Βιταμίνη: Πόσο επηρεάζει τη λειτουργία του οργανισμού μας και πόσα είδη βιταμίνης Β υπάρχουν;

Όλες οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β βοηθούν τον οργανισμό να μετατρέψει τους υδατάνθρακες σε γλυκόζη, για να παραχθεί ενέργεια, αλλά επίσης βοηθούν στον μεταβολισμό λιπαρών και πρωτεΐνών.

Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι αναγκαίες για να είναι υγιές το συκώτι μας, το δέρμα, τα μαλλιά και τα μάτια μας.

Συχνά ονομάζονται νευροβιταμίνες, επειδή είναι απαραίτητες για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Οι βιταμίνες Β είναι υδατοδιαλυτές, που σημαίνει ότι ο οργανισμός μας δεν τις αποθηκεύει. Έτσι λοιπόν πρέπει να τις λαμβάνουμε καθημερινά.

Βιταμίνη Β1 ή αλλιώς θειαμίνη

Η κύρια λειτουργία της είναι ο ρόλος της στη μετατροπή της γλυκόζης στο αίμα σε ενέργεια, βοηθά επίσης στην πέψη των πρωτεϊνών και των λιπών.

Η θειαμίνη είναι ακόμη απαραίτητη για τη σωστή απελευθέρωση υδροχλωρικού οξέος στο στομάχι μας και συντελεί στη σωστή καρδιαγγειακή, νευρική και μυϊκή λειτουργία.

Είναι ενδιαφέρον ότι ορισμένα φάρμακα ( διουρητικά και ορισμένα φάρμακα για καρδιακές παθήσεις ) μπορεί να στραγγίξουν πραγματικά το σώμα από τα αποθέματα της θειαμίνης .

Τ α συμπτώματα της ηπιότερης μορφής ανεπάρκειας βιταμίνης Β1 περιλαμβάνουν: κόπωση, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη, κοιλιακή δυσφορία.

Η ανεπάρκεια της Β1 μπορεί να προκαλέσει διάφορα συμπτώματα συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης , της ευερεθιστότητας, του κοιλιακού πόνου, αδυναμίας, της κόπωσης και την δυσκολία στην πέψη των υδατανθράκων. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto -μία αυτοάνοση ασθένεια όπου το ανοσοποιητικό σύστημα προσβάλλει το θυρεοειδή αδένα.

Βιταμίνη Β2 ή αλλιώς ριβοφλαβίνη

Προστατεύει τον οργανισμό από τις βλάβες που μπορεί να δημιουργήσουν οι ελεύθερες ρίζες, ενώ ενισχύει την όραση και βοηθά στην ανάπτυξη υγιούς δέρματος, νυχιών και μαλλιών.

Χωρίς ριβοφλαβίνη, οι άλλες βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ιδιαίτερα η νιασίνη(βιταμίνη Β3) και η πυριδοξίνη (βιταμίνη Β6), δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους, ενώ μια σειρά από χημικές διεργασίες απαραίτητες για να κρατηθεί το σώμα ζωντανό θα ανασταλούν.

Αυτοί οι οποίοι λαμβάνουν από του στόματος αντισυλληπτικά ή καταναλώνουν τακτικά αλκοόλ μπορεί να χρειαστεί να συμπληρώσουν αυτή τη βιταμίνη, καθώς οι ουσίες αυτές μειώνουν την ποσότητα της ριβοφλαβίνης που το σώμα είναι σε θέση να απορροφήσει. Επίσης, οι ηλικιωμένοι, όσοι εκτελούν τακτικά εντατικές ασκήσεις, οι διαβητικοί και όσοι έχουν δυσανεξία στη λακτόζη μπορούν να μην είναι σε θέση να απορροφήσουν αρκετή ριβοφλαβίνη από τη διατροφή τους για να καλύψουν τις ανάγκες τους και μπορεί να κριθεί απαραίτητη μια αιματολογική εξέταση και ίσως να χρειαστεί να λάβουν επιπλέον ριβοφλαβίνης ως συμπλήρωμα διατροφής.

Τα συμπτώματα της ανεπάρκειας ριβοφλαβίνης περιλαμβάνουν πληγές και ρωγμές στα χείλη, φολιδωτό δέρμα, σοβαρή δερματίτιδα και αναιμία. Θολή όραση, φαγούρα, πληγή ή κόκκινα μάτια έχουν επίσης αναφερθεί σε άτομα που στερούνται ριβοφλαβίνης στη διατροφή τους.

Βιταμίνη Β3 ή αλλιώς νιασίνη

Η βιταμίνη Β3 παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία του δέρματος, του πεπτικού συστήματος αλλά και στην ψυχική υγεία, ενώ παράλληλα υποστηρίζει την καλή λειτουργία περισσότερων από 200 ενζύμων στον οργανισμό.

Τα συμπτώματα της ήπιας έλλειψης Β3 είναι:

κόκκινο και/ή ερεθισμένο δέρμα, πονοκέφαλος, κόπωση, ανεξήγητα πεπτικά προβλήματα, διαταραχές διάθεσης (όπως άγχος ή κατάθλιψη),  δυσκολίες συγκέντρωσης, ζαλάδα, κακή κυκλοφορία του αίματος.

Βιταμίνη Β4 ή Χολίνη

Αποτρέπει την συσσώρευση των λιπών και της χοληστερίνης στο σώμα.

Αν δεν υπάρχει στον οργανισμό μας επαρκή ποσότητα Βιταμίνης Β4 το λίπος συσσωρεύεται στο συκώτι και δεν διασπάται για να χρησιμοποιηθεί από το σώμα.

Η έλλειψη της βιταμίνης Β4 οδηγεί στα εξής συμπτώματα:

• κόπωση, ευερεθιστότητα, νευρικούς κλονισμούς
• γαστρίτιδα και εντερικές διαταραχές
• υψηλή αρτηριακή πίεση
• ανεπτυξιακά προβλήματα στα παιδιά
• επιδείνωση του ήπατος

Βιταμίνη Β5 ή αλλιώς παντοθενικό οξύ

Το παντοθενικό οξύ παίζει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπών.

Συμμετέχει στη σύνθεση  στεροειδών ορμονών, της βιταμίνης D, των αντισωμάτων και των νευροδιαβιβαστών.

Επίσης είναι ιδιαίτερα σημαντική για την άρτια λειτουργία των επινεφριδίων.

Στα συμπληρώματα διατροφής η βιταμίνη Β5 αναγράφεται ως παντοθενικό οξύ ή ως παντοθενικό ασβέστιο.

Βιταμίνη Β6 ή αλλιώς πυριδοξίνη:

Η βιταμίνη Β6 παίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό των αμινοξέων και πρωτεϊνών και συμμετέχει στην παραγωγή ενέργειας, στο μεταβολισμό των λιπών και στην σύνθεση και λειτουργία της αιμοσφαιρίνης. Συμβάλλει στον σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων και τη δημιουργία των αντισωμάτων.

Βοηθάει ακόμη στην ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου.

Η έλλειψη της συχνά φέρνει ξηροδερμία και ερεθισμούς στο δέρμα. Όμως μπορεί να προκαλέσει και ψυχικά συμπτώματα, άγχος και ανησυχία.

Βιταμίνη Β7 ή αλλιώς βιοτίνη

Η βιοτίνη είναι μια θρεπτική ουσία που βοηθά στη διατήρηση μιας ελκυστικής εμφάνισης, καθώς παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία των μαλλιών, των νυχιών και του δέρματος.

Άτομα με γαστρεντερικές διαταραχές, αυτοάνοσα νοσήματα (συχνά του γαστρεντερικού συστήματος π.χ. νόσος κρον) διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν έλλειψη βιταμίνης Β7.

Η έλλειψη βιοτίνης προκαλεί συμπτώματα που περιλαμβάνουν:

• Ξηρό και ερεθισμένο δέρμα
• Εύθραυστα μαλλιά ή τριχόπτωση
• Έλλειψη ενέργειας ή κόπωση
• Μυϊκούς πόνους
• Νευρική βλάβη
• Αλλαγές στη διάθεση
• Κράμπες
• Μυρμήγκιασμα στα άκρα
• Γνωστικές διαταραχές

Βιταμίνη Β8 ή ινοσιτόλη

Η ινοσιτόλη θεωρείται από τους περισσότερους ερευνητές ένας βιταμινούχος παράγοντας του συμπλέγματος βιταμινών B . Συντίθεται ενεργά στο εσωτερικό του ανθρώπινου οργανισμο. Μια ποσότητα οστόσο την λαμβάνουμε από την τροφή.

Η ινοσιτόλη παρεμβαίνει θετικά:

• Στη δομή των κυτταρικών μεμβρανών
• Στον έλεγχο του μεταβολισμού λιπών και σακχάρων
• Στην αύξηση των μαλλιών
• Στον έλεγχο της λειτουργίας των νευρικών κυττάρων
• Στις διαδικασίες κυτταρικής αύξησης, γονιμοποίησης και απέκκρισης

Παίζει επίσης πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στις ορμόνες του θυρεοειδούς αδένα και επιρεάζει πολύ την Χασιμότο Θυρεοειδίτιδα.

Η έλλειψη της μπορεί να φέρει συμπτώματα όπως:

-εξασθενημένα νεύρα
–άγχος
-διαταραχές ύπνου
–δυσκοιλιότητα
-εκζέματα
-παθήσεις των ματιών
-διαταραχές κυκλοφορικού συστήματος
-τριχόπτωση

Β9 ή φολικό οξύ

Το φολικό οξύ χρειάζεται για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και συμβάλλει στη διατήρηση της ομοκυστεΐνης (αμινοξύ που σχετίζεται με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο) σε σταθερά επίπεδα.

Στην περίοδο της εγκυμοσύνης, το φολικό οξύ διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο.

Εμπλέκεται στη σύνθεση, επιδιόρθωση και κανονική λειτουργία του DNA.

Το φολικό οξύ είναι απαραίτητο για την παραγωγή και συντήρηση νέων κυττάρων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό κατά τις περιόδους ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού των κυττάρων.

Η έλλειψη φυλλικού οξέος στον οργανισμό μπορεί να οδηγήσει στη λεγόμενη μεγαλοβλαστική αναιμία, η οποία χαρακτηρίζεται από τα χαμηλά επίπεδα μεγάλου μεγέθους ερυθρών αιμοσφαιρίων. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, το φυλλικό οξύ είναι απαραίτητο για την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, επομένως η έλλειψή του οδηγεί σε πτώση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα.

Τα χαμηλά επίπεδα των ερυθρών αιμοσφαιρίων με τη σειρά τους οδηγούν σε ανεπαρκή οξυγόνωση των ιστών του σώματος, προκαλώντας τα εξής συμπτώματα:

• αδυναμία και κόπωση
• νευρικότητα
• λαχάνιασμα, δύσπνοια και άλλα αναπνευστικά προβλήματα
• δυσκολία συγκέντρωσης

Τα κύτταρα της στοματικής κοιλότητας, των μαλλιών και του δέρματος αναπλάθονται με ταχύτερο ρυθμό από άλλα.

Λόγω της επίδρασης του φυλλικού οξέος στη σύνθεση και την ανάπλαση του DNA, είναι σύνηθες τα πρώτα συμπτώματα της έλλειψης να εκδηλώνονται στο στόμα και στο δέρμα.

Αυτά περιλαμβάνουν:

• τις μικρές πληγές (έλκη) στο στόμα ή στη γλώσσα
• τον αποχρωματισμό του δέρματος (π.χ. χλωμό δέρμα)
• τον αποχρωματισμό των νυχιών
• το πρόωρο γκριζάρισμα των μαλλιών

Βιταμίνη Β12

Η βιταμίνη Β12 είναι μια βιταμίνη που είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και του νευρικού συστήματος. Πολλά άτομα που πάσχουν από αυτοάνοσες ασθένειες όπως οι αυτοάνοσες νόσοι του θυρεοειδούς ή εντερικές νόσους και ενοχλήσεις στο στομάχι (αυτοάνοση γαστρίτιδα) αντιμετωπίζουν έλλειψη της Β12.

Προσοχή! Τα συμπτώματα που οφείλονται στην έλλειψη της βιταμίνης Β12 αναπτύσσονται αργά και εμφανίζονται σταδιακά.
Για το λόγο αυτό εύκολα διαφεύγουν της προσοχής!

Τα ακόλουθα συμπτώματα μπορεί να υποδεικνύουν χαμηλή βιταμίνη Β12:

• Έλλειψη όρεξης
• Διάρροια
• Αναιμία
• Ωχρότητα
• Μυική αδυναμία, κόπωση
• Καταθλιπτική διάθεση
• Έλλειψη συγκέντρωσης
• Αίσθημα των παλμών της καρδιάς
• Αίσθημα καύσου στη γλώσσα
• Μουδιάσματα στα χέρια, τη γλώσσα και και τα πόδια
• Μεγαλύτερη ευαισθησία σε λοιμώξεις
• Ευερεθιστότητα

Με την βοήθεια αιματολογικών εξετάσεων μπορεί να φανεί τυχών έλλειψη μιας ή πολλών βιταμινών του συμπλέγματος Β.  Ο προσωπικός γιατρός ή ενδοκρινολόγος σας θα σας βοηθήσει και θα σας καθοδηγήσει ανάλογα.