Χαμηλός αιματοκρίτης: Όταν κάποιος έχει χαμηλό αιματοκρίτη, σημαίνει πως έχει στον οργανισμό του πολύ λίγα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα οποία και είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά του οξυγόνου στον οργανισμό μας.
Επομένως ο άνθρωπος που έχει χαμηλό αιματοκρίτης είναι πολύ πιθανό να παρουσιάσει και αναιμία, δηλαδή παρουσιάζεται η περίπτωση τα όργανα να μην λαμβάνουν το απαραίτητο οξυγόνο.
Όταν ο χαμηλός αιματοκρίτης συνδυάζεται και με την έλλειψη σιδήρου, τότε μιλάμε για την σιδηροπενική αναιμία, κατά την οποία και η φεριτίνη (ο εργαστηριακός δείκτης που ελέγχει την έλλειψη σιδήρου) στο αίμα μας θα βρίσκεται και αυτή σε χαμηλά επίπεδα.
Χαμηλός Αιματοκρίτης: Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές;
Οι τιμές του αιματοκρίτη, συνήθως, κυμαίνονται μεταξύ 40-52% για τους άνδρες και 36-48% για τις γυναίκες (όταν δεν βρίσκονται σε εγκυμοσύνη).
Στις εγκυμονούσες οι φυσιολογικές τιμές του αιματοκρίτη είναι χαμηλότερες από ότι συνήθως (π.χ. 34% σε μονή κύηση και 30% σε πολύδυμο κύηση).
Μετά τα 60 οι άντρες και οι γυναίκες έχουν ελαφρά χαμηλότερες τιμές αιματοκρίτη, κάτι που αντανακλά τον χαμηλότερο αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων σε αυτήν την ηλικία.
- Νεογνά: 55% -68%
- Μίας (1) εβδομάδας βρέφος: 47% -65%
- Ενός (1) μήνα βρέφος: 37% -49%
- Τριών (3) μηνών βρέφος: 30% -36%
- Ενός (1) έτους παιδί: 29% -41%
- Δέκα (10) ετών παιδί: 36% -40%
- Έφηβοι: 34 – 48%
- Ενήλικας άντρας: 42% -54%
- Ενήλικη γυναίκα: 38% -46%
- Ενήλικες έγκυες γυναίκες: Από 30% – 34% (χαμηλό όριο) έως 46% (άνω όριο)
- Κάτοικοι σε μεγάλο υψόμετρο: περίπου 45% – 61% στους άνδρες και 41% – 56% στις γυναίκες (Αυτά τα επίπεδα είναι υψηλότερα επειδή οι άνθρωποι που ζουν σε μεγάλο υψόμετρο χρειάζονται περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια, επειδή είναι εκείνα που μεταφέρουν οξυγόνο και υπάρχει μειωμένη συγκέντρωση οξυγόνου στην ατμόσφαιρα)
Όταν ο αιματοκρίτης είναι εκτός των ορίων αναφοράς, τότε το άτομο έχει χαμηλό ή υψηλό αιματοκρίτη. Μια χαμηλή τιμή αιματοκρίτη μπορεί να υποδηλώνει λιγότερα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα από το κανονικό, που σημαίνει ότι τα όργανα του σώματος δεν λαμβάνουν αρκετό οξυγόνο.
Σ’ αυτή την περίπτωση μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα αναιμίας: εύκολη κόπωση, δύσπνοια, αίσθημα ταχυκαρδίας, αδυναμία συγκέντρωσης και λιποθυμική τάση.
Αιματοκρίτης κάτω από 30 υποδηλώνει μέτρια έως σοβαρή αναιμία. Χαμηλός αιματοκρίτης μπορεί επίσης να προκύψει όταν όταν υπάρχει απώλεια αίματος.
Χαμηλός Αιματοκρίτης: Τα αίτια που οδηγούν στην πτώση του
Ο χαμηλός αιματοκρίτης δηλώνει τον μειωμένο αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και την δυσκολία μεταφοράς οξυγόνο στον οργανισμό, τα οποίο υποδηλώνει την ύπαρξη αναιμίας.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το συχνότερο αίτιο της αναιμίας είναι η έλλειψη σιδήρου, δηλαδή ο χαμηλός αιματοκρίτης, με μεγαλύτερο κίνδυνο να διατρέχουν οι έγκυες και τα παιδιά.
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη σιδήρου για του άνδρες είναι 10mg και για τις γυναίκες 15mg. ‘Οταν ο οργανισμός έχει έλλειψη σιδήρου τότε παρατηρούνται ζαλάδες, εύκολη κόπωση, δύσπνοια, ταχυκαρδία και λιποθυμικές τάσεις. Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι η εύκολη κόπωση στην διεκπεραίωση των καθημερινών εργασιών.
Τα αίτια του χαμηλού αιματοκρίτη και κατ επέκταση της αναιμίας ποικίλουν και αφορούν την καταστροφή και την μειωμένη παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και αυξημένη απώλεια αίματος κυρίως από την γαστρεντερική οδό. Επιγραμματικά, τα βασικά αίτια για χαμηλό αιματοκρίτη είναι τα παρακάτω:
- Η κατάκλιση
- Η υπερφόρτωση με υγρά
- Διατροφικές ανεπάρκειες
- Ορμονικές διαταραχές
- Η λήψη φαρμάκων
- Η κύηση
- Κάποιος τραυματισμός, αιμορραγία, χειρουργική επέμβαση
- Ο καρκίνος του παχέος εντέρου
- Οι παθήσεις του μυελού των οστών λόγω καρκίνου, χημειοθεραπείας ή νεφρικής ανεπάρκειας
Τα συχνότερα συμπτώματα που μαρτυρούν χαμηλό αιματοκρίτη είναι τα εξής:
- Εύκολη κόπωση
- Δύσπνοια
- Ταχυκαρδία
- Αδυναμία συγκέντρωσης
- Τάσεις λιποθυμίας
Χαμηλός Αιματοκρίτης: Ποια είναι τα συμπτώματα;
Υπάρχουν μερικά συμπτώματα, που μπορεί να υποδηλώνουν την πτώση του αιματοκρίτη μας. Ένα πολύ συχνό σύμπτωμα σε περιπτώσεις χαμηλού αιματοκρίτη είναι η κόπωση & το αίσθημα αδυναμίας.
Παράλληλα, κάποιος μπορεί να εμφανίζει κιτρινωπό δέρμα, λεπτότερο από ό, τι είχε συνήθως, εύθραυστα νύχια και κρύα άκρα (χέρια, πόδια κλπ).
Η ζάλη και οι τάσεις λιποθυμίας είναι, επίσης, συμπτώματα, που μπορεί να υποδηλώνουν ένα χαμηλό αιματοκρίτη.
Πιο σπάνια συμπτώματα, που είναι πιθανό να εμφανιστούν σε περιπτώσεις χαμηλού αιματοκρίτη είναι ο ακανόνιστος καρδιακός παλμός, η δύσπνοια και ο πόνος στο στήθος.
Χαμηλός Αιματοκρίτης: Διατροφή
Χαμηλός Αιματοκρίτης: Τροφές που πρέπει να καταναλώσετε για να τον αυξήσετε
Για την αύξηση του αιματοκρίτη, πρέπει να αυξηθούν τα επίπεδα σιδήρου στον οργανισμό. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο. Κάποιες τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι:
- Το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα θαλασσινά και το συκώτι περιέχουν αιμικό σίδηρο, το οποίο απορροφάται ευκολότερα.
- Τα όσπρια, όπως οι φακές, είναι επίσης καλές πηγές σιδήρου. Πρέπει ωστόσο να γνωρίζετε, ότι ο σίδηρος που βρίσκεται στις φυτικές τροφές (μη αιμικός) δεν απορροφάται τόσο καλά όσο αυτός που βρίσκεται στις ζωικές. Στην καλή απορρόφηση του σιδήρου βοηθούν οι τροφές που είναι πλούσιες σε βιταμίνη C και βήτα καροτένιο. Οι ουσίες αυτές υπάρχουν στα καρότα, στις πιπεριές, στην ντομάτα, στο λεμόνι και στο πορτοκάλι.
- Τα πράσινα λαχανικά, τα φασόλια, τα όσπρια και τα αποξηραμένα φρούτα έχουν ποσότητα σιδήρου αλλά για την καλύτερη απορρόφηση του συνδυάστε τα με τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη C, όπως πιπεριές και πορτοκάλι.
- Τα δημητριακά, το ταχίνι και το σουσάμι έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο.
Για την καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου αποφύγετε την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων σε συνδυασμό με τροφές πλούσιες σε σίδηρο, διότι το ασβέστιο μειώνει την απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό. Παράλληλα η αυξημένη κατανάλωση καφέ, αναψυκτικών και αλκοολούχων ποτών δεν βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου.
Χαμηλός Αιματοκρίτης: Τι είναι η φεριτίνη;
Η φεριτίνη είναι μία πρωτεΐνη, που βρίσκεται σε όλους σχεδόν τους ζωντανούς οργανισμούς συμπεριλαμβανομένων των φυκιών, των βακτηρίων, των ανωτέρων φυτών, των ζώων και φυσικά των ανθρώπων.
Στο ανθρώπινο σώμα, η φερριτίνη βρίσκεται μέσα στα κύτταρα και αποτελεί τη βασική πρωτεΐνη με την οποία το ανθρώπινο σώμα αποθηκεύει τον σίδηρο και τον απελευθερώνει με ελεγχόμενο τρόπο ανάλογα τις ανάγκες του οργανισμού.
Τι δείχνουν τα επίπεδα της;
Είναι πολύ σημαντική η μέτρηση της φεριτίνης στο αίμα καθώς όπως αναφέρθηκε, υπό φυσιολογικές συνθήκες, αντικατοπτρίζει τα ολικά αποθέματα σιδήρου στο σώμα. Οι φυσιολογικές τιμές της φερριτίνης είναι:
- στους άνδρες 12-300ng/mL.
- στις γυναίκες 12-150ng/mL.
Χαμηλά επίπεδα φερριτίνης υποδεικνύουν, ανεπάρκεια σιδήρου και μπορεί να οφείλονται σε εντερικές διαταραχές που δεν επιτρέπουν την απορρόφηση του σιδήρου, σε αναιμία, σε αιμορραγίες του πεπτικού και στην έμμηνο ρύση στις γυναίκες.
Αντιθέτως, τα υψηλά επίπεδα φερριτίνης, δεν σημαίνει και απαραίτητα αυξημένα επίπεδα σιδήρου. Η αύξηση της φερριτίνης είναι πιθανό να οφείλεται σε ρευματοειδή αρθρίτιδα ή άλλες φλεγμονώδεις διαταραχές, ηπατική νόσο, συχνές μεταγγίσεις αίματος ή αιμοχρωμάτωση (γενετική διαταραχή όπου ο οργανισμός απορροφάει περισσότερο σίδηρο), υποθυρεοειδισμός, λευχαιμία, λέμφωμα Hodgkin ή και κατάχρηση αλκοόλ. Και στις δύο περιπτώσεις είναι απαραίτητη η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων από το γιατρό.
Τα αποτελέσματα των τιμών μπορεί να επηρεάσουν:
- η μετάγγιση αίματος έως και 4 μήνες πριν
- ο αθλητισμός
- οι φλεγμονές στο σώμα λόγω ασθένειας ή χειρουργείου
- ακτινογραφία εώς 3 ημέρες πριν
- φάρμακα
- ηλικία
- διατροφή
Χαμηλός Αιματοκρίτης: Σιδηροπενική αναιμία
Η μορφή αυτή αναιμίας προκαλείται από την έλλειψη σιδήρου, ο οποίος είναι απαραίτητος για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης, βασικού συστατικού των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Σιδηροπενική αναιμία συναντάμε συχνά σε εγκύους ή σε γυναίκες με βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία, αλλά και στους αθλητές.
Στην περίπτωση αυτού του είδους αναιμίας, συνιστάται η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου και ο εμπλουτισμός του καθημερινού μας διαιτολογίου με τρόφιμα πλούσια σε σίδηρο, όπως: τα δημητριακά, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα όσπρια, το καστανό ρύζι, το λευκό ή κόκκινο κρέας, οι ξηροί καρποί, τα ψάρια, τα αυγά, τα αποξηραμένα φρούτα.