Το Πάρκινσον είναι μια συχνή νευροεκφυλιστική νόσος η οποία επηρεάζει τα εγκεφαλικά κύτταρα που παράγουν ντοπαμίνη. Η νόσος συνήθως εκδηλώνεται σε άτομα άνω των 60 ετών. Τα συμπτώματα του Πάρκινσον εξελίσσονται με αργό ρυθμό σε βάθος πολλών ετών.

Πάρκινσον: Τα πρώτα συμπτώματα της νόσου

Τα πρώιμα συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον περιλαμβάνουν

• την υποσμία (ελαττωμένη αίσθηση όσφρησης),
• τη διαταραχή συμπεριφοράς στον ύπνο REM (έντονη εκδραμάτιση ονείρων κατά τη διάρκεια του ύπνου),
• δυσκοιλιότητα,
• διαταραχές διάθεσης
• αλλά και δυσκαμψία στον έναν ώμο, με πόνο ή δυσκολία στην κίνησή του (frozen shoulder), που πολλές φορές οδηγεί τον ασθενή πρώτα στον ορθοπαιδικό.

Τα κύρια κινητικά συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον είναι

• η βραδυκινησία,
• η δυσκαμψία ή/και ο τρόμος (τρέμουλο).

Η βραδυκινησία σημαίνει βραδύτητα των κινήσεων και προοδευτική μείωση του εύρους τους. Ο ασθενής συνήθως αναφέρει βραδύτητα και κόπωση στις επαναλαμβανόμενες κινήσεις, και ο ειδικός νευρολόγος διαπιστώνει εάν υπάρχει βραδυκινησία ή όχι στη νευρολογική εξέταση.

Η δυσκαμψία είναι ενός είδους αύξηση του μυϊκού τόνου, που την αναζητά ο νευρολόγος στην εξέταση. Κλινικά, οι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται μάγκωμα ή πόνο στην πλάτη ή/ και στους ώμους, η οποία μπορεί να οδηγήσει και πάλι πρώτα στον ορθοπεδικό πριν από την τελική παραπομπή στο νευρολόγο.

Ο χαρακτηριστικός τρόμος της νόσου Πάρκινσον είναι τρόμος ηρεμίας (όταν δηλαδή ένα άκρο ηρεμεί), ενώ ελαττώνεται συνήθως κατά τη διάρκεια μιας κίνησης. Συνήθως εμφανίζεται σε ένα άκρο, ή και σε μία πλευρά (δηλαδή χέρι και πόδι) αρχικά, ενώ μπορεί να υπάρχει και στην σιαγόνα. Το κεφάλι δεν τρέμει κατά κανόνα στη νόσο Πάρκινσον.

Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου το 25% των ασθενών δεν θα αναπτύξουν τρόμο ποτέ, καθ’ όλη τη διάρκεια της νόσου. Επιπλέον κινητικά συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν διαταραχές στη στάση και στη βάδιση, με αστάθεια και τάση προς πτώσεις, που κατά κανόνα εμφανίζονται σε πιο προχωρημένο στάδιο της νόσου.

Πάρκινσον: Τι προκαλεί την ασθένεια;

Το αίτιο της Νόσου Parkinson είναι άγνωστο. Οι ερευνητές θεωρούν ότι παίζουν ρόλο τόσο τα γονίδια όσο και το περιβάλλον. Η Νόσος Parkinson οφείλεται σε απώλεια νευρικών κυττάρων σε μια περιοχή βαθιά μέσα στον εγκέφαλο, που λέγεται μέλαινα ουσία. Η ντοπαμίνη βοηθά να μεταφέρονται τα σήματα εντός του εγκεφάλου. Χωρίς επάρκεια ντοπαμίνης  η κινητικότητα μειώνεται.

Πάρκινσον: Ποια είναι τα συμπτώματα της;

Τα συμπτώματα της Νόσου Parkinson ποικίλουν από άτομο σε άτομο και συνήθως εμφανίζονται προοδευτικά.  Τα κυριότερα από αυτά είναι τα παρακάτω:

• Δυσκαμψία ή ακαμψία στα άκρα
• Τρόμος συχνά πιο εμφανής όταν το προσβεβλημένο άκρο είναι σε ηρεμία
• Μειωμένη ισορροπία και διαδοχοκινησία
• Βραδυκινησία ή βραδύτητα στην έναρξη της κίνησης, που οδηγεί σε ανέκφραστο πρόσωπο, αλλαγή της ομιλίας, της χροιάς και της έντασης της φωνής
• Συρτά βήματα
• Μικρά γράμματα κατά τη γραφή
• Διαταραχή στις λεπτές κινήσεις των δακτύλων (π.χ κούμπωμα στο ρούχο)

Η νόσος διαταράσσει και άλλες λειτουργίες και προκαλεί κατάθλιψη, άγχος, απάθεια, διαταραχές μνήμης, ύπνου, ομιλίας, συχνοουρία ή δυσκοιλιότητα.

Πάρκινσον: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;

Δεν τίθεται βέβαιη διάγνωση Parkinson με κάποια εργαστηριακή εξέταση ή νευροαπεικόνιση (σπινθηρογράφημα εγκεφάλου). Ο γιατρός σας θα κάνει τη διάγνωση στηριζόμενος στα συμπτώματα και τη νευρολογική εξέταση. Είναι αναγκαίο, ωστόσο, να γίνει διάγνωση από ένα γιατρό με εμπειρία στη θεραπεία αυτής της νόσου Parkinson. Οι νευρολόγοι μπορούν να κάνουν τη διάγνωση της νόσου Parkinson.

Πάρκινσον Ποιες επιλογές θεραπείας υπάρχουν;

Μεγάλη έρευνα τελευταία εστιάζεται στην ανεύρεση θεραπειών για επιβράδυνση ή διακοπή της ΝΡ Νόσου Parkinson. Οι υπάρχουσες θεραπείες σήμερα δε μπορούν να το πετύχουν αλλά βοηθούν να αυξηθεί η καθημερινή λειτουργικότητα και να βελτιωθούν ορισμένα συμπτώματα της νόσου Parkinson. Δεν υπάρχει μία πρότυπη θεραπεία ή άριστη θεραπεία για ΝΡ Νόσο Parkinson. Η συνεργασία με το νευρολόγο θα οδηγήσει στη διαπίστωση της καλύτερης θεραπείας που ταιριάζει στις ανάγκες του ασθενούς.

Ο νευρολόγος θα γράψει φάρμακα που θα ρυθμίσουν τα συμπτώματα της νόσου Parkinson, αλλά απαιτείται χρόνος και υπομονή για καθορισμό του κατάλληλου φαρμάκου και της δόσης που ταιριάζει στον άρρωστο. Τα φάρμακα είναι τα πιο ελαφρά όπως: σελεγιλίνη, ρασαγιλίνη, αμανταδίνη. Τα πιο δραστικά όπως: η λεβοντόπα και οι ντοπαμινεργικοί αγωνιστές όπως: η πραμιπεξόλη και η προπινιρόλη. Μερικά φάρμακα συνδυάζονται με λεβοντόπα όπως η βασαγιλίνη, η σελεγιλίνη, η εντακαπόνη. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που πιθανόν να παρουσιασθούν είναι ναυτία, έμετος και ελαφρά κεφαλαλγία.

Επίσης μπορεί να εμφανίσει ο άρρωστος ανήσυχα πόδια, αϋπνία, εφιάλτες και ψευδαισθήσεις. Ορισμένα φάρμακα προκαλούν αλλαγές συμπεριφοράς, όπως εμμονές, χαρτοπαιξία, ψώνια. Η αλλαγή της δόσης ή η διακοπή ορισμένων φαρμάκων συνήθως βοηθούν αυτές τις παρενέργειες. Επειδή η Νόσος Parkinson μεταβάλλεται μέσα στο χρόνο απαιτείται συχνή κοινωνική αξιολόγησή της, ώστε τα φάρμακα να επιδράσουν στα συμπτώματα.

Η κατεξοχήν μη φαρμακευτική αγωγή για τη Νόσο Parkinson είναι ο εν τω βάθει ερεθισμός. Εμφυτεύονται χειρουργικά στον εγκέφαλο ηλεκτρόδια τα οποία συνδέονται με μια μικρή μονάδα ρύθμισης εμφυτευμένη κάτω από το δέρμα στο άνω τμήμα του θώρακα. Αυτή η θεραπεία είναι η ενδεδειγμένη για 10-20% του πληθυσμού με Νόσο Parkinson.

Πλην των φαρμάκων, απαιτείται ισορροπημένη διατροφή για υγεία και δύναμη. Η άσκηση βελτιώνει τα συμπτώματα της Νόσου Parkinson. Διατηρεί το μυϊκό τόνο και την μυϊκή ισχύ και βελτιώνει την κινητικότητα. Η κολύμβηση και η βάδιση βοηθούν ιδιαίτερα. Ο γιατρός μπορεί να καθορίσει ένα πρόγραμμα άσκησης. Η υγιεινή διατροφή, σε συνεχή ενεργό κατάσταση και η άσκηση βελτιώνουν και διατηρούν την καλή ποιότητα ζωής.