Καρκίνος του δέρματος: Είμαστε από τους πιο τυχερούς παγκοσμίως καθώς μπορούμε να απολαμβάνουμε το θερμό φως του ηλίου όλο το χρόνο. Όμως, πολλές φορές μπορεί να γίνει επικίνδυνος για την υγεία μας, αν δεν πάρουμε τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.

Κάθε χρόνο, πιο συγκεκριμένα την περίοδο του καλοκαιριού, ακούμε όλο και περισσότερους ειδικούς να τονίζουν πόσο αναγκαία είναι η προστασία μας από τις βλαβερές συνέπειες της υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας και δη, από τη σοβαρή ασθένεια του καρκίνου του δέρματος. Επειδή μόνο γνωρίζοντας σε βάθος τον κίνδυνο είμαστε σε θέση να τον αντιμετωπίσουμε, οφείλουμε να κάνουμε μία μικρή εισαγωγή γύρω από τη συγκεκριμένη ασθένεια, προτείνοντας συγχρόνως τους τρόπους με τους οποίους θα μπορέσουμε να προφυλάξουμε την υγεία μας.

Καρκίνος του δέρματος: Οι τρεις τύπου καρκίνου

Οι τρεις βασικοί τύποι καρκίνου του δέρματος είναι ο καρκίνος βασικοκυττάρων, ο καρκίνος πλακωδών κυττάρων και το μελάνωμα.

Καρκίνος βασικοκυττάρων (BCC)

Αυτός ο τύπος καρκίνου έχει αργή ανάπτυξη και δεν εξαπλώνεται σε άλλες περιοχές του σώματος. Είναι πολύ σπάνιο να οδηγήσει σε θάνατο. Χαρακτηριστικό του είναι η ανύψωση του δέρματος, συνήθως ερυθρωπή και γυαλιστερή, με φαγούρα και πιθανά εμφάνιση αιμορραγίας.

Καρκίνος πλακωδών κυττάρων (SCC)

Παρουσιάζεται σαν σκληρό εξόγκωμα και μπορεί να εμφανίσει αιμορραγία. Είναι πιθανό να εξαπλωθεί σε απομακρυσμένες περιοχές του σώματος, δηλ. μπορεί να κάνει μεταστάσεις.

Μελανώματα (MM)

Είναι ο πιο επιθετικός καρκίνος από όλους τους καρκίνους του δέρματος. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος, κυρίως στην πλάτη, τα χέρια, το πρόσωπο. Η επικινδυνότητα μιας ελιάς για ανάπτυξη μελανώματος καθορίζεται και από τα γράμματα «ABCDE» που σημαίνουν ασυμμετρία, όρια, χρώμα, διάμετρος και εξέλιξη. Με άλλα λόγια, εάν πρόκειται για σπίλο που έχει αλλάξει σε μέγεθος, σχήμα και απόχρωση ή αιμορραγεί ,τότε η πιθανότητα να έχει εξαλλαγεί σε μελάνωμα είναι μεγάλη.

Δεν υπάρχει κάποιο ηλικιακό όριο στην εμφάνιση του καρκίνου, αλλά συχνότερα εμφανίζεται σε άτομα 40-60 χρόνων. Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί αύξηση κρουσμάτων και σε άτομα πιο νέα, πιθανότατα λόγω της παρατεταμένης έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία. Επιπλέον παράγοντες που συνηγορούν σε αυτό, είναι το ανοιχτόχρωμο δέρμα, οι πολλές φακίδες και ελιές και φυσικά η κληρονομικότητα. Δεν αποκλείεται ο καρκίνος να εμφανιστεί και σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε χημειοθεραπείες και έχουν χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα

Καρκίνος του δέρματος: Αιτία

Ο καρκίνος εν γένει προκαλείται από διάφορους παράγοντες ατομικούς και περιβαλλοντικούς. Σε αυτούς ανήκουν ο τρόπος ζωής, τα γονίδια και οι διάφορες διαταραχές τους, οι υπεριώδης ακτινοβολία και καρκινογόνοι παράγοντες.

Για τον καρκίνο του δέρματος συγκεκριμένα τα αίτια θα μπορούσαν να συγκεκριμενοποιηθούν στα:

• Κάπνισμα
• Λοίμωξη από τον ιό HPV
• Εμφάνιση κάποιου γενετικού συνδρόμου
• Παρουσία σπίλων μεγαλύτεροι από 20 mm
• Έλκη Marjolin
• Solarium, ανοιχτόχρωμο δέρμα, γήρανση
• Συγκεκριμένου τύπου φαρμακευτική αγωγή (π.χ. κυκλοσπορίνη Α)

Καρκίνος του δέρματος: Συμπτώματα και προειδοποιητικά σημάδια

Ο καρκίνος του δέρματος ξεκινάει με προκαρκινικές αλλοιώσεις που εμφανίζονται στο δέρμα και σε βάθος χρόνου μπορούν να μετατραπούν σε καρκίνο.

Θα μπορούσαμε τα αναφέρουμε τις πιο συνηθισμένες, οι οποίες σχετίζονται στενά με τις τρεις μορφές καρκίνου.

Ακτινική κεράτωση

Μικρά σημάδια στο δέρμα με φολίδες, τα οποία εμφανίζονται συνήθως μετά την υπερβολική έκθεση στον ήλιο. Είναι μία πολύ πρώιμη βλάβη για την οποία δεν μπορούμε να πούμε με ακρίβεια εάν και πότε θα εξελιχθεί σε καρκίνο του δέρματος. Οι περισσότεροι γιατροί προληπτικά συνιστούν θεραπεία, ώστε να αποτραπεί μία μελλοντική εμφάνιση καρκίνου του δέρματος.

Ακτινική χειλίτιδα

Πρόκειται για προκαρκινική κατάσταση που εμφανίζεται στο κάτω χείλος και χαρακτηρίζεται από φολιδωτά σημάδια και τραχιά επιφάνεια στην περιοχή. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πρησμένο χείλος και ερυθρές πλάκες ή σημάδια στις ραβδώσεις του χείλους. Αν δεν γίνει θεραπεία μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο των πλακωδών κυττάρων.

Δερματικό κέρας

Κάνει την εμφάνισή του σαν μικρό εξόγκωμα, το οποίο είναι κωνικό και αποτελείται από κερατίνη. Ποικίλλει σε μέγεθος και απόχρωση και στην βάση του μπορεί να αναπτυχθεί καρκίνος των πλακωδών κυττάρων. Το εμφανίζουν μεγάλοι σε ηλικία, με ιστορικό έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία.

Μελάνωμα και δυσπλαστικοί σπίλοι

Οι δυσπλαστικές ελιές δεν είναι καρκίνος αλλά έχουν πολλές πιθανότητες να εξελιχθούν σε καρκίνο. Μπορούν να εμφανιστούν σε όλο το σώμα, ακόμα και σε περιοχές που δεν έχουν εκτεθεί στον ήλιο. Το σχήμα τους δεν είναι συμμετρικό και μπορεί να όριά τους να είναι ακανόνιστα. Η απόχρωσή τους μπορεί να είναι ροζ, καφέ, κόκκινη.

Καρκίνος του δέρματος: Διάγνωση

Για την διάγνωση του καρκίνου του δέρματος οι περισσότεροι ιατροί προτείνουν σαν πρώτο και κύριο βήμα την βιοψία. Δηλαδή την αφαίρεση μέρους ή ολόκληρης της δερματικής αλλοίωσης για ιστολογική εξέταση στο εργαστήριο. Είναι η εξέταση που αποτελεί την βάση για τη διάγνωση και τη σταδιοποίηση του καρκίνου του δέρματος.

Βοηθητική στη διάγνωση είναι η δερματοσκόπηση.

Για την παρακολούθηση των σπίλων θα πρέπει να γίνεται  χαρτογράφηση, όταν ο αριθμός τους είναι μεγάλος.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το ίδιο το άτομο να κάνει αυτοεξέταση στο δέρμα του και ιδίως στα σημεία που είναι εκτεθειμένα στην ηλιακή ακτινοβολία. Αυτοεξέταση θα πρέπει να γίνεται και στο τριχωτό της κεφαλής, στα πέλματα, στα γεννητικά όργανα και γενικά παντού! Ο καλύτερος τρόπος να ελέγξετε τη επιδερμίδα σας είναι ο ολόσωμος καθρέφτης.

Καρκίνος του δέρματος: Θεραπεία

Η θεραπεία του καρκίνου του δέρματος μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους, ανάλογα με τον τύπο του καρκινώματος.

Οι μέθοδοι που επιλέγονται συνήθως είναι η κρυοθεραπεία και η τοπική χημειοθεραπεία με ειδικές αλοιφές στα μικρά βασικοκυτταρικά καρκινώματα και η χειρουργική αφαίρεση για μεγάλα καρκινώματα. Βέβαια, η θεραπεία του μελανώματος είναι η χειρουργική αφαίρεση ανεξαρτήτως μεγέθους.

Γενικά η χειρουργική αφαίρεση του δερματικού καρκίνου είναι και η πιο αποτελεσματική θεραπεία και πρέπει να διεξάγεται από εξειδικευμένο πλαστικό χειρουργό, με σκοπό την καλύτερη και ασφαλή αφαίρεση του όγκου χωρίς υπολείμματα. Η τομή γίνεται πάντα σε υγιή όρια και μαζί με τον όγκο αφαιρούνται και ελάχιστα εκατοστά περιμετρικά αυτού, για λόγους ασφαλείας.

Καρκίνος του δέρματος: Συχνές ερωτήσεις

Ποιοι προσβάλλονται συχνότερα από τον καρκίνο του δέρματος;

Όλοι οι άνθρωποι είναι πιθανόν να αναπτύξουν καρκίνο του δέρματος. Ωστόσο, άνθρωποι με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα και ηλικιωμένοι είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν δερματικό καρκίνο.

Μετά την αφαίρεση του καρκίνου του δέρματος, τι πιθανότητες υπάρχουν να επανεμφανιστεί;

Είναι πιθανόν, αν κάποιος  αφαιρέσει καρκίνο από τον δέρμα του,  να  εμφανίσει τοπική υποτροπή. Αυξημένο κίνδυνο έχουν όσοι είχαν διαγνωστεί με βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. Η τακτική επανεξέταση μπορεί να προλάβει και να θεραπεύσει εκ νέου τον καρκίνο του δέρματος.

Όσοι κάνουν solarium έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο στο δέρμα;

Οι λάμπες που χρησιμοποιούνται στο τεχνητό μαύρισμα διεισδύουν βαθιά μέσα στην επιδερμίδα, μειώνοντας την άμυνα του οργανισμού και είναι πιο ισχυρές από τον ήλιο. Όσοι κάνουν solarium δεν σημαίνει ότι θα εμφανίσουν κάποια στιγμή δερματικό καρκίνο ή μελάνωμα, αλλά έχουν αυξημένες πιθανότητες σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό που προσέχει την έκθεσή του στην ηλιακή ακτινοβολία.

Πηγή: Πλαστικός χειρουργός Γεώργιος Αραβανής