προκαλέσει την δημιουργία θρόμβου και αιμορραγιών μέσα στα μάτια μας, που θα οδηγήσει σε διαταραχές στην όραση ή ακόμα και σε τύφλωση.

Αρτηριακή πίεση: Αλλαγή του τρόπου ζωής για μεγαλύτερη ασφάλεια

Όπως ήδη θα γνωρίζεις, ο σύγχρονος τρόπος ζωής και διατροφής επιβαρύνει την υγεία σου, αυξάνοντας τους κινδύνους που προκαλούνται από την υπέρταση. Τι μπορείς να κάνεις εσύ;

Η θεραπεία της υπέρτασης μπορεί να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με φάρμακα που θα σου συστήσει ο γιατρός σου και θα είναι τα κατάλληλα για εσένα.

Μην επιχειρήσεις ποτέ να πάρεις τα φάρμακα που παίρνει και κάποιος γνωστός σου για την υπέρταση, χωρίς να επισκεφτείς πρώτα το γιατρό σου.

Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι αλλαγές που πρέπει να επιφέρεις στον τρόπο ζωής σου, έτσι ώστε ο συνδυασμός και των δύο να φέρουν τα κατάλληλα αποτελέσματα.

Μη βάζεις επιπλέον αλάτι στα φαγητά και περιόρισε την κατανάλωση έτοιμων φαγητών, καθώς περιέχουν ήδη πολύ αλάτι.
Πρόσεξε πόσο αλκοόλ καταναλώνεις ημερησίως. Όχι πάνω από 1-2 για τις γυναίκες και 2-3 ποτηράκια κρασί την ημέρα για τους άνδρες.
Προσπάθησε να διατηρείς φυσιολογικό βάρος.
Ένταξε στη διατροφή σου περισσότερα φρούτα, λαχανικά, ψάρια και τρόφιμα εμπλουτισμένα σε κάλιο. Το κάλιο είναι ένα ιχνοστοιχείο που κάνει το σώμα μας να αποβάλλει το υπερβάλλον αλάτι, διαστέλλοντας τα αγγεία και βοηθώντας στην καλή λειτουργία της καρδιάς.
Σύμφωνα με συστάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η καθημερινή πρόσληψη σε κάλιο πρέπει να φτάνει τα 3.100 mg, αλλά το σώμα μας δεν μπορεί να το αποθηκεύσει, γι΄ αυτό φρόντισε να καταναλώνεις καθημερινά φρούτα, λαχανικά, ψάρια, πουλερικά, συκώτι και γαλακτοκομικά προϊόντα, έτσι ώστε να λαμβάνεις τις απαραίτητες ποσότητες. Μία μπανάνα περιέχει 358 mg καλίου, 1 ντομάτα 201 mg, 1 ποτήρι γάλα 300 mg και 100 γραμμάρια σολομού 455 mg.
Ασκήσου! Προτίμησε, όμως, άσκηση ήπιας μορφής και θυμήσου ότι τα μεγάλα βάρη μπορεί να αυξήσουν απότομα την πίεση.
Μην αφήνεις το άγχος και το στρες να σε καταβάλλουν. Δες τα πράγματα πιο χαλαρά και ασχολήσου με πράγματα και δραστηριότητες που σε ευχαριστούν και σε ξεκουράζουν.
Εάν καπνίζεις και δεν μπορείς να το κόψεις, φρόντισε τουλάχιστον να το περιορίσεις όσο το δυνατόν περισσότερο.