Ο τυμπανισμός δημιουργεί φούσκωμα στην κοιλιά, ένα αίσθημα πρηξίματος, αλλά και δυσφορίας σε όποιον τον βιώνει. Το 43% των ενηλίκων στην Ελλάδα έχει εμφανίσει τουλάχιστον μία φορά συμπτώματα τυμπανισμού και αερίων, ενώ ειδικά οι γυναίκες αντιμετωπίζουν συχνότερα τέτοιου είδους προβλήματα. Ο τυμπανισμός δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα αλλά μια φυσιολογική κατάσταση του οργανισμού, γι’ αυτό και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν αντιμετωπίζεται με θεραπευτική αγωγή. Ωστόσο, ο τυμπανισμός μπορεί να προκαλεί δυσφορία και αμηχανία και να έχει σημαντική επίπτωση στην ποιότητα ζωής. Πώς, λοιπόν, θα τον αποφύγετε;
Φούσκωμα στην κοιλιά: Ποια αίτια προκαλούν πρήξιμο;
Υπερβολικά αέρια
Το αυξημένα αέρια στο έντερο είναι ίσως η πιο κοινή αιτία του φουσκώματος. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τον πόνο, είναι να μειώσετε την κατανάλωση τροφών που είναι γνωστό ότι προκαλούν αέρια, όπως τα λαχανάκια Βρυξελλών, τα κρεμμύδια και το μπρόκολο.
Δυσκοιλιότητα
Τα αέρια και ο πόνος στην κοιλιά και το στομάχι, μπορεί να αποτελούν σημάδι δυσκοιλιότητας. Τα αδρανή κόπρανα στο έντερο, προκαλούν πόνο στην κοιλιά, δυσφορία και αέρια. Ακολουθώντας μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, βοηθάτε στη ρύθμιση του πεπτικού και την αποφυγή του φουσκώματος. Η άσκηση είναι επίσης χρήσιμη στη μείωση των συμπτωμάτων δυσκοιλιότητας. Μόλις 20-30 λεπτά περπατήματος τέσσερις φορές την εβδομάδα, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη λειτουργία του εντέρου.
Κατάποση αέρα
Η κατάποση αέρα μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα. Για να το αποφύγετε, μην μιλάτε ενώ τρώτε, μην τρώτε όρθιοι και μην πίνετε αεριούχα ποτά και αναψυκτικά. Η κατάποση αέρα μέσω των παραπάνω ενεργειών, δεν δίνει χρόνο και χώρο στο πεπτικό να λειτουργήσει φυσιολογικά, με αποτέλεσμα να προκαλείται φούσκωμα.
Τροφικές δυσανεξίες
Ο πόνος στο στομάχι θα μπορούσε να είναι ένδειξη τροφικής δυσανεξίας, συνήθως στη γλουτένη ή τα γαλακτοκομικά. Η τροφική δυσανεξία προκαλεί φούσκωμα λόγω της παραγωγής αερίων κατά την πέψη των τροφών ή όταν το έντερο δεν εκκενωθεί σωστά.
Οι ένοχες τροφές είναι τα γαλακτοκομικά, το σιτάρι, η γλουτένη, τα όσπρια, τα σταυρανθή λαχανικά (μπρόκολο, λάχανο και λαχανάκια Βρυξελλών) και τα τεχνητά γλυκαντικά. Η υπερκατανάλωση απλών σακχάρων και επεξεργασμένων τροφών, μπορούν επίσης να προκαλέσουν φούσκωμα.
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Εάν, εκτός από το φούσκωμα, έχετε κι άλλα συμπτώματα, όπως είναι τα αέρια, κυρίως μετά το γεύμα, ο πόνος στην κοιλιά, που υποχωρεί μετά την κένωση, η εναλλαγή διάρροιας και δυσκοιλιότητας, καθώς και το αίσθημα της επιτακτικής ανάγκης για κένωση, τότε είναι πιθανό να πάσχετε από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Το εν λόγω σύνδρομο οφείλεται σε διαταραχές της κινητικότητας του εντέρου -που επηρεάζεται από το άγχος- και εκτιμάται ότι ταλαιπωρεί πάνω από το 19% των Ελληνίδων και το 8% των Ελλήνων. Παρόλο που τα συμπτώματά του προκαλούν δυσφορία, εντούτοις δεν είναι ανησυχητικά. Συχνά, μάλιστα, γίνονται ηπιότερα μετά την καθησυχαστική διαβεβαίωση του γαστρεντερολόγου ότι δεν πρόκειται για κάτι παθολογικό.
Κοιλιοκάκη
Η κοιλιοκάκη είναι ένα κοινό πεπτικό πρόβλημα που οφείλεται στην αδυναμία του εντέρου να απορροφήσει τη γλουτένη από το σιτάρι, το κριθάρι και την σίκαλη. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν διάρροια, πόνους στο στομάχι και λήθαργο και μπορεί να διαρκέσουν από μερικές ώρες έως και κάποιες μέρες. Δεν υπάρχει θεραπεία για την αντιμετώπιση της κοιλιοκάκης, αλλά η μείωση της γλουτένης στη διατροφή βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων.
Στρες
Έχετε περισσότερο φόρτο εργασίας; Δυσκολεύεστε να ανταποκριθείτε στις οικονομικές σας υποχρεώσεις ή αντιμετωπίζετε συναισθηματικά προβλήματα; Εάν βιώνετε μια κατάσταση έντονης ψυχικής πίεσης, τότε δεν αποκλείεται να δείτε την κοιλιά σας πρησμένη. Το στρες είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις πεπτικές ενοχλήσεις. Μάλιστα, έχει μια ιδιαίτερα στενή σχέση με το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, τόσο ώστε σε ορισμένες περιπτώσεις, εκτός του γαστρεντερολόγου, μπορεί να φανεί χρήσιμη ακόμη και η συμβολή ενός ψυχολόγου.
Οι ειδικοί εξηγούν ότι, όταν πιέζεστε και δεν εκφράζετε με λόγια όλα όσα σκέφτεστε, η πίεση που βιώνετε τελικά θα εκδηλωθεί με τη μορφή σωματικών συμπτωμάτων, όπως στην περίπτωση αυτή το πρήξιμο της κοιλιάς.Εάν, όμως, σας είναι δύσκολο να εκφράσετε με λόγια αυτά που σας ενοχλούν -κάτι που είναι κατανοητό και ισχύει για τους περισσότερους από εμάς-, τότε μπορείτε να καταφύγετε σε μία λύση άμεσης δράσης: την άσκηση -που επιπλέον δεν σας φουσκώνει-, π.χ. το τρέξιμο, το ζωηρό περπάτημα, το ποδήλατο, το τένις. Οποιαδήποτε μορφή έντονης σωματικής δραστηριότητας μπορεί να προσφέρει άμεση εκτόνωση, βοηθά στην αποφόρτιση των συναισθημάτων, στον έλεγχο του στρες, συνεπώς και στο… ξεφούσκωμα της κοιλιάς.
Βακτήρια
Τα αέρια που δημιουργούνται από τα βακτήρια στο έντερο συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στο πρήξιμο στην κοιλιά. Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές κατηγορίες βακτηρίων που κατοικούν εκεί. Το μέγεθος του πληθυσμού και ο τύπος των βακτηρίων έχουν επίσης σχέση με την παραγωγή αερίων σύμφωνα με μελέτες.Πολλές κλινικές δοκιμές έχουν αποδείξει ότι τα προβιοτικά εκτός των άλλων, βοηθούν στη μείωση αυτών των αερίων και του πρηξίματος σε άτομα με πεπτικά προβλήματα. Ωστόσο, το αποτέλεσμα εξαρτάται από την αντίδραση του κάθε οργανισμού σε αυτά καθώς και από τον τύπο προβιοτικών που λαμβάνεται.
Φούσκωμα στην κοιλιά: Πώς να το αντιμετωπίσετε;
Αποφεύγετε τα τρόφιμα με πολύ νάτριο
Η υπερβολική πρόσληψη αλατιού δημιουργεί κατακράτηση νερού στο σώμα. Τα συσκευασμένα τρόφιμα, όπως και τα τηγανητά έχουν πολύ αλάτι. Η συνιστώμενη πρόσληψη νατρίου είναι περίπου 2.300 mg την ημέρα. Μια μερίδα σούπας σε κονσέρβα μπορεί να περιέχει 800 mg νατρίου. Μειώστε την κατανάλωση πρόχειρου φαγητού και επεξεργασμένων τροφίμων που είναι συχνά πλούσια σε νάτριο.
Καταναλώνετε τρόφιμα πλούσια σε κάλιο
Τα φρέσκα, ολόκληρα τρόφιμα έχουν συνήθως υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο. Το κάλιο βοηθά στην αποβολή του νατρίου από τον οργανισμό. Τρόφιμα πλούσια σε κάλιο είναι η μπανάνα, η πατάτα, τα φασόλια, η σάλτσα ντομάτας κτλ. Για τη διατήρηση του καλίου είναι καλύτερο το ψήσιμο ή το μαγείρεμα στον ατμό και όχι το βράσιμο των τροφών.
Αποφεύγετε τα τρόφιμα που παράγουν αέρια
Φασόλια και σταυρανθή λαχανικά όπως μπρόκολο, κουνουπίδι, λαχανάκια Βρυξελλών και λάχανο, περιέχουν ένα σύνθετο σάκχαρο που ονομάζεται ραφινόζη και είναι πιο δύσπεπτο από άλλα σάκχαρα, με συνέπεια τα εντερικά βακτήρια να πρέπει να εργαστούν σκληρά για να το διασπάσουν, παράγοντας αέρια. Προσθέστε στη διατροφή σας τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, ώστε το σώμα σας να προσαρμοστεί.
Μουλιάστε τα όσπρια
Το μούλιασμα βοηθά στην απελευθέρωση του αερίου μέσα στο νερό. Μη χρησιμοποιείτε αυτό το νερό για το μαγείρεμα. Καλό είναι επίσης να χύνετε το πρώτο νερό στο βράσιμο των οσπρίων.
Δυσανεξία στη λακτόζη
Εάν αισθάνεστε πρησμένοι ή έχετε σοβαρή διάρροια μέσα σε μια ώρα από την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, μπορεί να έχετε δυσανεξία στη λακτόζη. Η λακτόζη είναι ένα φυσικό σάκχαρο που βρίσκεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη έχουν έλλειψη ενός ένζυμου –λακτάση– που απαιτείται για την πέψη της λακτόζης. Καταναλώνετε γάλα χωρίς λακτόζη.
Αυξήστε την πρόσληψη φυτικών ινών σταδιακά
Αν δεν τρώτε συχνά πλούσια σε φυτικές ίνες τρόφιμα, μια αυξημένη πρόσληψη σε φυτικές ίνες μπορεί να σας προκαλέσει φούσκωμα. Προσθέστε σταδιακά φυτικές ίνες στη διατροφή σας ώστε να αποφύγετε το φούσκωμα, καθώς το σώμα προσαρμόζεται στη νέα διατροφή.
Άσκηση χαμηλής έντασης
Η ήπια άσκηση συμβάλλει στην ταχύτερη διέλευση των αερίων από των εντερικό αυλό. Έτσι συμβάλλει στην πρόληψη του φουσκώματος ή τουλάχιστον της διάρκειας του. Σε έρευνα που έγινε με χορήγηση αερίου στο πεπτικό σύστημα, άτομα που ασκήθηκαν στην συνέχεια, κράτησαν μόλις το 24% ενώ οι υπόλοιπο το 45%.
Απώλεια βάρους
Με την αντιμετώπιση του φουσκώματος, βελτιώνεται άμεσα και η διαδικασία πέψης και απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών και η συνολική λειτουργία του οργανισμού. Άνθρωποι που ακολουθούν μία τέτοια δίαιτα – θεραπεία αναφέρουν ότι μετά την βελτίωση της εντερικής λειτουργίας και την αντιμετώπιση του φουσκώματος, παρατηρούν έντονη ευεξία, περισσότερη ενέργεια και ευκολότερη απώλεια βάρους.
Φούσκωμα στην κοιλιά: Πότε να επισκεφθείτε γιατρό;
Αν οι ενοχλήσεις και η δυσφορία που νιώθετε αποτελούν εμπόδιο σε μια ομαλή καθημερινότητα, ο γαστρεντερολόγος και/ή ο διατροφολόγος μπορούν να σας δώσουν τις λύσεις που χρειάζεστε. Το φούσκωμα και τα αέρια μπορεί να οφείλονται σε ανατομικό πρόβλημα του εντέρου, φλεγμονή λόγω συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, νόσο του Crohn, ελκώδη κολίτιδα ή τροφική αλλεργία/δυσανεξία. Όποια κι αν είναι η αιτία, καλό είναι να πάρετε τη συμβουλή του ειδικού, ιδιαίτερα αν εκδηλώνετε επίσης συχνά επεισόδια εμετού, ανεξήγητη απώλεια βάρους ή αιμορραγία από τον πρωκτό.
Θα πρέπει να επισκεφτείτε άμεσα τον γιατρό σας αν οποιαδήποτε από τις παραπάνω γαστρεντερικές ενοχλήσεις συνοδεύεται από τα εξής συμπτώματα: ανεξήγητη απώλεια βάρους, υψηλό πυρετό, εμετό, αλλαγές στην όρεξη, αίμα στα κόπρανα, αίσθημα «κόμπου» στον λαιμό.