Πέφτουν οι βλεφαρίδες σας; Οι βλεφαρίδες αναπτύσσονται στις άκρες των βλεφάρων για να απομακρύνουν από τα μάτια τη σκόνη, τις ακαθαρσίες και τα μικρά μόρια που αιωρούνται στον αέρα.
Δρουν επίσης ως σήμα κινδύνου, καθώς είναι εξαιρετικά ευαίσθητες στην αφή. Το αποτέλεσμα είναι να προκαλούν αντανακλαστικό κλείσιμο του ματιού όταν κάποιο ξένο σώμα το πλησιάσει.
Πιστεύεται επίσης ότι ρυθμίζουν την ροή του αέρα στην επιφάνεια των ματιών, ώστε να αποτρέπεται η υπερβολική εξάτμιση των δακρύων και έτσι η ξηροφθαλμία.
Δεν αποκλείεται επίσης να μειώνουν λίγο και την υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου που φθάνει έως την επιφάνειά τους.
Παρότι είναι φυσιολογικό να χάνουμε μερικές κάθε μέρα, η αυξημένη απώλειά τους μπορεί να έχει διάφορες αιτίες, άλλοτε τοπικές και άλλοτε συστηματικές.
Γι’ αυτό πρέπει να αξιολογείται, ώστε να γίνεται η ενδεικνυόμενη θεραπεία.
Πέφτουν οι βλεφαρίδες σας: Οι βλεφαρίδες σε αριθμούς
Ο μέσος ενήλικας διαθέτει 100-150 βλεφαρίδες στο άνω βλέφαρο, οι οποίες κατανέμονται σε δύο-τρεις σειρές. Οι βλεφαρίδες στο κάτω βλέφαρο είναι περίπου οι μισές (50 έως 75) και κατανέμονται σε μία σειρά.
Όπως όλες οι τρίχες του ανθρώπινου σώματος, έτσι και οι βλεφαρίδες ακολουθούν έναν συγκεκριμένο κύκλο ανάπτυξης. Κάθε μία αναπτύσσεται, πέφτει και αντικαθίσταται με έναν φυσικό κύκλο που διαρκεί 6-10 εβδομάδες.
Πέφτουν οι βλεφαρίδες σας: Ο ρόλος του μακιγιάζ
Όπως εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος Μάρκος Μιχελάκης, από τον ΕΔΟΕΑΠ, είναι φυσιολογικό να χάνει ένας άνθρωπος μερικές (έως πέντε) βλεφαρίδες την ημέρα. Όταν, όμως, η απώλεια είναι ταχύτερη, μπορεί να αποτελεί σύμπτωμα υποκείμενου προβλήματος.
«Μία από τις πιο συχνές αιτίες απώλειας των βλεφαρίδων είναι η χρήση ακατάλληλων προϊόντων μακιγιάζ», λέει. «Ορισμένα προϊόντα μπορεί να τους προκαλέσουν βλάβες και να επιταχύνουν την απώλειά τους». Αυτό μπορεί, λ.χ., να συμβεί όταν μια γυναίκα χρησιμοποιεί συνεχώς:
- Αδιάβροχη μάσκαρα
- Ψεύτικες βλεφαρίδες
- Extension βλεφαρίδων
- Τα ειδικά ψαλίδια που τις λυγίζουν
«Η απώλεια μπορεί επίσης να σχετίζεται με αλλεργία στη μάσκαρα ή στην κόλλα που χρησιμοποιείται για να τοποθετούνται οι πρόσθετες βλεφαρίδες», προσθέτει ο ειδικός.
Πέφτουν οι βλεφαρίδες σας: Μήπως πάσχετε από γυροειδή αλωπεκία;
Η απώλεια των βλεφαρίδων μπορεί επίσης να οφείλεται στην γυροειδή αλωπεκία. Πρόκειται για μία μορφή αυτοάνοσης τριχόπτωσης. Προκαλεί χαρακτηριστική, συχνά κυκλική, απώλεια των μαλλιών στο τριχωτό της κεφαλής ή/και σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του σώματος με τρίχες.
Η απώλεια των βλεφαρίδων (ή και των φρυδιών) είναι συχνότερη στις σοβαρότερες μορφές γυροειδούς αλωπεκίας. Συνήθως συνυπάρχει με πτώση των μαλλιών. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, όμως, εμφανίζεται μεμονωμένη πτώση των βλεφαρίδων.
Υπολογίζεται ότι ποσοστό έως και 2% του γενικού πληθυσμού εκδηλώνει γυροειδή αλωπεκία, κάποια στιγμή στη ζωή του. Αν και μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως αρχίζει στην παιδική ή εφηβική.
Πέφτουν οι βλεφαρίδες σας: Φάρμακα, Θυρεοειδής και άλλα νοσήματα
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς (υπερθυρεοειδισμός, υποθυρεοειδισμός) επίσης μπορεί να οδηγήσουν στην απώλεια των βλεφαρίδων. Συνήθως όμως αυτό συμβαίνει όταν οι παθήσεις αυτές είναι σοβαρές και παρατεταμένες. Είναι π.χ. ασύνηθες να προκληθεί από τον ήπιο (υποκλινικό) υποθυρεοειδισμό ή υπερθυρεοειδισμό ή όταν αυτά τα προβλήματα αντιμετωπίζονται εγκαίρως και σωστά.
Οι βλεφαρίδες μπορεί επίσης να πέφτουν με αυξημένο ρυθμό σε ανθρώπους που πάσχουν από:
- Διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα (π.χ. ψωρίαση, ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, σκληρόδερμα)
- Χρόνιο στρες
- Ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών
Άλλοι παράγοντες που μπορεί να ευθύνονται είναι:
- Η ακτινοθεραπεία για την αντιμετώπιση του καρκίνου
- Οι ορμονικές αλλαγές σαν κι αυτές που προκαλεί η εμμηνόπαυση
Υπάρχουν επίσης πολλά φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν απώλεια των τριχών στο σώμα, συμπεριλαμβανομένων των βλεφαρίδων. «Τα φάρμακα αυτά επεμβαίνουν στον φυσιολογικό κύκλο ανάπτυξης της τρίχας, συνήθως κατά την αναγενή ή την τελογενή φάση της», εξηγεί ο κ. Μιχελάκης. «Η αναγενής φάση είναι το στάδιο ανάπτυξης και η τελογενής το στάδιο της απώλειας και της αντικατάστασης με νέα τρίχα/βλεφαρίδα».
Τα φάρμακα που μπορεί να οδηγήσουν στην τριχόπτωση και να επηρεάσουν τις βλεφαρίδες είναι πολλά. Ανάμεσά τους συμπεριλαμβάνονται:
- Χημειοθεραπείες και άλλα φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση του καρκίνου
- Ανοσοκατασταλτικά
- Αντιυπερτασικά
- Φάρμακα για τον θυρεοειδή
- Φάρμακα για την ακμή
Πέφτουν οι βλεφαρίδες σας: Βλεφαρίτιδα και τριχοτιλλομανία
Η απώλεια των βλεφαρίδων μπορεί επίσης να οφείλεται στην βλεφαρίτιδα, δηλαδή στη φλεγμονή στο βλέφαρο που προκαλεί αίσθημα κνησμού (φαγούρα) και καύσου (κάψιμο). Η βλεφαρίτιδα συνήθως είναι μορφή εκζέματος.
Εκδηλώνεται όταν αποφράσσονται οι σμηγματογόνοι αδένες κοντά στη βάση των βλεφαρίδων. Μπορεί να προκληθεί εξαιτίας αλλεργίας, μόλυνσης ή τραυματισμού.
Άλλη πιθανή αιτία απώλειας των βλεφαρίδων είναι η τριχοτιλλομανία. Πρόκειται για μία διαταραχή κατά την οποία ο πάσχων τραβάει ακούσια τις τρίχες του όταν νιώθει πλήξη, άγχος ή στρες.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, εξάλλου, η αιτία της απώλειας είναι ο καρκίνος του βλεφάρου που μπορεί να διαταράξει την ανάπτυξη των βλεφαρίδων.
Πέφτουν οι βλεφαρίδες σας: Πότε να πάτε σε γιατρό;
«Όταν υπάρχει ιατρική αιτία για την απώλεια των βλεφαρίδων, η αντιμετώπισή της συνήθως αποκαθιστά και τις βλεφαρίδες», λέει ο ειδικός. «Το ίδιο και όταν η αιτία είναι κάποια από τις συνήθειες που προαναφέρθηκαν. Έχουμε όμως στη διάθεσή μας και μεθόδους που μπορούν να συμβάλλουν στην βελτίωση του προβλήματος».
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει οπωσδήποτε να απευθυνθείτε σε έναν γιατρό όταν:
- Οι βλεφαρίδες σας πέφτουν και από τα δύο μάτια
- Χάνετε ταυτοχρόνως τα φρύδια ή/και τα μαλλιά σας
- Εκδηλώνετε συμπτώματα στα βλέφαρα όπως ο κνησμός και το κοκκίνισμα
- Αισθάνεστε πίεση στο μάτι ή
- Διαταράσσεται η όρασή σας
«Εκείνος θα σας αξιολογήσει, θα θέσει τη διάγνωση και θα προτείνει την κατάλληλη θεραπεία», καταλήγει ο κ. Μιχελάκης.
Πέφτουν οι βλεφαρίδες σας: Λίγα λόγια για την βλεφαρίτιδα
Η βλεφαρίτιδα είναι μία συνήθης και επίμονη φλεγμονή των βλεφάρων. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ερεθισμό, κνησμό, και συχνά κοκκίνισμα του ματιού. Η κατάσταση αυτή συχνά συμβαίνει σε άτομα που παρουσιάζουν ροπή για λιπαρό δέρμα, πιτυρίδα ή ξηροφθαλμία. Μπορεί να αρχίσει στην πρώιμη παιδική ηλικία με την εμφάνιση κοκκίωσης στα βλέφαρα και να συνεχίσει στην υπόλοιπη ζωή σαν χρόνια κατάσταση. Επίσης μπορεί να αρχίσει αργότερα στη ζωή.
Πώς εκδηλώνεται;
Βακτήρια ζουν φυσιολογικά στην επιφάνεια του δέρματος γύρω από τα μάτια, αλλά σε συγκεκριμένα άτομα αρχίζουν να αναπτύσσονται μέσα στο δέρμα στη βάση των βλεφαρίδων.
Ο επερχόμενος ερεθισμός, που ορισμένες φορές σχετίζεται με υπερλειτουργία των παρακείμενων σμηγματογόνων αδένων, προκαλεί απολέπιση που μοιάζει με πιτυρίδα και σχηματισμό σωματιδίων κατά μήκος των βλεφαρίδων και της άκρης του βλεφάρου καθώς και σε χαλάζια, επίπονα φλεγμονώδη εξογκώματα εντός των βλεφάρων.
Στη βλεφαρίτιδα, και τα δύο βλέφαρα καλύπτονται από λιπαρό έκκριμα και βακτήρια κοντά στη βάση των βλεφαρίδων. Το μάτι είναι ερεθισμένο και μπορεί να φλεγμαίνει. Συχνός, προσεκτικός καθαρισμός της άκρης του βλεφάρου βοηθά στον έλεγχο της βλεφαρίτιδας.
Ποια συμπτώματα την συνοδεύουν;
Σε ορισμένες περιπτώσεις η απολέπιση ή τα βακτήρια προκαλούν μόνο μικρό ερεθισμό και κνησμό, αλλά σε άλλες μπορεί να προκαλέσουν κοκκίνισμα, ‘τσίμπημα’ ή ‘κάψιμο’. Ορισμένα άτομα μπορεί να αναπτύξουν αλλεργία στην απολέπιση ή στα βακτήρια που τα περιβάλλουν.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερες επιπλοκές, όπως φλεγμονή των ιστών του οφθαλμού, συγκεκριμένα του κερατοειδούς (το διαυγές, πρόσθιο άνοιγμα του ματιού)
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της;
Τα ακόλουθα συμπτώματα και σημεία είναι συχνά:
- Ερυθρότητα και κνησμός στα βλεφάρα
- Ερεθισμός και συμπτώματα «ξηροφθαλμίας»
- Αντανακλαστική υπερβολική δακρύρροια
- Σχηματισμός «κύστης» εντός των βλεφάρων: Με το κλείσιμο των πόρων οι οποίοι οδηγούν τα έλαια εντός των μεϊβομιανών αδένων στην επιφάνεια του οφθαλμού, η «κύστη» μπορεί να γίνει φλεγμονώδης ή ακόμη να μολυνθεί, ενώ σε μερικές εβδομάδες η φλεγμονή είτε θεραπεύεται πλήρως ή αφήνει ένα υπολειπόμενο εξόγκωμα εντός του βλεφάρου (ένα «χαλάζιο» ή μια «κύστη των μεϊβομιανών αδένων»).
- Απώλεια των βλεφαρίδων και εγκοπές του βλεφαρικού χείλους: Αυτές οι αλλαγές μπορούν να συμβούν σε μακροχρόνια νόσο, αλλά μπορούν επίσης να επισυμβούν σε άλλες διαταραχές των βλεφάρων, και για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η οφθαλμολογική εξέταση.
Τα τρία βασικά σημεία που θα πρέπει να εξακριβώνονται σε ασθενείς που έχουν βλεφαρίτιδα είναι τα εξής:
- Αν υπάρχει παρουσία πιτυρίδας πάνω στις βλεφαρίδες των ασθενών και τους φλεγμαίνοντες αδένες.
- Σημαντικό διαχωρισμό αποτελεί το γεγονός αν η βλεφαρίτιδα συνοδεύεται από σταφυλοκοκκική επιμόλυνση. Αυτό είναι εύκολα αντιληπτό από τα μικρά έλκη που παρουσιάζει μια τέτοια επιμόλυνση στις βάσεις των βλεφαρίδων.
- Θα πρέπει να εξακριβωθεί αν η βλεφαρίτιδα αυτή συνοδεύεται από ροζοδόχο ακμή.
Πώς θεραπεύεται;
Η καλή υγιεινή των βλεφάρων είναι απαραίτητη και θα πρέπει να πραγματοποιείται πρωί και βράδυ για τις πρώτες 2-3 εβδομάδες και στη συνέχεια τουλάχιστον μία φορά κάθε μέρα επ’ αόριστον για να κρατήσει τη φλεγμονή υπό έλεγχο.
Υπάρχουν 4 βήματα που απαιτούνται για την αποτελεσματική υγιεινή των βλεφάρων:
- Η εφαρμογή θερμότητας
- Μασάζ
- Καθαριότητα
- Αντιβιοτική αγωγή
Εφαρμογή θερμότητας
Θερμότητα που εφαρμόζεται στα βλέφαρα για 5 λεπτά.
- Βοηθά να μαλακώνει το δέρμα και τις κρούστες που είναι προσκολλημένες στα βλέφαρα/βλεφαρίδες.
- Βοηθά να αποφραχθούν οι πόροι των μεϊβομιανών αδένων
Η παραδοσιακή μέθοδος είναι να εφαρμοστεί μια καυτή υγρή κομπρέσα ή βαμβακερό επίθεμα στα κλειστά βλέφαρα. Αυτό είναι κάπως κουραστικό, επειδή η κομπρέσα ή το βαμβακοφόρο επίθεμα ψύχονται γρήγορα και θα πρέπει να θερμαίνονται επανειλημμένα σε ζεστό νερό.
Μασάζ
Κάντε μασάζ στα βλέφαρα με το δείκτη σας αμέσως μετά την εφαρμογή της θερμότητας. Το μασάζ βοηθά να βγει έξω το ελαιώδες υγρό από τους μεϊβομιανούς αδένες και συντελεί στη σταθεροποίηση του δακρυϊκού φιλμ στο μάτι. Κάντε μασάζ στο άνω βλέφαρο και το κάτω βλέφαρο ελαφρά προς το μάτι. Θα πρέπει να επαναλαμβάνεται 5 έως 10 φορές για περίπου 30 δευτερόλεπτα αμέσως μετά την εφαρμογή της θερμότητας. Το μασάζ θα πρέπει να είναι ούτε πολύ ήπιο, ούτε πολύ δυνατό. Θα πρέπει να είναι σχετικά άνετο και δεν πρέπει να πιέσετε αρκετά σκληρά για να μην βλάψετε πραγματικά το μάτι σας κάτω από τα κλειστά βλέφαρα.
Καθαριότητα
Μετά την εφαρμογή θερμότητας και μασάζ, καθαρίστε τα βλέφαρα. Μαντηλάκια Blephaclean® δύο φορές την ημέρα για 1 ή 2 εβδομάδες είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να επιτευχθεί γρήγορος έλεγχος της βλεφαρίτιδας.
Αντιβιοτική αγωγή
Σε σοβαρές βλεφαρίτιδες ένα τοπικό αντιβιοτικό μπορεί να εφαρμοστεί στα βλεφαρικά χείλη μετά την εκτέλεση της υγιεινής του βλεφάρου για μια περίοδο 2 εβδομάδων. Αυτό μπορεί να μειώσει τα βακτήρια που συμβάλλουν στην φλεγμονή του βλεφαρικού χείλους και να καταστεί ευκολότερο να ελεγχθεί η βλεφαρίτιδα. Αλοιφές / σταγόνες που περιέχουν στεροειδή δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται εκτός εάν χορηγηθούν από οφθαλμίατρο.
Κάποιες φορές αν η οπίσθια βλεφαρίτιδα δεν μπορεί να ελεγχθεί με τοπική θεραπεία, όπως περιγράφεται παραπάνω, χρειάζεται μια θεραπεία με από του στόματος δοξυκυκλίνη για 12 εβδομάδες (συνήθως 100mg μία φορά ημερησίως), καθώς αυτό μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή που σχετίζεται με βλεφαρίτιδα.
Η αγωγή αυτή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Μπορώ να χρησιμοποιήσω κάποιο άλλο κολλύριο;
Εφόσον η βλεφαρίτιδα προκαλεί ανωμαλία στα δάκρυα, τα τεχνητά δάκρυα μπορεί να ανακουφίσουν τον ερεθισμό, ακόμα και όταν τα μάτια σας δακρύζουν (τα μάτια μπορούν να δακρύσουν σαν αντανακλαστική αντίδραση στην ξηροφθαλμία ή λόγω ανωμαλίας του δακρυϊκού φιλμ). Αυτά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται το λιγότερο 4 φορές την ημέρα για να αποφευχθούν τα συμπτώματα και όχι μόνο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία σκευασμάτων τεχνητών δακρύων για να διαλέξετε. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε σταγόνες χωρίς συντηρητικά.
Γιατί οι συχνές οφθαλμολογικές εξετάσεις είναι σημαντικές για όλους;
Παθήσεις του οφθαλμού μπορούν να εμφανιστούν σε κάθε ηλικία. Πολλές από αυτές δεν προκαλούν συμπτώματα προτού η νόσος προκαλέσει ήδη σημαντική βλάβη. Εφόσον στις περισσότερες περιπτώσεις η απώλεια της όρασης μπορεί να αποφευχθεί εάν η πάθηση διαγνωσθεί και θεραπευθεί νωρίς, οι συχνές ιατρικές εξετάσεις από έναν οφθαλμίατρο παραμένουν πολύ σημαντικές.