Κορονοϊός: Νέα ευρήματα επιβεβαιώνουν πως η ομάδα αίματος παίζει ρόλο στη μόλυνση και τη νόσηση από τον νέο κορωνοϊό. Παραμένει άγνωστο που μπορεί να οφείλεται αυτό.
Σε κάθε περίπτωση, δεν σημαίνουν ότι κάποιοι από εμάς είναι άτρωτοι και άλλοι ευάλωτοι στις επιθέσεις του φονικού ιού.
Η ομάδα αίματος επηρεάζει τις πιθανότητες που έχουμε να μας μολύνει ο κορωνοϊός Covid-19, αλλά και να νοσήσουμε σοβαρά εξαιτίας του, επιβεβαιώνουν δύο νέες, σημαντικές μελέτες.
Κορονοϊός: Τι δείχνουν οι μελέτες για τις ομάδες αίματος;
Οι νέες μελέτες, όπως και αρκετές παλαιότερες, συσχετίζουν ορισμένες ομάδες αίματος με μικρότερο κίνδυνο μόλυνσης και νόσησης.
Ειδικότερα, τα άτομα με ομάδα αίματος Ο φαίνεται ότι κινδυνεύουν λιγότερο να μολυνθούν και να αρρωστήσουν βαριά. Και αυτό, παρότι αποτελούν σημαντικό τμήμα του γενικού πληθυσμού.
Αντιθέτως, όσοι έχουν ομάδα αίματος Α, Β ή ΑΒ, μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης, σύμφωνα με την πρώτη μελέτη.
Στη μελέτη αυτή εξετάστηκε η ομάδα αίματος περισσότερων από 473.000 Δανών, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε τεστ κορωνοϊού την περίοδο Φεβρουάριος-Ιούλιος 2020.
Όπως γράφουν οι ερευνητές στην ιατρική επιθεώρηση Blood Advances, ο νέος κορωνοϊός είχε μολύνει τους 7.422 από αυτούς. Τα στοιχεία έδειξαν πως μόλις το 38% από τους μολυσμένους Δανούς είχαν ομάδα αίματος Ο.
Οι υπόλοιποι είχαν ομάδα αίματος Α, Β ή ΑΒ. Ωστόσο στον γενικό πληθυσμό η ομάδα αίματος Ο είναι μία από τις συχνότερες, καθώς ανευρίσκεται στο περίπου 45% των ατόμων.
Η νέα μελέτη έδειξε ακόμα ότι τα ποσοστά της μόλυνσης ήταν παρόμοια μεταξύ των ασθενών με ομάδες αίματος Α, Β και ΑΒ.
Κορονοϊός: Η δεύτερη μελέτη
Στη δεύτερη μελέτη εντάχθηκαν 95 Καναδοί, οι οποίοι παρουσίασαν πολύ σοβαρή μορφή της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός. Για τον λόγο αυτό, όλοι τους νοσηλεύθηκαν στην εντατική και κάποια στιγμή βρίσκονταν σε κρίσιμη κατάσταση.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, όσοι ασθενείς είχαν ομάδα αίματος Α ή ΑΒ είχαν περισσότερες πιθανότητες να χρειασθούν μηχανική υποστήριξη της αναπνοής.
Ήταν επίσης πιθανότερο να κινδυνεύσει η ζωή τους εξαιτίας της λοίμωξης Covid-19, σε σύγκριση με όσους είχαν ομάδες αίματος Ο ή Β.
Η μελέτη αυτή δημοσιεύεται στο ίδιο τεύχος της επιθεωρήσεως Blood Advances με την προηγούμενη. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, τα αυξημένα ποσοστά μηχανικής υποστήριξης της αναπνοής στους ασθενείς με ομάδες αίματος Α ή ΑΒ υποδηλώνουν υψηλότερα ποσοστά πνευμονικών βλαβών.
Η μελέτη έδειξε ακόμα και οι συγκεκριμένοι ασθενείς διέτρεχαν επίσης αυξημένο κίνδυνο να χρειασθούν αιμοκάθαρση, λόγω νεφρικής ανεπάρκειας.
Κορονοϊός: Πιθανότερη η οργανική δυσλειτουργία
Ανάλογα ευρήματα είχαν και προγενέστερες μελέτες. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι ομάδες αίματος Α και ΑΒ σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο οργανικής δυσλειτουργίας. Δεν γνωρίζουν όμως τον λόγο.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης το εύρημα της δεύτερης μελέτης πως η συνολική διάρκεια της νοσηλείας ήταν παρόμοια σε όλες τις ομάδες αίματος.
Ταυτοχρόνως όμως οι ασθενείς με ομάδα αίματος Α και ΑΒ νοσηλεύθηκαν επί περισσότερο καιρό στην εντατική. Επομένως, είχαν και πιο βαριά νόσο.
Οι επιστήμονες συνεχίζουν τις έρευνές τους για να καταλάβουν με ποιους βιολογικούς μηχανισμούς θα μπορούσαν οι ομάδες αίματος να αυξήσουν ή να μειώσουν την ευπάθεια στο νέο κορωνοϊό.
Υπογραμμίζουν, όμως, πως τα νέα ευρήματα ΔΕΝ σημαίνουν πως κάποιοι από εμάς είναι άτρωτοι στον νέο ιό. Ίσως όμως έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν ελαφρά και να μην υποστούν σοβαρές επιπλοκές.
Κορονοϊός: Τι πρέπει να γνωρίζετε για τις ομάδες αίματος;
Οι ομάδες αίματος κληρονομούνται από τους γονείς μας ακριβώς όπως και τα περισσότερα από τα εξωτερικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες που φέρουμε ή έχουμε.
Πρόκειται για την ταξινόμηση του αίματος σε κατηγορίες, ανάλογα με την παρουσία ή την απουσία ερυθροκυτταρικών αντιγόνων, στην εξωτερική επιφάνεια της κυτταρικής μεμβράνης των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι οι ομάδες αίματος όπως και τα διαφορετικά αντιγόνα που τις καθορίζουν, βρίσκονται με τις ίδιες μορφές σε όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από το φύλο, την φυλή ή την εθνικότητα.
Οι ουσίες αυτές που αποκαλούμε Ερυθροκυτταρικά Αντιγόνα είναι από χημικής άποψης πρωτεΐνες και συγκεκριμένα γλύκοπρωτεϊνες.
Τα αντιγόνα αυτά είναι διαφορετικά μεταξύ τους, πολλά σε αριθμό και ταξινομούνται σε αρκετά συστήματα κατάταξης, τα σπουδαιότερα όμως από κλινικής σημασίας και σαφώς αυτά που χρησιμοποιούνται πιο συχνά από κάθε άλλο είναι δυο, το σύστημα ΑΒΟ και το σύστημα Rhesus(Rh).
Συστήματα και κατηγορίες
Το σύστημα ΑΒΟ είναι το πρώτο που ανακαλύφθηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα από τον Landsteiner και δηλώνει την ύπαρξη των διαφορετικών ουσιών Α ή Β, όπως και την συνύπαρξη τους ή ακόμα και την πλήρη απουσία τους από τα ερυθρά αιμοσφαίρια.
Δηλαδή είτε υπάρχει μόνο το Α, είτε υπάρχει μόνο το Β, είτε υπάρχουν και τα δύο Α και Β μαζί ή τέλος δεν υπάρχει κανένα από αυτά. Με αυτό το δεδομένο, οι ομάδες αίματος διακρίνονται στις ακόλουθες :
- Ομάδα Α , όταν ανευρίσκεται μόνο το αντίγονο Α
- Ομάδα Β , όταν ανευρίσκεται μόνο το αντίγονο Β
- Ομάδα ΑΒ , όταν συνυπάρχουν το Α μαζί με το Β
- Ομάδα Ο , όταν απουσιάζουν τόσο το Α όσο και το Β
Το σύστημα Rhesus αντίστοιχα, διακρίνει τα ερυθρά αιμοσφαίρια ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι σε αυτά μιας άλλης ουσίας με παρόμοια χημική σύσταση όπως τα προηγούμενα αντιγόνα, η οποία ονομάζεται Παράγοντας Rhesus ή Αντιγόνο D. Έτσι οι ομάδες αίματος διακρίνονται επιπλέον σε :
- Rhesus θετικό (+), όταν ανευρίσκεται ο παράγων Rhesus – αντιγόνο D
- Rhesus αρνητικό (-), όταν απουσιάζει ο παράγων Rhesus – αντιγόνο D
Έτσι οι κύριες Ομάδες Αίματος, διαχωρίζονται σύμφωνα με την παρακάτω κατάταξη:
- Για την ομάδα Α, που διακρίνεται σε Α(+) με Rhesus θετικό ή Α(-) με Rhesus αρνητικό
- Για την ομάδα Β, που διακρίνεται σε Β(+) με Rhesus θετικό ή Β(-) με Rhesus αρνητικό
- Για την ομάδα ΑΒ, που διακρίνεται σε ΑΒ(+) με Rhesus θετικό και ΑΒ(-) με Rhesus αρνητικό
- Για την ομάδα Ο, που διακρίνεται σε Ο(+) με Rhesus θετικό και Ο(-) με Rhesus αρνητικό
Συμβατότητα Ομάδων
Δεν είναι όλες οι ομάδες αίματος συμβατές μεταξύ τους. Αυτό οφείλεται στα διαφορετικά αντισώματα που έχει κάθε άνθρωπος ανάλογα με την ομάδα αίματος του. Έτσι ενώ όσοι έχουν ομάδα αίματος Α έχουν στο πλάσμα τους φυσικά αντισώματα αντι-Β, η ομάδα Β έχει αντι-Α αντισώματα και η ομάδα Ο έχει αντι-Α και αντι-Β αντισώματα
Έτσι, για παράδειγμα, εάν ένας ασθενής με ομάδα αίματος Β πάρει αίμα αμάδας Α, τα αντι-Α αντισώματα που έχει στο πλάσμα του θα καταστρέψουν τα ερυθρά Α της μονάδας αίματος που πήρε γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές αντιδράσεις μέχρι και θάνατο.
Όσοι έχουν ομάδα αίματος Ο θεωρούνται ως “πανδότες”. Τα ερυθρά αυτών των ανθρώπων δεν έχουν το Α και Β αντιγόνο και για αυτό το αίμα τους μπορεί να δοθεί σε οποιονδήποτε ασθενή ανεξαρτήτως της ομάδας του.
Αντίθετα όσοι έχουν ομάδα αίματος AB+ είναι γνωστοί ως “πανδέκτες”. Αυτοί δεν έχουν στο πλάσμα τους κανέναν από τα φυσικά αντισώματα ούτε το αντι-Α ούτε το αντι-Β και μπορούν να πάρουν αίμα από όλες τις ομάδες.
Οπότε, συνοπτικά,
- Η ομάδα Ο μπορεί να δώσει αίμα σε οποιαδήποτε άλλη, γι’ αυτό ονομάζεται πανδότης.
- Η ομάδα Α μπορεί να δώσει αίμα στην Α και στην ΑΒ.
- Η ομάδα Β μπορεί να δώσει αίμα στην Α και στην ΑΒ.
- Η ομάδα ΑΒ μπορεί να δώσει μόνο στην ΑΒ, αλλά να λάβει από οποιαδήποτε άλλη, γι’ αυτό ονομάζεται πανδέκτης.
- Όσο για το σύστημα ρέζους, οι ομάδες Rh θετικό δίνουν σε ομάδες Rh θετικό και οι ομάδες Rh αρνητικό δίνουν σε ομάδες Rh αρνητικό.
- Η πιο κοινή ομάδα αίματος είναι η O+ και η πιο σπάνια η AB-.