Λοιμώδης μονοπυρήνωση: Πρόκειται για έναν ιό πολύ συχνό σε παιδιά και εφήβους. Συγκεκριμένα, η λοιμώδης μονοπυρήνωση είναι ένα κλινικό σύνδρομο που προκαλείται από τον ιό Epstein-Barr (EBV) ο οποίος ανήκει στην οικογένεια των ερπητοϊών.
Στους ενήλικες μεταδίδεται δια μέσω του φιλιού, γι’ αυτό έχει πάρει και το κοινό όνομα «η ασθένεια του φιλιού». Στα παιδιά μεταδίδεται είτε από τον οικογενειακό περίγυρο είτε από το σίελο των συμμαθητών τους.
Λοιμώδης μονοπυρήνωση: Αίτια – Παράγοντες που την πυροδοτούν
Μεταδίδεται μέσω επαφής με τις στοματικές εκκρίσεις (σάλιο), έτσι συχνά μεταφέρεται από ασυμπτωματικούς ενήλικες στα παιδιά και μεταξύ νεαρών ενηλίκων, μέσω του φιλιού. Σπανιότερα μεταφέρεται με λιγότερη στενή επαφή.
Αν και είναι αλήθεια ότι ο ιός βρίσκεται στο σάλιο και μπορεί να μεταδοθεί με το φιλί, η λοιμώδης μονοπυρήνωση δεν είναι μια ιδιαίτερα μεταδοτική νόσος. Επίσης, είναι δυνατό να μεταδοθεί και με άλλους μηχανισμούς (όπως με τον βήχα ή το φτέρνισμα). Η πρόληψη της εξάπλωσης του ιού δεν είναι εύκολη (όπως προκύπτει και από τους αριθμούς) καθώς προκαλούνται σπάνια συμπτώματα. Αλλά, ακόμα και όταν υπάρχουν, κάποιος μπορεί να είναι μεταδοτικός πριν από την εμφάνισή τους.
Λοιμώδης μονοπυρήνωση: Πότε εμφανίζεται
Εμφανίζεται παγκοσμίως και είναι πιο συχνή κατά την πρώιμη παιδική ηλικία και αργά κατά την εφηβεία με αποτέλεσμα το 90% των ενηλίκων να έχουν προσβληθεί από τον ιό και να έχουν αντισώματα. Πιο συχνά συμβαίνει σε νεαρούς ενήλικες.
Η λοίμωξη είναι διαδεδομένη – σε ορισμένες υπανάπτυκτες χώρες, 80-100% των παιδιών έχουν προσβληθεί μέχρι τα 3-6 χρόνια τους. Στις πιο ανεπτυγμένες χώρες, η λοίμωξη συνήθως πλήττει εφήβους ή νεαρούς ενηλίκους.
Λοιμώδης μονοπυρήνωση: Πως εκδηλώνεται η νόσος – Τα συμπτώματα
Τις περισσότερες φορές η λοιμώδης μονοπυρήνωση στα παιδιά (βρέφη και νεαρά παιδιά) εμφανίζεται χωρίς συμπτώματα ή εμφανίζεται ως φαρυγγίτις, με ή χωρίς αμυγδαλίτιδα.
Αντιθέτως, το 75% των εφήβων εμφανίζεται με συμπτώματα , από τα οποία τα συχνότερα είναι:
• Μη ειδικά: Πυρετός, κόπωση, μυαλγίες, πονοκέφαλο ,κοιλιακό πόνο, ναυτία ή εμέτους
• Φαρυγγαλγία (πονόλαιμο)
• Λεμφαδενοπάθεια τραχήλου (διόγκωση λεμφαδένων στην πρόσθια επιφάνεια του λαιμού)
• Ηπατομεγαλία / σπληνομεγαλία (διόγκωση ήπατος / σπληνός)
• Εξάνθημα, σπανιότερα, στα χέρια ή στον κορμό
Συνήθως τα συμπτώματα διαρκούν 2-4 εβδομάδες , αν και η καταβολή δυνάμεων και η αδυναμία συγκέντρωσης μπορεί να διαρκέσουν για μήνες.
Λοιμώδης μονοπυρήνωση: Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου – Εξετάσεις
Tα προειδοποιητικά συμπτώματα της λοιμώδους μονοπυρήνωσης περιλαμβάνουν καταβολή, φαρυγγαλγία (πόνος στο λαιμό), δυσκολία στην κατάποση και λεμφαδενίτιδα (διόγκωση των λεμφαδένων). Σε μικρότερο ποσοστό εμφανίζονται κεφαλαλγίες και δερματικά εξανθήματα διάχυτα στο σώμα.
Η κλινική πρακτική και η εμπειρία επιβεβαιώνουν ότι τα συμπτώματα της λοιμώδους μονοπυρήνωσης εμφανίζονται κυρίως σε άτομα κάτω των 35 ετών γιατί οι μεγαλύτεροι συνήθως έχουν περάσει την νόσο στα νιάτα τους -χωρίς ίσως να το συνειδητοποιήσουν καν- και συνεπώς έχουν αναπτύξει ανοσία.
Η διάγνωση θα γίνει βάση ιστορικού και κλινικής εξέτασης , και τα ευρήματα τεκμηριώνονται με τον εργαστηριακό έλεγχο. Ο εργαστηριακός έλεγχος για την λοιμώδη μονοπυρήνωση συνίσταται καταρχήν σε μια γενική αίματος, όπου συνήθως παρατηρείται αύξηση σε υποομάδα των λευκοκυττάρων. Συμπληρωματικά γίνεται ειδική εξέταση για την ανίχνευση αντισωμάτων του ιού Epstein Barr που δίνει ακριβές αποτέλεσμα.
Διαφορική διάγνωση
Διαφορική διάγνωση της ΛΜ με ασθενείς που νοσούν από στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα, CMV μόλυνση, τοξοπλάσμωση μπορούν να έχουν πολλά πρόσθετα χαρακτηριστικά με αυτήν. Και αυτό γιατί οι ασθενείς έχουν τα συμπτώματα του πονόλαιμου, της κούρασης, της αδενοπάθειας, συμπεριλαμβανομένης της σπληνομεγαλίας, της ηπατομεγαλίας, της λεμφοκυττάρωσης, της άτυπης λεμφοκυττάρωσης, καθώς και των ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων από μια ετερόφιλη εξέταση αντισωμάτων. Λόγω των ίδιων συμπτωμάτων μπορεί να μην είναι πιθανή ακόμη η διάκριση μεταξύ λοιμώδους μονοπυρήνωσης που προκαλείται από EBV και μιας μόλυνσης όπως το σύνδρομο που προκαλείται από την τοξοπλάσμωση
Λοιμώδης μονοπυρήνωση: Ποιες είναι οι επιπλοκές
Συνήθως η νόσος κάνει τον κύκλο της χωρίς να προκαλέσει επιπλοκές. Παρόλαυτά κάποιες απο τις επιπλοκές που έχουν καταγραφεί είναι:
απόφραξη αεραγωγού, θρομβοπενία, αιμολυτική αναιμία, άσηπτη μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, πάρεση προσωπικού, σύνδρομο Guillain-Barre, εγκάρσια μυελίτιδα, Σπανιότατα, μπορεί η νόσος να προκαλέσει διόγκωση του σπλήνα και του ήπατος. Στην περίπτωση αυτή (κυρίως για τον σπλήνα),τα συμπτώματα είναι πόνος στην αριστερή κοιλιακή χώρα (κάτω από το στέρνο), ταχυκαρδία και αίσθημα παλμών.
Λοιμώδης μονοπυρήνωση: Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης
Η νόσος κάνει το κύκλο της σε μια χρονική περίοδο τεσσάρων εως έξι εβδομάδων και στο διάστημα αυτό θεωρείται απαραίτητη η ιατρική παρακολούθηση , ακόμα και αν δεν έχουν χορηγηθεί φάρμακα. Παράλληλα ο ασθενής με λοιμώδη μονοπυρήνωση θα πρέπει να μειώσει τις έντονες δραστηριότητες.
- Ανάπαυση (ελάττωση των κοπιαστικών δραστηριοτήτων, όπως το γυμναστήριο, τα σπορ κλπ. και της έντονης εργασίας)
- Λήψη άφθονων υγρών
- Γαργάρες με χαμομήλι και αντισηπτικές ταμπλέτες για το φάρυγγα
- Αντιφλεγμονώδη (μόνο στην περίπτωση που υπάρχει πυρετός ή έντονος πονόλαιμος που δεν υποχωρεί)
Αντιβιοτικά δίνονται μόνο σε περίπτωση επιμόλυνσης από μικρόβια, οπότε λόγω της μειωμένης άμυνας του οργανισμού, υπάρχει κίνδυνος να παρουσιαστεί αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα ή ακόμα και πνευμονία.
Μπορεί κανείς να προφυλαχτεί από τη λοιμώδη μονοπυρήνωση;
Όχι δεν υπάρχει κατάλληλο εμβόλιο. Ο μόνος τρόπος είναι να αποφεύγετε την επαφή με τα σάλια ανθρώπων που ξέρετε ότι πάσχουν από λοιμώδη μονοπυρήνωση.
Λοιμώδης μονοπυρήνωση: Πρόγνωση
Οι πιο πολλοί ασθενείς αναρρώνουν χωρίς άλλα προβλήματα, σε διάστημα τεσσάρων με έξι εβδομάδων μετά τη λοίμωξη. Υπάρχουν περιπτώσεις όμως, που απαιτούν νοσηλεία και ταλαιπωρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένες προφυλάξεις που προτείνονται σε όλους τους πάσχοντες από λοιμώδη μονοπυρήνωση. Αυτές είναι:
1.Ανάπαυση ή και παραμονή στο κρεβάτι, ιδιαίτερα κατά την εμπύρετο φάση της νόσου.
2.Αποφυγή καταστάσεων, όπως η άρση βάρους, που θα μπορούσαν ν’ αυξήσουν την ενδοκοιλιακή πίεση ή να προκαλέσουν ένα τραύμα στην κοιλιά.
3.Αποχή από την κατανάλωση αλκοόλ για την ελαχιστοποίηση της επιβάρυνσης του ήπατος.