Οι δίαιτες που διαρκούν πολύ καιρό και στο τέλος δεν έχουν τα αποτελέσματα που έχετε θέσει ως στόχους, όχι μόνο κουράζουν αλλά μπορεί να σας οδηγήσουν και σε μεθόδους που μόνο κακό κάνουν στον οργανισμό σας.
Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να είναι δελεαστικό να βρείτε ένα συμπλήρωμα διατροφής για απώλεια βάρους, που ίσως σας βοηθήσει να επιταχύνετε τη διαδικασία. Αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζετε ποια είναι πραγματικά χρήσιμα και ποια μπορεί απλώς να είναι χάσιμο χρόνου και χρημάτων.
Σύμφωνα με την διαιτολόγο δρ. Blanca Garcia, τα χειρότερα συμπληρώματα για απώλεια βάρους είναι εκείνα που προϋποθέτουν ότι το άτομο αντικαθιστά πλήρως ένα γεύμα.
“Δεν υπάρχει κανένα συμπλήρωμα διατροφής που να μπορεί να παρέχει αποτελεσματικά όλα τα θρεπτικά συστατικά που έχει δημιουργήσει η φύση για το σώμα. Επομένως η πλήρης αντικατάσταση ενός γεύματος για παρατεταμένη χρονική περίοδο μπορεί να προκαλέσει έλλειψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών και ινών, τα οποία μερικές φορές υπάρχουν μόνο σε ολόκληρα τρόφιμα”, λέει η δρ. Garcia.
Γιατί τα συμπληρώματα αντικατάστασης γεύματος δεν είναι τόσο καλά
Τα συμπληρώματα αντικατάστασης γεύματος (π.χ. σκόνες που γίνονται shakes με προσθήκη κάποιου υγρού, όπως νερό) είναι πολύ κοινά προϊόντα στον κόσμο της υγείας και της ευεξίας. Αλλά οι πιθανές αρνητικές παρενέργειές τους μπορεί μερικές φορές να υπερβαίνουν τις θετικές.
Όπως λέει η δρ. Garcia, είναι πολύ δύσκολο να πάρεις αρκετές φυτικές ίνες με ένα σέικ αντικατάστασης γεύματος. Οι φυτικές ίνες είναι ένα από τα πιο σημαντικά συστατικά όχι μόνο για την απώλεια βάρους αλλά και για τη διατήρησης της συνολικής υγείας γενικότερα.
Σύμφωνα με δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Nutrition, η κατανάλωση διαιτητικών ινών (μαζί με το έλλειμμα θερμίδων) συνδέεται με την απώλεια βάρους σε όσους είναι παχύσαρκοι, ή υπέρβαροι.
Οι φυτικές ίνες μπορούν να βοηθήσουν στην υγιή απώλεια βάρους με περισσότερους από έναν τρόπους. Για παράδειγμα, η κατανάλωση φυτικών ινών σχετίζεται με:
- πιο τακτική πέψη
- πιο τακτικές κινήσεις του εντέρου
- καλύτερα ρυθμισμένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα
- αίσθημα πληρότητας για μεγαλύτερες χρονικές περιόδους
Μπορεί να καταλήξετε να καταναλώνετε περισσότερες θερμίδες
Συχνά, μπορεί να έχουμε την πρόθεση να καταναλώνουμε μόνο το σέικ αντικατάστασης γεύματος, αλλά η έλλειψη θρεπτικών συστατικών, φυτικών ινών και ολόκληρων τροφών μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε πείνα.
Σε ένα άλλο άρθρο για τα ροφήματα απώλειας βάρους, η δρ. Ana Reisdorf, διαιτολόγος του Wellness Verge, λέει ότι τα υποκατάστατα γεύματος δεν είναι μια βιώσιμη μέθοδος για την απώλεια βάρους. Μπορεί να είναι υψηλά σε θερμίδες, αλλά με μόνο πρωτεΐνη ως θρεπτικό συστατικό που επιβραδύνει την πέψη, αυτά τα ροφήματα μπορεί να μην σας κάνουν να αισθάνεστε χορτάτοι αφότου τα πιείτε. Ως εκ τούτου, μπορεί να καταλήξετε να πάρετε βάρος αναζητώντας περισσότερη τροφή πέρα από το σέικ που πίνετε.
Συμπέρασμα
Τα συμπληρώματα αντικατάστασης γεύματος μπορεί να βοηθήσουν μερικούς ανθρώπους να ενισχύσουν τους στόχους απώλειας βάρους, αλλά οι πιθανές παρενέργειες δείχνουν ότι μπορεί να μην είναι τόσο αποτελεσματικά όσο ελπίζει κανείς.
Εάν ενδιαφέρεστε να τα εντάξετε στη διατροφή σας, σας προτείνουμε να μιλήσετε με έναν διαιτολόγο, ή γιατρό πριν το κάνετε, για να δείτε αν είναι το καλύτερο για τους στόχους σας.
Χάνω βάρος χωρίς τη θέλησή μου: Τι μπορεί να είναι;
Η απώλεια βάρους είναι το αποτέλεσμα της μειωμένης ενεργειακής πρόσληψης ή της αυξημένης δαπάνης ενέργειας. Η απώλεια βάρους διακρίνεται σε εκούσια και ακούσια (δηλαδή με ή χωρίς τη θέληση). Προοδευτική ακούσια απώλεια βάρους υποκρύπτει σοβαρή οργανική ή ψυχιατρική νόσο. Εκούσια απώλεια βάρους σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα συνήθως δεν υποκρύπτει οργανική νόσο.
Σε γενικές γραμμές, ως σημαντική απώλεια βάρους ορίζεται η απώλεια πάνω από το 5% του συνήθους σωματικού βάρους σε διάστημα 6 μηνών. Όταν η ακούσια απώλεια βάρους υπερβαίνει το 10% του συνήθους βάρους (σε μη παχύσαρκα άτομα), θα πρέπει να γίνει διερεύνηση πού οφείλεται. Ακούσια απώλεια βάρους άνω του 20% του συνήθους βάρους συνδέεται με σοβαρό υποσιτισμό πρωτεϊνικής ενέργειας, διατροφικές ελλείψεις και πολυοργανική δυσλειτουργία.
Πού οφείλεται;
Η απώλεια βάρους διακρίνεται σε ακούσια και εκούσια. Επί απουσίας πυρετού ή άλλης αιτίας που δικαιολογεί αυξημένη ενεργειακή δαπάνη, η απώλεια βάρους κατά κύριο λόγο οφείλεται σε μειωμένη πρόσληψη τροφής.
Ακούσια απώλεια βάρους
Η προοδευτική ακούσια απώλεια βάρους υποδηλώνει σοβαρές οργανικές ή ψυχιατρικές νόσους, που δυνατόν να συνοδεύονται από ανορεξία. Συνήθη αίτια περιλαμβάνουν:
- Ενδοκρινοπάθειες (υπερθυρεοειδισμός, σακχαρώδης διαβήτης, χρόνια πρωτογενής ανεπάρκεια επινεφριδίων, υπερπαραθυρεοειδισμός)
- Γαστρεντερικές παθήσεις (1-4):
- Υπάρχουν πολλοί μηχανισμοί που δυνατόν να προκαλέσουν απώλεια βάρους σε γαστρεντερικές παθήσεις: ανορεξία, κοιλιακό άλγος, πρώιμος κορεσμός, δυσφαγία, οδυνοφαγία, υποκινητικότητα του γαστρεντερικού, διάρροια, δυσαπορρόφηση, χρόνια αιμορραγία, χρόνια φλεγμονή, χρόνια ισχαιμία, απόφραξη, συρίγγια, κακοήθειες, λοιμώξεις, εκτομές και παρακάμψεις του πεπτικού σωλήνα.
- Η δυσαπορρόφηση δυνατόν να οδηγήσει σε απώλεια βάρους με αυξημένη ή φυσιολογική όρεξη. Ωστόσο, η κοιλιοκάκη, μία από τις πιο κοινές αιτίες δυσαπορρόφησης , συνήθως δεν συνοδεύεται από απώλεια βάρους ή διάρροια στους ενήλικες.
- Η ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα δυνατόν να σχετίζεται με δυσαπορρόφηση σε όψιμο στάδιο. Η νόσος του Crohn συχνά συνοδεύεται από πρώιμη σημαντική απώλεια βάρους, που πιθανόν οφείλεται στην φλεγμονή και την κακή όρεξη. Αντίθετα, η ελκώδης κολίτιδα συνήθως δεν συνοδεύεται από πρώιμη απώλεια βάρους, αν και απώλεια βάρους σημειώνεται στην προχωρημένη νόσο.
- Αγγειακή ανεπάρκεια (λόγω ισχαιμίας του εντέρου και συνεπώς δυσαπορρόφησης)
- Καρκίνος
- HIV και άλλες λοιμώξεις (π.χ. φυματίωση, ηπατίτιδα C)
- Προχωρημένο στάδιο καρδιακής, πνευμονικής και νεφρικής νόσου
- Νευρολογικές παθήσεις (εγκεφαλικό επεισόδιο, άνοια, νόσος Parkinson, και αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση)
- Συστηματικές φλεγμονώδεις διαταραχές
- Ψυχιατρικές διαταραχές (ιδιαίτερα κατάθλιψη)
- Λήψη ναρκωτικών (εξαρτησιογόνων ουσιών)
- Βότανα, τσάι, πρόσθετα (συντηρητικά) τροφίμων
- Φάρμακα (αντιεπιληπτικά, αντικαταθλιπτικά, λεβοντόπα, διγοξίνη, μετφορμίνη, φάρμακα για τον θυρεοειδή κ.ά.) ή από διακοπή αντιψυχωσικών φαρμάκων (π.χ. χλωροπρομαζίνη, αλοπεριδόλη)
- Κατάχρηση αλκοόλ
- Βαριά χρήση καπνού
Εκούσια απώλεια βάρους
Πολλά άτομα χάνουν βάρος εκούσια. Η απώλεια βάρους θα πρέπει να ενθαρρύνεται σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς που επιθυμούν να χάσουν βάρος, ενώ σε ασθενείς με φυσιολογικό ή μειωμένο βάρος η εκούσια απώλεια βάρους δυνατόν να υποδηλώνει ψυχογενή (νευρική) ανορεξία.
Τι θα πρέπει να κάνω;
Όπως συμπεραίνεται από την πληθώρα αιτίων στις οποίες οφείλεται η απώλεια βάρους, δεν υπάρχει ενιαία διαγνωστική προσέγγιση για όλους τους ασθενείς. Κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξατομικεύεται με βάση τα ευρήματα από το ιστορικό του ασθενούς και την κλινική εξέταση. Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν ευρέως αποδεκτές κατευθυντήριες οδηγίες για την κλινική αξιολόγηση της απώλειας βάρους.
Υπάρχουν ειδικές εξετάσεις;
Ο διαγνωστικός έλεγχος θα πρέπει να περιλαμβάνει:
- Αιματολογικές εξετάσεις: Γενική αίματος, βιοχημικό έλεγχο (ηλεκτρολύτες, γλυκόζη, ασβέστιο, νεφρική και ηπατική λειτουργία, θυρεοειδικές ορμόνες), αιμοσφαιρίνη A1, γενική ούρων, ταχύτητα καθίζησης ερυθρών και C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP).
- Ακτινογραφία θώρακος
- Ενδοσκοπικό έλεγχο (γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση)
- Δεν συνιστάται απεικόνιση με αξονική τομογραφία σε πρώτη φάση, αν και δυνατόν να ζητηθεί στην συνέχεια
Έκανα τις παραπάνω εξετάσεις αλλά δεν βρέθηκε η αιτία που χάνω βάρος. Τι να κάνω;
Εάν δεν αναδειχθεί καμία οργανική ή ψυχιατρική νόσος έπειτα από την αρχική διερεύνηση, θα πρέπει να επανέλθετε για νέο κλινικοεργαστηριακό έλεγχο μετά από 1-6 μήνες.