Οι μικρές αυξομειώσεις στο βάρος ενός ανθρώπου θεωρούνται φυσιολογικές, και η απώλεια βάρους, επίσης, όταν είναι θεμιτή. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις, κατά τις οποίες, υπάρχει μεγάλη απώλεια βάρους, η οποία δεν αιτιολογείται από φυσιολογικές καταστάσεις, και αποτελεί σύμπτωμα κάποιας πάθησης ή διαταραχής.
Αν παρατηρήσετε απώλεια βάρους, που να ισοδυναμεί με το 5% και πάνω του συνολικού βάρους σας, σε διάστημα μικρότερο των 6 μηνών και δεν μπορείτε να το αιτιολογήσετε, πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σας.
Ας δούμε ποιες παθήσεις και διαταραχές συνδέονται με την απώλεια βάρους.
Υπερθυρεοειδισμός
Η απώλεια βάρους είναι ένα κοινό σύμπτωμα σε όσους πάσχουν από υπερθυρεοειδισμό. Ο υπερθυρεοειδισμός εμφανίζεται όταν ο θυρεοειδής αδένας παράγει περισσότερες ορμόνες από αυτές που χρειάζεται ο οργανισμός.
Ο θυρεοειδής παράγει φυσιολογικά τις ορμόνες που ρυθμίζουν το μεταβολισμό, επομένως η περίσσεια των ορμονών αυτών μπορεί να προκαλέσει αυξημένη κατανάλωση ενέργειας σε σχέση με το φυσιολογικό. Η αυξημένη κατανάλωση ενέργεια και θερμίδων μπορεί να οδηγήσει σε ανεξήγητη απώλεια βάρους.
Άλλα συμπτώματα του υπερδραστήριου θυρεοειδούς είναι η αυξημένη όρεξη, τα αίσθημα παλμών, τα προβλήματα ύπνου και οι εξάψεις.
Ασθένειες του εντέρου
Η κοιλιοκάκη, μια αυτοάνοση διαταραχή του εντέρου που σχετίζεται με τη δυσανεξία στη γλουτένη, μπορεί να προκαλέσει απώλεια βάρους. Συνήθως συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα του γαστρεντερικού, όπως η διάρροια. Προβλήματα στο πάγκρεας, το οποίο παράγει ένζυμα που βοηθούν στην πέψη, μπορεί επίσης να προκαλέσουν ξαφνική απώλεια βάρους. Αν έχετε συμπτώματα όπως πόνο στο στομάχι, αποχρωματισμένα κόπρανα ή ναυτία μετά την κατανάλωση λιπαρών τροφών, συμβουλευτείτε γιατρό.
Διαβήτης
Η εμφάνιση διαβήτη, ειδικά στις νεότερες ηλικίες, συνδέεται με απώλεια βάρους. Μπορεί επίσης να έχετε συχνοουρία και να διψάτε συνέχεια. Το σώμα αποβάλλει μέσω των ούρων τη γλυκόζη που δεν μπορεί να απορροφήσει και αυτό προκαλεί αυξημένη δίψα. Στον διαβήτη το σώμα σας απορροφά θρεπτικά συστατικά από τους μυς σας με αποτέλεσμα να σημειώνεται απότομη μείωση του βάρους.
Κατάθλιψη
Η απώλεια της όρεξης είναι κοινό σύμπτωμα της κλινικής κατάθλιψης, με αποτέλεσμα το άτομο να χάνει βάρος. Λόγω του προβλήματος όμως είναι πιθανό να μην παρατηρήσει τη διαφορά. Άλλα κοινά συμπτώματα της κατάθλιψης είναι η ευερεθιστότητα, η κατάχρηση αλκοόλ, η αναποφασιστικότητα και τα προβλήματα ύπνου.
Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Αρκετές φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή κάποιες λοιμώξεις καταστέλλουν την όρεξη και προκαλούν απώλεια βάρους. Είναι επίσης πιθανό να προκαλέσουν φλεγμονή στο έντερο, εμποδίζοντας την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών.
Κακή διατροφή
Σύμφωνα με το επονομαζόμενο «παράδοξο της παχυσαρκίας», η απώλεια βάρους στους ηλικιωμένους συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου. Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, το στομάχι τους αδειάζει με πιο αργούς ρυθμούς και έτσι αισθάνονται χορτάτοι για μεγαλύτερο διάστημα. Επίσης, κάποια από τα σήματα του εγκεφάλου που ελέγχουν την όρεξη και την πληρότητα εξασθενούν. Όλα αυτά μπορεί να τους οδηγήσουν στο να τρώνε λιγότερο και να χάσουν βάρος. Αρκετά φάρμακα επίσης μπορεί να επηρεάσουν την όρεξή τους.
Καρκίνος
Πολλοί τύποι καρκίνου, καθώς και κάποιος όγκος στο στομάχι ή στο έντερο, μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή ή δυσαπορρόφηση, που οδηγούν σε μείωση του βάρους. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι ειδικοί ελέγχουν το στομάχι και το παχύ έντερο για όγκους ή φλεγμονή, καθώς και τον οισοφάγο.
Κατάθλιψη
Η κατάθλιψη μπορεί επίσης να προκαλέσει απώλεια βάρους. Σε μία προοπτική μελέτη του 2017, οι ερευνητές εξέτασαν τα αίτια της ανεξήγητης απώλειας βάρους σε 2.677 ενήλικες. Όπως διαπίστωσαν, η κατάθλιψη αποτελούσε το υποκείμενο αίτιο της απώλειας βάρους στο 7% των εθελοντών. Σύμφωνα με τους επιστήμονες μίας μελέτης του 2016, υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν ότι υπάρχει μειωμένη αλληλεπίδραση ανάμεσα στον υποθάλαμο, την υπόφυση και τα επινεφρίδια, γεγονός που μπορεί να επηρεάζει επίσης το γαστρεντερικό σύστημα.
Οι αλλαγές στον υποθάλαμο και την υπόφυση μπορεί να επηρεάσουν επίσης την παραγωγή των ορμονών από τα επινεφρίδια. Στις ορμόνες αυτές περιλαμβάνονται και η κορτιζόλη, η οποία βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, των επιπέδων της γλυκόζης και του μεταβολισμού.