Κονδυλώματα: Τα κονδυλώματα είναι μικρές θηλωματώδεις βλάβες στη γεννητική και περιπρωκτική περιοχή. Οφείλονται στον ιό HPVκαι μεταδίδονται μέσω σεξουαλικής επαφής, ανήκουν δηλαδή στα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ). Είναι η πιο συχνή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη πάθηση και προσβάλλει εξίσου τις γυναίκες και τους άνδρες.
Είναι συνήθως ασυμπτωματικά και σπανίως μπορεί να προκαλέσουν κνησμό (φαγούρα) ή αίσθημα καύσου. Οι περιοχές που εμφανίζονται είναι το πέος, το όσχεο, η βουβωνική περιοχή και η περιπρωκτική χώρα για τους άνδρες, ενώ για τις γυναίκες ο κόλπος, το αιδοίο, ο τράχηλος της μήτρας και η βουβωνική και περιπρωκτική χώρα. Σπανιότερα εκδηλώνονται στα χείλη, στο λάρυγγα, στα χέρια και στο στόμα.
Κονδυλώματα: Ποια είναι τα συμπτώματα που εμφανίζουν;
Συνήθως τα κονδυλώματα δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Ο λόγος που ταλαιπωρούν τους ασθενείς είναι το μέρος που εμφανίζονται και το μέγεθός τους.
Αυτά τα δύο είναι οι παράγοντες που τα κονδυλωματα μπορεί να προκαλέσουν φαγούρα, εκκρίσεις και, αν ερεθιστούν, αιμορραγία και βλάβες οι οποίες μπορεί να επεκταθούν, να μεγαλώσουν και να πολλαπλασιαστούν. Η εικόνα τους σε αρχικό στάδιο είναι συνήθως σαν ρώγες σταφυλιού με καφέ ή γκρίζα απόχρωση, όμως καθώς αναπτύσσονται αλλάζουν όψη και μοιάζουν με κουνουπίδι.
Υπάρχουν και περιπτώσεις βέβαια που είναι τόσο μικρά που δεν γίνονται αντιληπτά με γυμνό μάτι. Στις γυναίκες παρουσιάζονται συνήθως στα χείλη του αιδοίου, τον τράχηλο και τον κόλπο. Εάν δεν ακολουθηθεί η κατάλληλη θεραπεία τα κονδυλωματα μπορεί να επεκταθούν και να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες ακόμα και στον κόλπο και το ουροποιητικό σύστημα.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως μετά από 1- 12 μήνες από την στιγμή της σεξουαλική πράξης με μολυσμένο από τον ιό σύντροφο. Τα κονδυλώματα στους άντρες εμφανίζονται κυρίως στο πέος, το όσχεο, την ουρήθρα και την περιοχή του πρωκτού. Στους άντρες η επικινδυνότητα δεν είναι τόσο μεγάλη.
Η εικόνα που παρουσιάζουν είναι μικρά ογκίδια ή σπυράκια, τα οποία όμως αν πολλαπλασιαστούν μπορεί να αλλάξουν εικόνα και να αποκτήσουν το σχήμα κουνουπιδιού, τραχιά υφή ή αλλαγή στο χρώμα (να σκουρύνουν).
Πρέπει να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται αμέσως μετά τη σεξουαλική πράξη, αλλά μήνες αργότερα, και αυτό γιατί ο ιός μπορεί να μείνει ανενεργός ή σε λανθάνουσα κατάσταση. Έτσι πολλοί άντρες μπορεί να είναι φορείς του ιού HPV, χωρίς να το γνωρίζουν.
Κονδυλώματα: Πώς μεταδίδονται;
Ως κύριος παράγοντας μετάδοσης θεωρείται η σεξουαλική συμπεριφορά, αν και μεταδίδονται επιπλέον μέσω της γέννας στο έμβρυο.
- Η ηλικία έναρξης των σεξουαλικών επαφών.
- Η μη χρήση προφυλακτικού.
- Η εναλλαγή πολλών ερωτικών συντρόφων.
- Η λήψη για περισσότερο από πέντε χρόνια αντισυλληπτικών δισκίων (οι γυναίκες παύουν συνήθως να χρησιμοποιούν προφυλακτικό).
- Η ύπαρξη άλλων σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων.
Τα κονδυλώματα μπορεί να εμφανιστούν από 1 μέχρι 10 μήνες μετά την μόλυνση με τον ιό. Υπάρχουν άτομα που έχουν μολυνθεί αλλά δεν εμφανίζουν ποτέ κονδυλώματα. Αυτό εξαρτάται από την κατάσταση του ανοσοποιητικού.
Το έντονο stress, η έλλειψη ύπνου, η κακή διατροφή, το κάπνισμα και η μεγάλη χρήση αλκοόλ οδηγούν σε μείωση της άμυνας έναντι του ιού HPV.
Κονδυλώματα: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η διάγνωση των εξωτερικών κονδυλωμάτων γίνεται από ειδικό γιατρό (δερματολόγο-αφροδισιολόγο) με γυμνό μάτι ή με δυνατό φως και μεγεθυντικό φακό. Ο έλεγχος του τραχήλου και του κόλπου, γίνεται με PAP Test και κολποσκόπηση και του πρωκτού με ορθοσκόπηση.
Υπάρχει όμως περίπτωση να υπάρχει λοίμωξη από HPV στον τράχηλο με αρνητικό PAP Test. Ως εκ τούτου όταν υπάρχουν οξυτενή (δερματικά) κονδυλώματα σε γυναίκα, ασφαλέστερη μέθοδος ελέγχου του τραχήλου της μήτρας, είναι το HPV Test (ταυτοποίηση του ιού), με κολποσκόπηση και βιοψία.
Οι τύποι που ευθύνονται κυρίως για τα οξυτενή κονδυλώματα είναι ο 6 και ο 11, ενώ για καρκινογένεση κυρίως οι 16 και 18 (πρόκληση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας). Απαραίτητος είναι πάντα και ο έλεγχος του ή της συντρόφου.
Κονδυλώματα Πρωκτού
Τα κονδυλώματα στον πρωκτό έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Οφείλονται στη μόλυνση από τον ιό HPV και αποτελούν τη βασικότερη αιτία πρόκλησης καρκίνου στον πρωκτό.
Για την καλύτερη διάγνωσή τους εφαρμόζεται τεστ ΠΑΠ πρωκτού, κατά τη διάρκεια του οποίου λαμβάνεται δείγμα υγρού από την περιοχή για κυτταρολογικό έλεγχο (εφαρμογή μεθόδων όπως η PCR και ο in situ υβριδισμός).
Πρόκειται για μία απλή εξέταση, πολύ οικονομική και πολύ σύντομη σε διάρκεια. Τα αποτελέσματά της είναι διαθέσιμα σε 1-2 μέρες και δείχνουν αν υπάρχει λοίμωξη από HPV, αλλά και αν υπάρχει αλλοίωση.
Τα κονδυλώματα πρωκτού εμφανίζονται κυρίως σε:
- Ομοφυλόφιλους άνδρες
- Γυναίκες θετικές στον ιό HPV
- Άνδρες και γυναίκες με περιπρωκτικά κονδυλώματα
- Άνδρες και γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία ενδοπρωκτικών κονδυλωμάτων
Αν δεν υπάρχουν ευρήματα HPV λοίμωξης η εξέταση πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 1-2 έτη. Αν το εύρημα είναι θετικό, ο γιατρός μπορεί να προτείνει ορθοσιγμοειδοσκόπηση, μια εξέταση που προσφέρει τόσο λεπτομερή διάγνωση όσο και θεραπεία μέσω καυτηριασμού.
Αν οι βλάβες είναι εκτεταμένες μπορεί να χρειαστεί ειδική χειρουργική επέμβαση αφαίρεσής τους.
Κονδυλώματα: Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις
Οι θεραπείες που υπάρχουν κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το ποιος τις εφαρμόζει. Δηλαδή υπάρχουν οι θεραπείες που γίνονται στο ιατρείο από το γιατρό και αυτές που θα πρέπει να εφαρμόσεις εσύ μόνος σου, με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού φυσικά.
Να θυμάσαι ότι οι θεραπείες δεν στοχεύουν στην εκρίζωση της λοίμωξης από τον HPV από τον οργανισμό, καθώς αυτό δεν είναι εφικτό. Ο στόχος των θεραπειών είναι η αφαίρεση των κονδυλωμάτων.
Τα οξυτενή κονδυλώματα αντιμετωπίζονται με κρυοθεραπεία, τριχλωροοξεϊκό οξύ, χειρουργική αφαίρεση, διαθερμοπηξία ή laser. Αυτές είναι μέθοδοι που εφαρμόζονται από το γιατρό.
Ως ασθενής θα πρέπει να εφαρμόσεις τις φαρμακευτικές αγωγές που θα σου γράψει ο γιατρός που περιέχουν τις ουσίες ποδοφυλλοτοξίνη και ιμικουιμόδη. Για τη δοσολογία και τον τρόπο εφαρμογής θα σε ενημερώσει λεπτομερώς εκείνος.
- Κρυοθεραπεία: Δρα νεκρώνοντας την επιδερμίδα και το χόριο και προκαλώντας θρόμβωση των αγγείων μέσω της χρήσης υγρού αζώτου, το οποίο εφαρμόζεται πάνω στις βλάβες.
- Τριχλωροοξεϊκό οξύ: Εφαρμόζεται πάνω στη βλάβη και προκαλεί κυτταρική νέκρωση. Συνήθως εφαρμόζεται σε μικρές βλάβες. Δεν ενδείκνυται ως μέθοδος θεραπείας σε περιπτώσεις εγκυμοσύνης της ασθενούς.
- Χειρουργική αφαίρεση: Συνήθως εφαρμόζεται όταν τα κονδυλώματα είναι μεγάλα σε μέγεθος. Πραγματοποιείται στο χειρουργείο με τοπική ή γενική αναισθησία.
- Διαθερμοπηξία: Μέθοδος αντιμετώπισης των κονδυλωμάτων μέσω ηλεκτρικής ενέργειας. Όταν τα κονδυλώματα εκτείνονται σε μεγάλη επιφάνεια ίσως χρειαστεί να γίνει γενική αναισθησία για να εφαρμοστεί η μέθοδος.
- Laser: Χρησιμοποιείται το laser διοξειδίου του άνθρακα co2 για την εξάχνωση των βλαβών. Στη συνέχεια, εφαρμόζεται απόξεση για να απομακρυνθούν. Η μέθοδος γίνεται με τοπική αναισθησία και εξαλείφονται γρήγορα και ανώδυνα όλες οι βλάβες, χωρίς να αφήνει σημάδια και ουλές. Με τη διαδικασία αυτή ελέγχεται εις βάθος το μέγεθος της καταστροφής και απομακρύνονται οι βλάβες από την αρχή τους, ώστε να μην επεκταθούν και εξαπλωθεί περαιτέρω ο ιός. Πρέπει να εφαρμόζεται μόνο από έμπειρους ιατρούς. Το κόστος του είναι υψηλότερο σε σχέση με τις άλλες μεθόδους, αλλά έχει πολύ καλά αποτελέσματα.
Κονδυλώματα: Συχνές ερωτήσεις και οι απαντήσεις τους
Πώς επηρεάζει ο ιός HPV και τα κονδυλώματα την γονιμότητα και την εγκυμοσύνη;
Εάν ο ιός διαγνωστεί εγκαίρως και οι βλάβες δεν έχουν προχωρήσει σε κακοήθεια τότε η γονιμότητα μιας γυναίκας δεν απειλείται. Το ίδιο ισχύει και για την εγκυμοσύνη.
Κατά τη διάρκεια όμως του τοκετού υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης του ιού στο παιδί, γι αυτό σε αυτές τις περιπτώσεις προτιμάται η καισαρική τομή (ο ιός δεν επηρεάζει τη γονιμότητα).
Πώς μπορώ να προφυλαχτώ από τα κονδυλώματα;
Η χρήση προφυλακτικού μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού κατά 70%, αλλά δεν προστατεύει από τα κονδυλώματα που βρίσκονται ακάλυπτα σε γύρω περιοχές.
Επίσης η συχνή αλλαγή ερωτικών συντρόφων αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσής του. Το εμβόλιο στα κορίτσια εξασφαλίζει προστασία από κάποια στελέχη του ιού HPV ( τύποι 6,11,16,18) που ευθύνονται για τον καρκίνο σε ποσοστό ακόμα και 90%.
Αν εμφανίσω κονδυλώματα θα τα έχω για πάντα;
Τα κονδυλώματα δεν εμφανίζονται σε όλους όσους μολυνθούν από τον ιό, καθώς σε πολλές περιπτώσεις ο ιός καταπολεμάται από το ανοσοποιητικό σύστημα και δεν εκδηλώνεται.
Εάν όμως εμφανιστούν μπορούν να αντιμετωπιστούν και να αφαιρεθούν, αλλά ο ίδιος ο ιός (HPV) δεν μπορεί να απομακρυνθεί από τον οργανισμό.
Αυτό συμβαίνει γιατί ο ιός έχει ήδη μολύνει τα κύτταρα και έτσι παραμένει εκεί. Κάποιες φορές βέβαια και μετά από θεραπεία τα κονδυλωματα μπορεί να επανέλθουν στην ίδια περιοχή. Αυτό συμβαίνει κυρίως στην περίπτωση που πέσει η άμυνα του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Εάν μια γυναίκα έχει κονδυλώματα θα παρουσιάσει και καρκίνο του τραχήλου;
Όχι, οι τύποι του HPV που προκαλούν τα κονδυλώματα δεν είναι οι ίδιοι με αυτούς που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Οι τύποι των κονδυλωμάτων είναι χαμηλού κινδύνου, ενώ του καρκίνου του τραχήλου υψηλού. Όμως, οι γυναίκες που έχουν εμφανίσει κονδυλώματα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να έχουν και κάποιο τύπο του ιού και στον τράχηλο, γι αυτό το τεστ Παπ κρίνεται απαραίτητο.