Ο αιματολογικός καρκίνος  αντιπροσωπεύει το 10%-20% όλων των νεοπλασιών.

Περιλαμβάνει τρείς  μεγάλες κατηγορίες ασθενειών: τις λευχαιμίες , τα λεμφώματα και το πολλαπλούν μυέλωμα.

Υπάρχουν και οι ομάδες των Μυελοδυσπλαστικών Νεοπλάσιών , Μυελοϋπερπλαστικων Νεοπλασιών , Πλασματοκυτταρικών δυσκρασιών  που θεωρούνται προκαρκινικές διαταραχές.

Υπολογίζεται πως κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται 2000 περιπτώσεις Λεμφωμάτων, 1400 περιπτώσεις Λευχαιμιών και γύρω στις 500 περιπτώσεις Μυελώματος. Ο αιματολογικός καρκίνος είναι η τρίτη αιτία θανάτου  από καρκίνο, ακολουθούμενος από τον καρκίνο προστάτη και στήθους. Παρ’ολα αυτά το ενα τρίτο των ασθενών που πρωτοδιαγιγνώσκονται δεν έχουν ακούσει ποτέ για τον συγκεκριμένο τύπο διάγνωσης. Σε ενα σημαντικό ποσοστό των ασθενών τα συμπτώματα εμφανίζονται και παραμένουν για αρκετό χρονικό διάστημα πριν την διάγνωση, μιας και οι ασθενείς δεν ζητούν ἐγκαιρα  εκτίμηση από αιματολόγο. Εάν επομένως  βιώσατε ή βιώνετε τα παρακάτω  συμπτώματα τότε είναι σημαντικό  να ζητήσετε κλινικοεργαστηριακή εκτίμηση από ειδικό αιματολόγο.

Αιματολογικός καρκίνος: Τα συμπτώματα

Τα συμπτώματα αιματολογικού  καρκίνου είναι :

1)Ανεξήγητη αιμορραγία ή μώλωπες (μελανιές)

2)Ανεξήγητη απώλεια βάρους

3)Ανεξήγητοι  νυχτερινοί ιδρώτες

4) Ογκίδια ή πρήξιμο  στο λαιμό μασχάλη,βουβώνες

5) Επιμένουσες λοιμώξεις (κρυολογήματα)

6) Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις

7) Οστικοί πόνοι  ή πόνοι αρθρώσεων

8) Διόγκωση της κοιλιάς η κοιλιακοί πόνοι

9) Οστεοπόρωση και αυτόματα κατάγματα

10) Αίσθημα συνεχούς κούρασης που δεν βελτιώνεται με ξεκούραση η ύπνο

11) Ανεξήγητο εξάνθημα και επιμένουσα φαγούρα

Επειδή δεν υπάρχει κάποιο προληπτικό τεστ  για τον αιματολογικό καρκίνο (με εξαίρεση ίσως κάποιες μορφές Πολλαπλού Μυελήματος) είναι σημαντικό να αυξηθεί η   επίγνωση του κοινού για τα παραπάνω συμπτώματα.

Λευχαιμία: Συμπτώματα

Μερικά από τα συμπτώματα, που κρούουν τον κώδωνα κινδύνου είναι τα παρακάτω:

• Αδυναμία και κόπωση
• Συχνές λοιμώξεις
• Υπερβολική εφίδρωση, ειδικά τη νύχτα
• Πυρετός και ρίγη
• Μώλωπες, που εμφανίζονται με απλά χτυπήματα ή ακόμα και με μικρή πίεση του δέρματος. Οι μώλωπες αυτοί μεγαλώνουν και αργούν να υποχωρήσουν.
• Αιμορραγίες από τους βλεννογόνους αδένες, από τα έντερα ή και από το δέρμα.
• Πόνος στα οστά
• Απώλεια βάρους, χωρίς δίαιτα
• Παρουσία και πρήξιμο λεμφαδένων κυρίως στις μασχάλες, στο τράχηλο και στο λαιμό.
• Πρήξιμο στους όρχεις

Ορισμένοι τύποι λευχαιμίας δεν προκαλούν καθόλου συμπτώματα μέχρι να φτάσει η ασθένεια σε προχωρημένο στάδιο.

Λευχαιμία: Διάγνωση

Η λευχαιμία εντοπίζεται με δύο εξετάσεις – εξέταση αίματος και βιοψία μυελού των οστών. Η λευχαιμία, είναι ένας τύπος καρκίνου, που μπορεί να διαγνωστεί εύκολα με ενδείξεις από εξετάσεις αίματος, συνεπώς οι τακτικές εξετάσεις αίματος είναι πολύ σημαντικές για την πρόληψη και θεραπεία της λευχαιμίας.

Λευχαιμία: Θεραπεία

Η υπάρχουσα θεραπεία για τη λευχαιμία έχει ποσοστά επιτυχίας 80-90%. Η θεραπεία γίνεται σε εξειδικευμένα ιατρικά κέντρα ή σε εξειδικευμένες ιατρικές μονάδες του νοσοκομείου, με εκπαιδευμένους γιατρούς και νοσοκόμες, με έμπειρο ψυχολόγο και κοινωνική λειτουργό. Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος και με το πόσο προχωρημένη είναι η ασθένεια, για αυτό υπάρχουν διάφορα είδη θεραπείας όπως:

• Χημειοθεραπείες
• Ραδιοθεραπεία
• Μεταμόσχευση μυελού των οστών
• Μεταμόσχευση περιφερικών αρχέγονων κυττάρων

Η θεραπεία διαρκεί από 1-3 χρόνια. Σε αρκετές περιπτώσεις ο ασθενής ξεκινά τη θεραπεία στο νοσοκομείο και τη τελειώνει στο σπίτι ή σε εξωτερικό ιατρείο. Όταν περάσουν 5 χρόνια μετά το τέλος της τελευταίας θεραπείας και δεν εμφανιστεί ξανά η ασθένεια, τότε θεωρείται ότι ο ασθενής έχει θεραπευτεί πλήρως και έχει τις ίδιες πιθανότητες να ασθενήσει ξανά, όπως ένας υγιής άνθρωπος, που δεν έχει ασθενήσει ποτέ του με λευχαιμία. Συνήθως απαιτείται ένα διάστημα 1-2 ετών για την πλήρη επαναφορά του οργανισμού.

Λέμφωμα: Hodgkin και non-Hodgkin

• Τα λεμφώματα Hodgkin εμφανίζονται συχνότερα σε νεαρούς ασθενείς 15-35 ετών, σε άτομα άνω των 50 ετών, και ειδικότερα σε άντρες. Η πρόγνωση και η διάρκεια ζωής ενός ασθενή με λέμφωμα Hodgkin είναι πολύ υψηλή λόγω των νέων θεραπειών που εφαρμόζονται. Θεωρείται ιάσιμη μορφή στα αρχικά στάδια.
• Τα λεμφώματα non- Hodgkin απαντώνται συχνότερα, σε σχέση με τα λεμφώματα Hodgkin. Διακρίνονται σε χαμηλής, ενδιάμεσης και υψηλής κακοήθειας. Πλήττουν συχνότερα τους άνδρες και ο κίνδυνος νόσησης αυξάνει όσο αυξάνει η ηλικία του ατόμου. Είναι η πιο συχνή αιματολογική κακοήθεια στους ενήλικές.

Λέμφωμα: Ποια αίτια οδηγούν στην εμφάνιση του;

Ως πιθανοί προδιαθεσικοί παράγοντες για την ανάπτυξή τους θεωρείται ο ιός Epstein-Barr, ο ιός HTLV-1, το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, η ηπατίτιδα C, καθώς και ασθενείς με ανοσοκαταστολή, ρευματοειδή αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, κοιλιοκάκη.

Επίσης, υψηλότερο κίνδυνο διατρέχουν όσοι έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού με λέμφωμα, όσοι εκτίθενται σε χημικά, όσοι έχουν ιστορικό της πάθησης ή ιστορικό ακτινοθεραπείας.

Λέμφωμα: Ποια είναι τα συμπτώματα που παρουσιάζει;

Είναι πολύ σημαντικό ο καθένας μας να γνωρίζει τα συμπτώματα του λεμφώματος, διότι μπορεί να σώσει τη ζωή του.

Τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με αυτά λιγότερο επικίνδυνων ασθενειών και για αυτόν τον λόγο η διάγνωση είναι μερικές φορές δύσκολη.

Από την άλλη, η έγκαιρη διάγνωση είναι πολύ σημαντική, διότι ορισμένες επιθετικές μορφές μπορεί να είναι θανατηφόρες σε μικρό χρονικό διάστημα.

Αναγνωρίζοντας λοιπόν νωρίς τα συμπτώματα υπάρχουν καλύτερες προοπτικές για γρηγορότερη διάγνωση, αγωγή και επιβίωση.

Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι τα παρακάτω:

• Διόγκωση ενός ψηλαφητού λεμφαδένα ή ομάδας λεμφαδένων
• Πυρετός
• Νυχτερινές εφιδρώσεις
• Απώλεια βάρους
• Κνησμός
• Δύσπνοια
• Κόπωση
• Ρίγη ή αλλαγές στην θερμορύθμιση
• Απώλεια όρεξης
• Ασυνήθιστη κόπωση η έλλειψη ενέργειας
• Αναιμία
• Επίμονος βήχας
• Διογκωμένες αμυγδαλές
• Πονοκέφαλοι
• Διόγκωση ήπατος και/ή σπλήνα

Λέμφωμα: Ποια είναι τα στάδια της ασθένειας;

Στάδιο 1

Περιλαμβάνει μία μόνο ζώνη η περιοχή, συχνά ένα μόνο λεμφαδένα και την περιβάλλουσα περιοχή. Τυπικά δεν παρουσιάζονται συμπτώματα.

Στάδιο 2

Περιλαμβάνει πάνω από μία περιοχή λεμφαδένα σε μια πλευρά του διαφράγματος ή μια ζώνη λεμφαδένα και μια κοντινή περιοχή ή όργανο.

Στάδιο 3

Περιλαμβάνει ζώνες λεμφαδένων και στις δύο πλευρές του διαφράγματος και ένα όργανο η μία περιοχή πλησίον των λεμφαδένων, τον σπλήνα η κάποιο άλλο όργανο ή περιοχή.

Στάδιο 4

Περιλαμβάνει ένα η περισσότερα όργανα και τον μυελό των οστών ή το δέρμα.

Λέμφωμα: Ποιες θεραπευτικές προσεγγίσεις υπάρχουν;

Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις των κακοήθων λεμφωμάτων είναι η χημειοθεραπεία, η ανοσοθεραπεία και η ακτινοβολία. Οι ασθενείς που διαγιγνώσκονται νωρίς και λαμβάνουν θεραπεία σε αρχικά στάδια της νόσου έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν καλά και λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν υποτροπές.

Για το λέμφωμα Hodgkin και ιδίως για τον κλασικό τύπο η επίτευξη ίασης κυμαίνεται στο 75-80% με την κλασική χημειοθεραπεία, με ή χωρίς ακτινοβολία, ανάλογα με το στάδιο της νόσου και την παρουσία ογκόμορφης νόσου.

Το 20-25% των ασθενών που θα εμφανίσουν υποτροπή ή ανθεκτική νόσο θα υποβληθούν σε αποτελεσματική ανοσοθεραπεία, ενώ επί αστοχίας και αυτής θα υποβληθούν σε μεταμόσχευση μυελού.

Για τα μη-Hodgkin λεμφώματα χαμηλής κακοήθειας που αφορούν άτομα μεγάλης ή μέσης ηλικίας, ο στόχος της θεραπείας δεν είναι η εκρίζωση της νόσου, αλλά η επιμήκυνση της επιβίωσης και η βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Ο συνδυασμός ανοσοθεραπείας και χημειοθεραπείας έχει φέρει θεαματικά αποτελέσματα.

Για τα υψηλής κακοήθειας Β-λεμφώματα, επίσης, ο συνδυασμός ανοσοθεραπείας και χημειοθεραπείας είναι εντυπωσιακά αποτελεσματικός, με το 60% περίπου των ασθενών να ιώνται.

Για τους ασθενείς με υποτροπιάζουσα ανθεκτική νόσο δοκιμάζονται συνδυασμοί ανοσοθεραπείας με μονοκλωνικά αντισώματα, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί στους θεραπευτικούς χειρισμούς η επαναστατική προσέγγιση με τα CAR T – λεμφοκύτταρα.

Η διαδικασία συνίσταται στην αφαίρεση κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς, τα οποία τροποποιούνται γενετικά με σκοπό να αναγνωρίζουν τα παθολογικά λεμφωματικά κύτταρα και να τους επιτίθενται.

Το είδος αυτό της θεραπείας δημιουργείται για κάθε ασθενή. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα στη θεραπευτική αντιμετώπιση των κακοήθων λεμφωμάτων, με αποτέλεσμα η πλήρης «ίαση» αυτών να είναι γεγονός.