Πόνος στο γόνατο: Η άρθρωση του γονάτου μας είναι ένα πολύ ευαίσθητο σημείο του σώματος μας, καθώς εκτελεί πολύ σημαντικές λειτουργίες, εξασφαλίζοντας μας στήριξη και ισορροπία.
Όσο σημαντικό είναι το γόνατο μας, άλλο τόσο ευαίσθητο είναι, καθώς καταπονείται συνεχώς, λόγω της καθημερινότητας μας. Χαρακτηρίζεται επίσης ως η πιο ταλαιπωρημένη άρθρωση του σώματος, καθώς δέχεται συχνά κραδασμούς. Ακόμη και ένα βήμα προκαλεί κραδασμούς ισχύος 2-3 φορές του σωματικού μας βάρους.
Ο πόνος στο γόνατο είναι ένα πολύ συχνό σύμπτωμα, που ταλαιπωρεί ένα εύρος ηλικιών και ιδίως αθλητές. Ο πόνος αυτός μπορεί να οφείλεται σε ένα ευρύ φάσμα αιτιών, που περιλαμβάνουν αιφνίδιο τραυματισμό, βλάβη υπερχρήσης ή υποκείμενη πάθηση.
Ο πόνος μπορεί να είναι τόσο έντονος που να περιορίζει τις καθημερινές δραστηριότητες ή ήπιος και συνεχής και να εμποδίζει έναν πιο δραστήριο τρόπο ζωής. Η γνώση της αιτίας του πόνου μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να αναζητήσει θεραπεία, να ανακουφίσει τα συμπτώματα και να ανακτήσει την κινητικότητα.
Το οίδημα στο γόνατο αποτελεί το πιο συχνό σύμπτωμα μετά από ένα τραυματισμό. Πρακτικά πρόκειται για διόγκωση του γόνατος λόγω συλλογής υγρού μέσα σε αυτό. Το υγρό αυτό μπορεί να είναι αρθρικό υγρό, αίμα ή πύο.
Ανάλογα με το ιστορικό του ασθενή, ο ορθοπαιδικός μπορεί να συμπεράνει τη φύση του υγρού, πολλές φορές όμως χρειάζεται να γίνει παρακέντηση, δηλαδή λήψη με μια βελόνα μικρής ποσότητας του υγρού και αποστολή του για εξετάσεις.
Τα συμπτώματα που συνοδεύουν τον πόνο, όπως το «τρίξιμο», το πρήξιμο ή η αστάθεια της άρθρωσης, είναι δυνατό να αποκαλύψουν τη βαθύτερη αιτία των ενοχλήσεων.
Πόνος στο γόνατο: Τενοντίτιδα
Σύμπτωμα: Πόνος ακριβώς κάτω από το γόνατο ή σε ολόκληρη την πρόσθια επιφάνεια της επιγονατίδας
Οι ποδηλάτες, οι δρομείς και όσοι κάνουν αθλήματα που περιλαμβάνουν συχνούς κραδασμούς (π.χ. μπάσκετ) είναι επιρρεπείς στη λεγόμενη τενοντίτιδα του επιγονατιδικού τένοντα, η οποία προκαλεί πόνο σε ολόκληρη την επιγονατίδα ή ακριβώς κάτω από αυτή.
Πρόκειται για τραυματισμό που προκαλείται από υπέρχρηση της άρθρωσης και χαρακτηρίζεται από τη φλεγμονή στον τένοντα που ενώνει τον τετρακέφαλο μυ με το οστό της κνήμης.
Πόνος στο γόνατο: Θυλακίτιδα
Σύμπτωμα: Ευαισθησία στην άρθρωση του γόνατος, πρήξιμο, τοπική άνοδος της θερμοκρασίας
Η άρθρωση του γόνατος περιβάλλεται από μικρούς σάκους γεμάτους υγρό, που ονομάζονται θύλακες. Οι θύλακες εξασφαλίζουν τη «λίπανση» της άρθρωσης και παράλληλα λειτουργούν σαν προστατευτικά «μαξιλάρια» για τα οστά, ώστε να μειώνονται στο ελάχιστο οι τριβές όταν κινούμαστε.
Η φλεγμονή σε αυτούς τους θύλακες, κατάσταση γνωστή ως θυλακίτιδα, έχει σαν αποτέλεσμα να εκδηλώνεται στην άρθρωση εμφανές πρήξιμο και να υπάρχουν τριβές των οστών με τους παρακείμενους ιστούς, προκαλώντας πόνο.
Η θυλακίτιδα μπορεί να είναι αποτέλεσμα σοβαρού τραυματισμού στο γόνατο, παρατεταμένης πίεσης στην άρθρωση (στήριξη στα γόνατα για πολλή ώρα), υπέρχρησης ή και λοίμωξης.
Πόνος στο γόνατο: Ρήξη Μηνίσκου
Σύμπτωμα: Πόνος κατά την κάμψη σε συνδυασμό με οίδημα και δυσκαμψία
Η ρήξη μηνίσκου είναι ένας από τους συχνότερους τραυματισμούς του γόνατος. Ο μηνίσκος είναι ένα χόνδρινο «μαξιλαράκι» σε σχήμα μισοφέγγαρου που βρίσκεται πλευρικά στην άρθρωση του γόνατος.
Κάθε γόνατο προστατεύεται από δύο μηνίσκους εκατέρωθεν. Στους νέους ανθρώπους, η ρήξη μηνίσκου προκαλείται σχεδόν πάντα από κάποιο σοβαρό τραυματισμό, όπως αυτοί που συμβαίνουν στο μπάσκετ, το ποδόσφαιρο ή το τένις.
Στις μεγαλύτερες ηλικίες, η ρήξη μπορεί να οφείλεται απλώς στη φθορά και την εκφύλιση του μηνίσκου.
Πόνος στο γόνατο: Ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Σύμπτωμα: «Κλικ» στο γόνατο, πόνος, πρήξιμο, αδυναμία της άρθρωσης
Πρόκειται για έναν τραυματισμό που παρατηρείται σχεδόν αποκλειστικά σε αθλητές. Ο πρόσθιος χιαστός (ACL) είναι ένας από κύριους συνδέσμους που σταθεροποιούν την άρθρωση του γόνατος και αποτρέπει την αφύσικη περιστροφή του. Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συχνά συνδυάζεται με τη ρήξη μηνίσκου.
Πόνος στο γόνατο: Οστεοαρθρίτιδα
Σύμπτωμα: Δυσκαμψία, ευαισθησία, «τρίξιμο» και πρήξιμο στα γόνατα
Η οστεοαρθρίτιδα είναι ένας τύπος εκφυλιστικής αρθρίτιδας που πλήττει τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Είναι αποτέλεσμα της σταδιακής φθοράς του ιστού της άρθρωσης του γόνατος, η οποία ξεκινά ήδη από την ηλικία των 30 ετών.
Η οστεοαρθρίτιδα προκαλεί ευρύ φάσμα ενοχλήσεων, που περιλαμβάνουν τη δυσκαμψία, το πρήξιμο, το μειωμένο εύρος κίνησης ή και το «τρίξιμο» της άρθρωσης.
Πόνος στο γόνατο: Σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας
Σύμπτωμα: Πόνος εξωτερικά στο γόνατο που «ακτινοβολεί» στο ισχίο
Ακούγεται τρομακτικό, όμως αντιμετωπίζεται αρκετά εύκολα. Η λαγονοκνημιαία ταινία είναι μια λωρίδα ιστού με μεγάλο μήκος, η οποία εκτείνεται από το ισχίο έως το γόνατο εξωτερικά.
Το σύνδρομο εμφανίζεται συχνότερα σε δρομείς, ποδηλάτες και γενικότερα σε όσους κάνουν συχνά επαναλαμβανόμενες κινήσεις κάμψης και έκτασης του γόνατος, λόγω της υπέρχρησης των μυών που συνδέονται με τη λαγονοκνημιαία ταινία.
Πόνος στο γόνατο: Άλλες πιθανές αιτίες
Κάταγμα
Το κάταγμα κάποιου οστού της άρθρωσης ή της επιγονατίδας προκαλείται από πτώση ή σύγκρουση, αλλά μπορεί να προκύψει και χωρίς άσκηση υπερβολικής πίεσης στο οστό, π.χ. απλώς κατεβαίνοντας ένα σκαλοπάτι.
Ευάλωτοι σε τέτοια κατάγματα είναι οι ηλικιωμένοι με οστεοπόρωση. Παρ’ ότι ο πόνος είναι έντονος, υπάρχουν περιστατικά που αντιμετωπίζονται μόνο με φυσικοθεραπεία. Τα σοβαρά, όμως, κατάγματα χρήζουν χειρουργικής επέμβασης.
Εξάρθρωση
Το εξάρθρημα (εξάρθρωση) αποτελεί άλλη μια αιτία πόνου, που προκαλείται από άμεσο τραυματισμό.
Όταν αφορά την επιγονατίδα, η επανατοποθέτηση από τον ορθοπαιδικό είναι εφικτή, ωστόσο ενδεχομένως να απαιτηθεί ακινητοποίηση της άρθρωσης ώστε να θεραπευτούν οι μαλακοί ιστοί που περιβάλλουν το γόνατο.
Τα επαναλαμβανόμενα εξαρθρήματα απαιτούν χειρουργική επέμβαση. Όταν, όμως, αφορούν στο ίδιο το γόνατο πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή.
Κι αυτό διότι υπάρχει η πιθανότητα τραυματισμού αιμοφόρων αγγείων, που μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για το άκρο ακόμα και για την ίδια τη ζωή καταστάσεις.
Εκφύλιση των ιστών
Συχνό αίτιο πόνου είναι και η εκφύλιση των ιστών. Η οστεοαρθρίτιδα είναι η συχνότερη πάθηση που προκαλεί εκφυλισμό στον χόνδρο και στους περιβάλλοντες ιστούς και μπορεί να εκδηλωθεί με πόνο, δυσκαμψία και δυσλειτουργία των αρθρώσεων.
Η οστεοαρθρίτιδα επηρεάζει μεγάλο μέρος του πληθυσμού ηλικίας άνω των 65 ετών και χαρακτηρίζεται από υποβάθμιση του χόνδρου, υπερανάπτυξη του οστού και υποχόνδρια σκλήρυνση.
Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για αυτή, οι ασθενείς μπορούν να διαχειριστούν τα συμπτώματα με ήπια άσκηση και αναλγητικά. Οι σοβαρές βλάβες μπορεί να διορθωθούν με αρθροπλαστική.
Χονδροπάθεια
Άλλη μια πάθηση που οφείλεται σε εκφυλισμό είναι η χονδροπάθεια (χονδρομαλάκυνση), κατά την οποία ο χόνδρος στην κάτω πλευρά του γονάτου ή της επιγονατίδας μαλακώνει και διασπάται.
Προκαλείται από κακή ευθυγράμμισή της, καθώς ολισθαίνει πάνω στον μηριαίο οστό. Η φυσικοθεραπεία είναι ο βασικός άξονας θεραπείας. Ανάπαυση, πάγος και αντιφλεγμονώδη φάρμακα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση της φλεγμονής και του πόνου.
Βλάβες στον έσω ή έξω μηνίσκο, τα δύο προστατευτικά “μαξιλαράκια” της άρθρωσης, ταλαιπωρούν συχνά άτομα κάθε ηλικίας.
Οι χόνδρινες αυτές δομές παρεμβάλλονται μεταξύ κνήμης και μηριαίου οστού και βοηθούν τόσο στην ισοκατανομή και μεταβίβαση των φορτίων όσο και στην απορρόφηση των κραδασμών που δέχεται η άρθρωση.
Κακώσεις σ’ αυτούς συμβαίνουν λόγω τραυματισμού ή φθοράς. Αναλόγως δε της βαρύτητας της κάκωσης, ο ορθοπαιδικός συστήνει φυσικοθεραπείες ή χειρουργική επέμβαση.
Διαταραχές συνδετικών ιστών
Ξεχωριστή κατηγορία παθήσεων που προκαλούν πόνο στο γόνατο είναι οι διαταραχές συνδετικών ιστών, χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της οποίας είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Πρόκειται για μια φλεγμονώδη, αυτοάνοση διαταραχή που μεταξύ άλλων επηρεάζει και τους ιστούς των αρθρώσεων, αρχικά των μικρών (π.χ. δάκτυλα).
Δημιουργεί φλεγμονή στον αρθρικό υμένα, προκαλώντας πόνο και οίδημα. Σε προχωρημένα στάδια επιφέρει διάβρωση των οστών, ακόμη και αρθρική δυσπλασία.
Η θεραπεία είναι κυρίως φαρμακευτική, αλλά μπορεί να απαιτηθεί και χειρουργική επέμβαση.
Ουρική και Σηπτική αρθρίτιδα
Ο πόνος μπορεί να οφείλεται και στην ύπαρξη κάποιας μεταβολικής νόσου.
Μια τέτοια είναι η ουρική αρθρίτιδα, μια μορφή αρθρίτιδας που επιφέρει μείωση του εύρους κίνησης των αρθρώσεων. Η θεραπεία τόσο αυτής όσο και μιας παρόμοιας πάθησης, της ψευδοουρικής αρθρίτιδας, είναι φαρμακευτική.
Υπάρχουν, ωστόσο, και μολυσματικές ασθένειες που έχουν ως κύριο σύμπτωμα τον πόνο. Ενδεικτικά, μία εξ αυτών ονομάζεται σηπτική αρθρίτιδα και όταν προκύπτει προκαλεί οίδημα στην άρθρωση, ερυθρότητα ή και πυρετό.
Η θεραπεία είναι απλή και αποτελεσματική αρκεί να ξεκινήσει εγκαίρως, διότι σε αντίθετη περίπτωση ενδέχεται να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη του χόνδρου.
Πόνος στο γόνατο: Πώς αντιμετωπίζεται το οίδημα;
Με βάση τα δεδομένα από την κλινική εξέταση και τον απεικονιστικό έλεγχο, ο θεράπων ιατρός θα επιλέξει την καταλληλότερη θεραπεία για εσάς. Η προσέγγισή του μπορεί να είναι συντηρητική ή επεμβατική, ανάλογα με τη διάγνωση και το προφίλ του εκάστοτε ασθενή.
Μη Επεμβατική Αντιμετώπιση
Αρχικά εξετάζεται η πιθανότητα το οίδημα στο γόνατο να μπορεί να αντιμετωπιστεί με απλά μέσα και πρόγραμμα φυσικοθεραπείας.
Ξεκούραση, λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, κρύες κομπρέσες και ενδεχόμενη επίδεση του γόνατος αποτελούν μια καλή αρχική θεραπεία στις περιπτώσεις που δεν έχουμε κάταγμα, το οποίο να χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση.
Αναφέρεται ειδικά η περίπτωση ενός τέτοιου κατάγματος, για να τονιστεί ότι υπάρχουν και κατάγματα στο γόνατο που δε χρειάζονται χειρουργείο, καθώς επίσης και άλλοι τραυματισμοί ή παθήσεις που αντιμετωπίζονται επιτυχώς με συντηρητικά μέσα.
Να σημειωθεί εδώ βέβαια, ότι με τον όρο συντηρητική θεραπεία δε σημαίνει ότι ο ασθενής δεν κάνει τίποτε και περιμένει απλά το χρόνο να περάσει.
Αντιθέτως, ακολουθεί ένα προσαρμοσμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπευτικών ασκήσεων σύμφωνα με τις ανάγκες του. Αυτό περιλαμβάνει αρχικά ασκήσεις για τη διατήρηση της κίνησης στην άρθρωση και στη συνέχεια την ενδυνάμωση των πέριξ μυών, ώστε το μυϊκό σύστημα να απορροφά τους κραδασμούς και τα φορτία που δέχεται η άρθρωση εν γένει, επιτρέποντας έτσι την αποκατάσταση της δομής και της λειτουργίας της.
Επεμβατική Αντιμετώπιση
Σε περιπτώσεις όπως σοβαρή οστεοαρθρίτιδα, συμπτωματικής ρήξης του μηνίσκου, ή παρεκτοπισμένου κατάγματος, τότε η θεραπεία είναι επεμβατική.
Η επέμβαση μπορεί να γίνει «κλειστά», δηλ. χωρίς τομή εφαρμόζοντας την αρθροσκοπική μέθοδο, ή «ανοιχτά», με τομή στο δέρμα.
Το τελευταίο αφορά κυρίως τις περιπτώσεις αρθροπλαστικής γόνατος, όπου πλέον χρησιμοποιούνται τεχνικές ελάχιστης παρεμβατικότητας και πρωτόκολλα ταχείας ανάρρωσης (Fast-Track Γόνατος), με σκοπό την ανώδυνη κινητοποίηση και γρήγορη αποκατάσταση του γονάτου.
Ο εξειδικευμένος ιατρός σας θα σας ενημερώσει για οποιαδήποτε απορία σας , που αφορά τόσο τα στάδια της εγχείρησης, όσο και την περίοδο πριν και μετά από αυτήν.