Τι είναι η υπνική άπνοια;

Η υπνική άπνοια είναι μια κατάσταση κατά την οποία η αναπνοή σταματά ακούσια για μικρά χρονικά διαστήματα επανειλημμένα κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Φυσιολογικά, ο αέρας ρέει ομαλά από το στόμα και τη μύτη προς τους πνεύμονες χωρίς καμία διακοπή. Τα διαστήματα που η αναπνοή σταματά ονομάζονται επεισόδια άπνοιας. Το ροχαλητό είναι χαρακτηριστικό εύρημα σε περίπτωση υπνικής άπνοιας και δημιουργείται όταν ο αέρας αναγκάζεται να περάσει από το στενεμένο χώρο του ρινοφάρυγγα.

Ποιοι τύποι υπνικής άπνοιας υπάρχουν;

Υπάρχουν 3 τύποι υπνικής άπνοιας:

• Αποφρακτική: είναι ο πιο κοινός τύπος άπνοιας κατά την οποία η δίοδος του αέρα είναι πιο στενή ακόμα και σε σημείο να πλησιάζει την απόφραξη.
• Κεντρική: δεν υπάρχει παρεμπόδιση στον αεραγωγό, όμως ο εγκέφαλος δε στέλνει το σήμα στους αναπνευστικούς μυς για την αναπνοή.
• Μικτή: είναι ένας συνδυασμός αποφρακτικής και κεντρικής υπνικής άπνοιας.

Ποια είναι τα συμπτώματα της υπνικής άπνοιας;

Η υπνική άπνοια προκαλεί επεισόδια μειωμένης παροχής οξυγόνου στον εγκέφαλο και στα υπόλοιπα μέρη του σώματος. Η ποιότητα του ύπνου είναι κακή, γεγονός το οποίο προκαλεί υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και σύγχυση το πρωί κατά την έγερση. Οι άνθρωποι που ταλαιπωρούνται από την υπνική άπνοια συνήθως βιώνουν τα παρακάτω συμπτώματα:

• Συχνές κι επίμονες κεφαλαλγίες
• Συνεχές αίσθημα θυμού ή επιθετικότητα
• Αίσθηση ότι ξεχνούν συχνά
• Έλλειψη συγκέντρωσης

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Υπερδραστηριότητα στα παιδιά
• Επιδείνωση της κατάθλιψης
• Άσχημη απόδοση στη δουλειά ή στο σχολείο
• Απώλεια ενδιαφέροντος για σεξουαλική επαφή

Η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας θέτει τους πάσχοντες σε κίνδυνο για εργατικά ή αυτοκινητιστικά ατυχήματα, ενώ η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην ολοκληρωτική εξάλειψή της. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι τα άτομα που υποφέρουν από άπνοιες κατά τον ύπνο, σε βάθος χρόνου, είναι πιο επιρρεπή σε καρδιαγγειακά και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.

Σε τι οφείλεται η υπνική άπνοια;

Η ηλικία και η παχυσαρκία είναι οι βασικές αιτίες της υπνικής άπνοιας, ενώ εμφανίζεται πιο συχνά στους άντρες. Τα στοιχεία μας δείχνουν πως η απώλεια βάρους μπορεί να φέρει αξιοσημείωτη βελτίωση των συμπτωμάτων. Αντίθετα, ο ύπνος σε ύπτια θέση μπορεί να επιδεινώσει την άπνοια. Από εκεί και πέρα πολύ σημαντικές παράμετροι που συντελούν αποφασιστικά στην εμφάνιση της συγκεκριμένης πάθησης είναι οι ανατομικές ανωμαλίες που μπορεί να είναι παρούσες στον ανώτερο αεραγωγό.

Ποιες ανατομικές ανωμαλίες συντελούν στην εμφάνιση της υπνικής άπνοιας;

Ο κίνδυνος για την υπνική άπνοια αυξάνεται σε καταστάσεις που στενεύουν το άνω μέρος του αεραγωγού. Τέτοιες είναι οι παρακάτω:

• Παιδιά με υπερμεγέθεις αμυγδαλές ή αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια)
• Μεγάλη περίμετρο λαιμού, η οποία συνδέεται με αυξημένη εναπόθεση λίπους στην περιοχή και στένεμα του αεραγωγού
• Υπερμεγέθη γλώσσα που μπλοκάρει τη δίοδο του αέρα
• Μικρογναθία ή οπισθογναθισμός της κάτω γνάθου
• Στενή ή πλαδαρή μαλακή υπερώα
• Σκολίωση του ρινικού διαφράγματος
• Υπερτροφικές ρινικές κόγχες ή πολύποδες μύτης
• Αλλεργική ρινίτιδα
• Κάπνισμα

Πώς γίνεται η διάγνωση της υπνικής άπνοιας;

Η διάγνωση της υπνικής άπνοιας ξεκινά με ένα πλήρες ιστορικό και μια φυσική εξέταση. Ένας ασθενής που αναφέρει υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και ροχαλητό κατά τον ύπνο είναι μία τυπική περίπτωση.

Ένας ειδικός ΩΡΛ θα εξετάσει την κεφαλή και το λαιμό για να εντοπίσει τυχόν επιβαρυντικούς παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση της άπνοιας. Οι εξετάσεις που διεξάγονται είναι:

• Ενδοσκόπηση ρινός. Με τη χρήση ενός ρινοσκοπίου συνδεδεμένου με ειδική κάμερα, ο ιατρός είναι σε θέση να δει άμεσα τη ρινική δίοδο και να ελέγξει για προβλήματα που εμποδίζουν τη διέλευση του αέρα.
• Λαρυγγοσκόπηση. Ο ιατρός χρησιμοποιεί ένα εύκαμπτο ρινο-φαρυγγο-λαρυγγοσκόπιο με μικρή διάμετρο και βλέπει με τη βοήθεια ειδικών οπτικών ινών όλη τη δίοδο μέχρι και τις φωνητικές χορδές.

Άλλες εξετάσεις που είναι χρήσιμες στη διάγνωση της υπνικής άπνοιας είναι:

• Μελέτη ύπνου. Το τεστ διαρκεί μια νύχτα κι ο υπνογράφος μετρά τη δραστηριότητα διαφόρων οργάνων που σχετίζονται με τον ύπνο.
• Καρδιογράφημα και εγκεφαλογράφημα.

Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω την υπνική άπνοια;

Ο κύριος στόχος στην αντιμετώπιση της υπνικής άπνοιας είναι να εξασφαλίσουμε ότι η δίοδος του αέρα δεν εμποδίζεται κατά τη διάρκεια του ύπνου. Οι μέθοδοι αντιμετώπισης περιλαμβάνουν:

Απώλεια Βάρους – Αλλαγή συνηθειών

Η απώλεια βάρους προφέρει εξαιρετική ανακούφιση από τα συμπτώματα της πάθησης. Η αλλαγή συνηθειών αφορά στη διακοπή του καπνίσματος, στον περιορισμό του αλκοόλ και των υπναγωγών φαρμάκων.

Ρινικά Αποσυμφορητικά

Τα ρινικά αποσυμφορητικά συνήθως είναι αποτελεσματικά στην ήπια μορφή της πάθησης. Βοηθούν στην αντιμετώπιση της ρινικής συμφόρησης και στην ανακούφιση του ροχαλητού.

Θεραπεία με CPAP

Η θεραπεία με CPAP είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στην αποφρακτική υπνική άπνοια. Η CPAP χορηγείται μέσω μιας ειδικής μάσκας κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η μάσκα παρέχει μια θετική πίεση στους πνεύμονες και βοηθά να κρατά ανοιχτές τις διόδους τη νύχτα.

Χειρουργική προσέγγιση

Ανάλογα με το ύψος στο οποίο εντοπίζεται η παρεμπόδιση της ροής του αέρα υπάρχουν οι εξής επιλογές:

Για τη μύτη:

• Πλαστική ρινικού διαφράγματος
• Λειτουργική ρινοπλαστική
• Κογχοπλαστική
• Ενδοσκοπική χειρουργική ρινός-παραρρινίωνγια την αφαίρεση των ρινικών πολυπόδων

Για το φάρυγγα:

• Αμυγδαλεκτομή–Αδενοτομή, για την αντιμετώπιση της υπερτροφίας των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων σε παιδιά αλλά και σε ενήλικες.
• Σταφυλοφαρυγγοϋπερωιοπλαστική (εγχείρηση ροχαλητού) με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων, υπερήχων και laser, με σκοπό την αναδιαμόρφωση της σταφυλής, της μαλακής υπερώας και των φαρυγγικών τοιχωμάτων για να διευρυνθεί ο αεραγωγός.

Ο μεγάλος αριθμός των χειρουργικών τεχνικών καταδεικνύει τη μεγάλη σημασία της λεπτομερούς προεγχειρητικής εκτίμησης από τον ΩΡΛ ιατρό ούτως ώστε να επιτευχθεί το βέλτιστο μετεγχειρητικό αποτέλεσμα.

Πηγή: orltsounis