Μερικές συνήθειες, που φαίνονται άκακες, μπορεί να είναι η αιτία που επιδεινώνουν το πρόβλημα της ξηροδερμίας κατά την περίοδο του χειμώνα.

Πολλοί νομίζουν ότι το ξηρό δέρμα είναι μια οργανική «ιδιοτροπία» με την οποία γεννιέται κανείς. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι ένα αισθητικό πρόβλημα που οφείλεται συνήθως στα σκληρά σαπούνια, στα τραχιά υφάσματα, στην ελλιπή ενυδάτωση του δέρματος και στο μπάνιο με καυτό νερό. Επιπλέον, υπάρχουν,  ορισμένα νοσήματα αλλά και φάρμακα που επίσης μπορεί να προκαλέσουν ξηροδερμία.

Κακή ενυδάτωση

Μολονότι τα ενυδατικά προϊόντα είναι απαραίτητα για την φροντίδα του ξηρού δέρματος, δεν τα χρησιμοποιούμε πάντοτε σωστά. Η σωστή ενυδάτωση πρέπει να γίνεται σε νωπό δέρμα, ούτως ώστε το προϊόν να «παγιδεύει» την υγρασία που υπάρχει πάνω στο δέρμα. Αν έχετε ξηρό δέρμα, να προτιμάτε τις ήπιες υδατικές κρέμες χωρίς αρώματα και αλκοόλ.

Ξηρός αέρας

Ο ξηρός αέρας είναι ίσως η πιο συχνή αιτία ξηροδερμίας, ειδικά το χειμώνα, καθώς αφαιρεί την υγρασία από το δέρμα. Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα το χειμώνα είναι η χρήση κεντρικής θέρμανσης η οποία επιτείνει την ξηρότητα. Για να αντιμετωπίσετε αυτού του είδους την ξηρότητα χρειάζεστε πολύ καλή ενυδάτωση, να διατηρείτε τον θερμοστάτη σε όσο το δυνατόν πιο χαμηλές θερμοκρασίες και, αν μπορείτε, να έχετε υγραντήρα στο υπνοδωμάτιό σας.

Καυτό αφρόλουτρο και ντους

Η παρατεταμένη έκθεση στο νερό, ιδιαίτερα όταν είναι καυτό, μπορεί να αφαιρέσει όλο το προστατευτικό λίπος από το δέρμα. Αν βγαίνετε από το ντους ή το μπάνιο και το δέρμα σας αχνίζει και το νιώθετε σφιγμένο, έχει ξεραθεί. Ιδανικά το νερό πρέπει να είναι χλιαρό προς το ζεστό.

Σκληρά σαπούνια και σφουγγάρια

Η υπερβολική χρήση σαπουνιών μπορεί να αφαιρέσει γρήγορα το προστατευτικό λίπος από το σώμα. Κάτι που είναι πιθανότερο να συμβεί με τα σκληρά σαπούνια και τα απολυμαντικά που κάνουν πολύ αφρό. Ο αφρός αφαιρεί λίπος από την επιφάνεια του δέρματος και το ξεραίνει. Φροντίστε να επιλέγετε ήπια, χωρίς άρωμα σαπούνια ή να χρησιμοποιείτε υγρά καθαριστικά προϊόντα.

Τραχιά ρούχα

Μερικά υφάσματα δημιουργούν τριβή που επιτείνει την ξηροδερμία. Τα μάλλινα και τα λινά, για παράδειγμα, προκαλούν σε πολλούς ανθρώπους αίσθημα κνησμού μόλις τα φορέσουν. Αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, καλύτερα είναι να τα φοράτε πάνω από άλλα ρούχα (κατά προτίμηση βαμβακερά) ή να τα αποφεύγετε εντελώς.

Φάρμακα και νοσήματα

Υπάρχουν μερικά φάρμακα που έχουν ως ανεπιθύμητη ενέργεια την ξηρότητα του δέρματος. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν φάρμακα για την υπέρταση, όπως τα διουρητικά, φάρμακα για τη χοληστερόλη και τα αντιανδρογόνα.

Σε πολλές περιπτώσεις, η ξηροδερμία οφείλεται σε ιατρικό πρόβλημα, όπως το έκζεμα, η ψωρίαση, η ατοπική δερματίτιδα, η νεφρική ανεπάρκεια, ο σακχαρώδης διαβήτης, ο υποθυρεοειδισμός κ.α. Η θεραπεία για τέτοιου είδους νοσήματα, συνήθως καταπολεμά και το πρόβλημα της ξηροδερμίας.

Φαγούρα στο σώμα: Ξηρό δέρμα, εγκυμοσύνη, φάρμακα και άλλες αιτίες

Η φαγούρα στο δέρμα είναι μια δυσάρεστη, ερεθιστική αίσθηση που σας κάνει να θέλετε να ξυστείτε.  Γνωστή και ως κνησμός, η φαγούρα στο δέρμα μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός εξανθήματος ή κάποιας άλλης πάθησης, όπως η ψωρίαση, ή η δερματίτιδα.

Ανάλογα με την αιτία για την φαγούρα, το δέρμα σας μπορεί να φαίνεται φυσιολογικό, ή μπορεί να είναι κόκκινο, τραχύ, να έχει εξογκώματα ή και μικρές φουσκάλες.

Σε κάθε περίπτωση, μπορεί να υποδεικνύει κάποιο βαθύτερο πρόβλημα υγείας.

Οι βασικές αιτίες φαγούρας στο σώμα είναι:

Φαγούρα: Ξηρό δέρμα

Αν δεν έχετε καθόλου εμφανή σημάδια, ερυθρότητα, τραχύ δέρμα ή μικρά σπυράκια στην περιοχή που έχετε φαγούρα, τότε μια πολύ πιθανή αιτία είναι η ξηροδερμία. Το ξηρό δέρμα συνήθως προκύπτει από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως αυξημένη ζέστη ή κρύο με χαμηλή υγρασία, μακροχρόνια χρήση κλιματιστικού ή κεντρικής θέρμανσης και το πολύ συχνό πλύσιμο στο μπάνιο.

Φαγούρα: Δερματικές παθήσεις και εξανθήματα

Πολλές δερματικές παθήσεις προκαλούν φαγούρα, συμπεριλαμβανομένων του εκζέματος (δερματίτιδα), της ψωρίασης, της ψώρας, των ψειρών, της ανεμοβλογιάς και της κνίδωσης. Η φαγούρα συνήθως επηρεάζει συγκεκριμένα σημεία στο σώμα και συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, όπως το κόκκινο, ερεθισμένο δέρμα ή τα μικρά σπυράκια και φουσκάλες.

Φαγούρα: Εσωτερικές ασθένειες

Αυτές περιλαμβάνουν την ηπατική νόσο, τη δυσανεξία στη γλουτένη (κοιλιοκάκη), τη νεφρική ανεπάρκεια, την αναιμία (ανεπάρκεια σιδήρου), προβλήματα του θυρεοειδούς και κάποια είδη καρκίνων, όπως λευχαιμία και λέμφωμα. Η φαγούρα συνήθως επηρεάζει ολόκληρο το σώμα.

Φαγούρα: Διαταραχές των νεύρων

Παθήσεις που επηρεάζουν το νευρικό σύστημα, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο σακχαρώδης διαβήτης και ο έρπης ζωστήρας, μπορεί να προκαλέσουν κνησμό.

Φαγούρα: Ερεθισμός και αλλεργικές αντιδράσεις

Το μαλλί από το οποίο φτιάχνονται πολλά είδη ρουχισμού, τα χημικά, τα σαπούνια και άλλες ουσίες μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα και να προκαλέσουν κνησμό. Μερικές φορές μια ουσία, όπως ο δηλητηριώδης κισσός ή τα καλλυντικά, προκαλούν αλλεργική αντίδραση και αυτή εκδηλώνεται και με κνησμό μεταξύ άλλων συμπτωμάτων. Οι διατροφικές αλλεργίες μπορεί επίσης να προκαλέσουν έντονη φαγούρα στο δέρμα.

Φαγούρα: Φάρμακα

Αντιδράσεις σε φάρμακα, όπως αντιβιοτικά, αντιμυκητιασικά, ή φάρμακα για τον πόνο, μπορεί να προκαλέσουν εκτεταμένα εξανθήματα και κνησμό.

Φαγούρα: Εγκυμοσύνη

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μερικές γυναίκες βιώνουν φαγούρα στο δέρμα, ειδικά στην κοιλιά, τους μηρούς, το στήθος και τα χέρια. Επίσης, κάποιες άλλες δερματικές παθήσεις, όπως η δερματίτιδα, μπορεί να επιδεινωθούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Φαγούρα: Τα αίτια του χρόνιου κνησμού

Οι πιθανές αιτίες του χρόνιου κνησμού είναι πολλές. Είναι συνηθισμένος σε πάσχοντες από διάφορα νοσήματα, όπως δερματοπάθειες (π.χ. έκζεμα, ψωρίαση, κνίδωση), νευρολογικές παθήσεις (π.χ. πολλαπλή σκλήρυνση), ορισμένες μορφές καρκίνου (π.χ. λέμφωμα, λευχαιμία), νεφρολογικά ή ηπατικά προβλήματα και ορμονικές διαταραχές (π.χ. υποθυρεοειδισμός, νεοπλάσματα ενδοκρινών αδένων). Ακόμα και η σιδηροπενική αναιμία και ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να τον προκαλέσουν.

Υπάρχουν επίσης μερικά φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν φαγούρα, όπως ισχυρά οπιοειδή αναλγητικά, ορισμένα φάρμακα για την ελονοσία ή τις μυκητιάσεις, αντιβιοτικά, αντισυλληπτικά κ.λπ.

Όταν ο χρόνιος κνησμός οφείλεται σε συγκεκριμένη αιτία, η αντιμετώπισή της συνήθως τον καταπραΰνει. Υπάρχουν όμως αρκετές περιπτώσεις στις οποίες δεν ανευρίσκεται εμφανής αιτία, με επακόλουθο να υποφέρουν για καιρό οι ασθενείς έως ότου βρούμε κάτι που μπορεί να τους βοηθήσει. Μην ξεχνάμε επίσης ότι συχνή αιτία κνησμού είναι το στρες/άγχος (το χαρακτηριστικό αυτής της κατάστασης είναι η επιδείνωση της φαγούρας τις νυχτερινές ώρες).

Η διερεύνηση των ασθενών με χρόνιο κνησμό βασίζεται στη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, την προσεκτική επισκόπηση του δέρματος και, όταν χρειάζεται, αιματολογικές εξετάσεις, ειδικές εξετάσεις της λειτουργίας του θυρεοειδούς, του ήπατος και των νεφρών, ακτινογραφίες θώρακος ή ακόμα και βιοψία δέρματος.

Φαγούρα: Πότε εμφανίζεται στα χέρια;

Ξηροδερμία

Ένα δέρμα το οποίο παρουσιάζει ξηρότητα ρέπει προς την εμφάνιση κνησμού. Η ξηρότητα αυτή μπορεί να είναι ήπια και παροδική, είτε εντονότερη και χρόνια, στα πλαίσια νοσημάτων όπως η ατοπική δερματίτιδα.

Η φαγούρα στα χέρια από ξηρό δέρμα εμφανίζεται συχνότερα με την πάροδο της ηλικίας, καθώς -αναμενόμενα- το δέρμα γίνεται ξηρότερο. Φυσικά, στις περιπτώσεις αυτές, ο κνησμός αφορά συνήθως όλο το σώμα και όχι μόνο τα χέρια.

Όταν ο κνησμός εμφανίζεται κυρίως στα χέρια, πιθανώς να συνυπάρχουν επιπλέον παράγοντες που επιδρούν τοπικά. Τέτοιοι μπορεί να είναι το συχνό πλύσιμο με σαπούνι ή η εκτεταμένη χρήση τοπικών απολυμαντικών που περιέχουν οινόπνευμα.

Γενικά μέτρα που μπορεί να μετριάσουν την ξηροδερμία είναι:

• το πλύσιμο τον χεριών με χλιαρό νερό, όχι για εκτεταμένο χρόνο και με καλό ξέπλυμα
• η χρήση ειδικών καθαριστικών για τα χέρια
• η συχνή εφαρμογή τοπικά λιπαντικών (ενυδατικών) κρεμών

Αλλεργική ή ερεθιστική εξ επαφής δερματίτιδα

Η δερματίτιδα εξ επαφής εμφανίζεται όταν ένας ή περισσότεροι παράγοντες έρχονται σε επαφή με το δέρμα και προκαλούν εξάνθημα με κνησμό. Αναλόγως της ύπαρξη ή της απουσίας ειδικού μηχανισμού, μέσω του οποίου επάγεται, μπορεί να είναι αλλεργική ή ερεθιστική. Και στις δύο περιπτώσεις, υπάρχουν ομοιότητες στην κλινική εικόνα, αλλά και σημαντικές διαφοροποιήσεις. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο άρθρο του ιστοτόπου σχετικά με τη δερματίτιδα εξ επαφής.

Ψωρίαση

Η ψωρίαση είναι μία χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια, η οποία χαρακτηρίζεται από σαφώς περιγεγραμμένες, εξέρυθρες πλάκες με απολέπιση (λέπια) και κνησμό.

Η ψωρίαση μπορεί να εμφανιστεί συχνά (σχεδόν σε έναν στους πέντε ασθενείς) με εκδηλώσεις από τα χέρια και τα νύχια. Συχνότερα οι δερματικές βλάβες θα εκδηλωθούν στις παλάμες, αλλά μπορεί να παρατηρηθούν και στο επάνω μέρος των χεριών.

Η ψωρίαση είναι μία χρόνια νόσος, η οποία θα πρέπει να παρακολουθείται τακτικά από Δερματολόγο, καθώς συχνά περιπλέκεται από λοιμώξεις.

Δυσιδρωσικό έκζεμα

Το δυσιδρωσικό έκζεμα χαρακτηρίζεται από εξάνθημα με τη μορφή μικρών φυσαλίδων και έντονο κνησμό. Εμφανίζεται συνήθως άνοιξη και καλοκαίρι, υποχωρεί το φθινόπωρο για να εμφανιστεί συχνά εκ νέου την επόμενη άνοιξη.  Στα χέρια παρατηρείται συχνότερα στις άκρες και τα πλάγια των δακτύλων, όπως και στις παλάμες.

Αν και τα αίτια του δυσιδρωσικού εκζέματος δεν είναι πλήρως γνωστά, είναι συχνότερο σε ασθενείς με άλλη προϋπάρχουσα εκζεματική νόσο. Παράλληλα, σε κάποιους ασθενείς φαίνεται να παίζουν ρόλο εξ επαφής αλλεργιογόνα, όπως το νικέλιο. Σε τέτοιες, εμμένουσες, περιπτώσεις θα πρέπει να διερευνηθεί η συσχέτιση με αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής.

Ψώρα

Σπανιότερα, ένας εποικισμός από το άκαρι της ψώρας μπορεί να συνοδεύεται από φαγούρα στα χέρια. Το άκαρι της ψώρας (Sarcoptes scabiei var. hominis) διανοίγει σήραγγες στην επιδερμίδα και εναποθέτει τα αυγά του. Οι παλάμες και οι περιοχές μεταξύ των δακτύλων είναι από τα συνηθέστερα σημεία εντόπισης των ακάρεων της ψώρας.

Ο κνησμός στους ασθενείς με ψώρα είναι ιδιαίτερα έντονος και είτε εμφανίζεται αποκλειστικά τις νυχτερινές ώρες, είτε επιδεινώνεται τότε. Συχνά ξεκινά ανάμεσα στα δάκτυλα των χεριών, ενώ ανακουφίζεται δύσκολα.

Οι περισσότεροι άνθρωποι με ψώρα θα εμφανίσουν εξάνθημα. Συνηθέστερα, με προσεκτική παρατήρηση μοιάζει με μία ευθεία γραμμή που αποτελείται επιμέρους από μικρά σπυράκια. Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι ιδιαίτερα εύκολη, ειδικά σε στενή επαφή ή σε συνθήκες συνάθροισης. Ο Δερματολόγος σας μπορεί να διαγνώσει τον εποικισμό από άκαρι της ψώρας και να σας χορηγήσει την κατάλληλη θεραπεία.

Συστημικά νοσήματα

Περισσότερο σπάνια, ο κνησμός στα χέρια μπορεί να εμφανίζεται ως εκδήλωση κάποιας υποκείμενης συστηματικής νόσου. Σε ασθενείς με παραισθητική νωταλγία (notalgia paraesthetica), η οποία είναι μία χρόνια αισθητική νευροπάθεια, μπορεί να συνυπάρχει και βραχιοκερκιδικός κνησμός (brachioradial pruritus). Ο ιδιόμορφος αυτός κνησμός, συχνά με συνυπάρχουσα αίσθηση καύσους, δεν απαντά στα αντιισταμινικά ενώ απουσιάζει το εξάνθημα από την περιοχή. Θα απαιτειθεί Νευρολογική εκτίμηση, για τη σωστή διάγνωση και αντιμετώπιση.

Παράλληλα, οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη μπορεί να εκδηλώσουν αίσθημα κνησμού στα άνω και κάτω άκρα. Σπανιότερα, ο κνησμός αυτός θα εντοπίζεται μόνο στα χέρια, με ή χωρίς συνυπάρχουσες δερματικές αλλοιώσεις. Επίσης, σε περιπτώσεις μιας έντονης, ανθεκτικής στην αγωγή δερματίτιδας, θα πρέπει να εξετάζεται η πιθανότητα ύπαρξης ενός λεμφώματος.

Φαγούρα: Γιατί εμφανίζεται στα γυναικεία γεννητικά όργανα;

Κολπική μυκητίαση
Οφείλεται συνήθως σε λοίμωξη από το μικροοργανισμό Candida albicans. Εκτός από τη φαγούρα, η λοίμωξη εκδηλώνεται με το τσούξιμο στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, την έκκριση υγρών και τον πόνο κατά την ενούρηση.

Βακτηριακή κολπίτιδα
Οφείλεται σε υπέρμετρη ανάπτυξη/ανισορροπία των βακτηρίων που υπάρχουν στον κόλπο της γυναίκας. Είναι η πιο συνηθισμένη κολπική λοίμωξη. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα της κολπίτιδας είναι η έκκριση δύσοσμων υγρών.

Εμμηνόπαυση
Οι γυναίκες που περνούν εμμηνόπαυση μπορεί να έχουν φαγούρα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων λόγω ορμονικών μεταβολών (στα επίπεδα των οιστρογόνων). Καθώς η παραγωγή οιστρογόνων μειώνεται, τα τοιχώματα του κόλπου γίνονται όλο και πιο λεπτά, γι’ αυτό και εμφανίζεται η φαγούρα.

Φαγούρα: Γιατί εμφανίζεται στα γεννητικά όργανα και των δύο φύλων;

Έρπης γεννητικών οργάνων
Ο έρπης των γεννητικών οργάνων ανήκει στα ΣΜΝ και οφείλεται σε λοίμωξη από τον ερπητοϊό HSV. Υπάρχουν δύο τύποι HSV: ο HSV-1 συνδέεται συνήθως με τον επιχείλιο έρπητα, ενώ ο HSV-2 συνδέεται συνήθως με τις δερματικές αλλοιώσεις στην περιοχή των γεννητικών οργάνων.

Κονδυλώματα
Οφείλονται σε λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Υπάρχουν περισσότεροι από 100 διαφορετικοί τύποι HPV. Από αυτούς, περισσότεροι από 40 προσβάλλουν την πρωκτογεννητική οδό και προκαλούν τα κονδυλώματα.

Χλαμύδια
Είναι ένα σύνηθες Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νόσημα που οφείλεται στο βακτήριο Chlamydia trachomatis. Τα χλαμύδια μοιάζουν με τη γονόρροια ως προς τα συμπτώματα και τον τρόπο μετάδοσης.

Γονόρροια
Πρόκειται για λοίμωξη από το βακτήριο Neisseria gonorrheae, το οποίο μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή. Το βακτήριο δε μεταδίδεται από τη λεκάνη τις τουαλέτας ή το πόμολο μιας πόρτας σε κοινόχρηστο χώρο, όπως πολλοί πιστεύουν. Η λοίμωξη αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά.

Τριχομονίαση
Πρόκειται για ΣΜΝ που οφείλεται σε παράσιτο. Αρκετοί από αυτούς που προσβάλλονται δεν εκδηλώνουν καθόλου συμπτώματα.

Λοίμωξη από εντερικό παράσιτο
Η λοίμωξη οφείλεται σε παράσιτα που ζουν και αναπαράγονται στο γαστρεντερικό αλλά και την πρωκτογεννητική περιοχή.

Αλλεργία
Από χημικές ουσίες που βρίσκονται σε σαπούνια και απορρυπαντικά, στο χαρτί τουαλέτας, σε αφρόλουτρα ή αφρούς ξυρίσματος.

Φαγούρα: Αιτίες εμφάνισης στα πόδια

Ασθένειες

Η φαγούρα των ποδιών που προκαλείται από μια ιατρική πάθηση μπορεί να σχετίζεται με την αύξηση της παραγωγής του νευροδιαβιβαστή σεροτονίνης. Για το λόγο αυτό, οι γιατροί μπορεί να συνταγογραφήσουν ένα επιλεκτικό φάρμακο αναστολέα επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI) για τη θεραπεία της φαγούρας. Ιατρικές παθήσεις που προκαλούν φαγούρα στα πόδια περιλαμβάνουν: ηπατική νόσο χολόσταση, κατά την οποία παρατηρείται μειωμένη ροής της χολής μέσω του χοληφόρου πόρου Καρκίνος, περιφερική νευροπάθεια, μια κατάσταση που συνήθως σχετίζεται με σακχαρώδη διαβήτη, νεφρική νόσος, νόσος του θυρεοειδούς αδένα.

Παθήσεις του δέρματος

Παθήσεις του δέρματος που προκαλούν φαγούρα στα πόδια περιλαμβάνουν: αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής, η οποία μπορεί να προκληθεί από νέο απορρυπαντικό ρούχων, πόδι του αθλητή (μυκητιασική λοίμωξη), ατοπική δερματίτιδα, νεανική δερματοπάθεια, ψωρίαση, ουλές, τσιμπήματα εντόμων, ξηρό δέρμα, μολύνσεις από παθογόνους οργανισμούς, όπως ψείρες ή ψώρα.

Έκθεση σε ερεθιστικά

Μια ερεθιστική ουσία μπορεί να είναι οποιαδήποτε ουσία που προκαλεί αντίδραση μέσα ή πάνω στο σώμα σας. Μπορούν ακόμη και να είναι φάρμακα ή τοπικές αλοιφές που χρησιμοποιείτε για τη θεραπεία άλλων παθήσεων. Φάρμακα που είναι γνωστό ότι προκαλούν στο σώμα και στα πόδια φαγούρα περιλαμβάνουν οπιοειδή ή ναρκωτικά, όπως θειικό μορφίνη, αναστολείς ACE, και στατίνες.

Επιπλέον φαγούρα στα πόδια μπορεί να προκαλεί η κακή κυκλοφορία του αίματος. η αφυδάτωση και το βάρος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (μπορεί να συνοδεύεται από χολόσταση).

Φαγούρα: 7 Αιτίες που την προκαλούν στο κεφάλι

1. Πιτυρίδα

Η πιτυρίδα είναι μία δερματική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από αίσθημα ήπιου κνησμού και τη δημιουργία μικρών, λευκών φολίδων, κολλημένων στην βάση της τρίχας. Ουσιαστικά είναι μία μορφή ξηροδερμίας στο δέρμα του κεφαλιού.

Η πιτυρίδα προσβάλλει σχεδόν έναν στους δύο ενήλικες και συνήθως αρχίζει στην εφηβεία. Οι άνδρες την εκδηλώνουν συχνότερα από τις γυναίκες. Η πιτυρίδα μπορεί να συνεχιστεί μέχρι τη μέση ηλικία και ύστερα να σταματήσει, αλλά σε μερικούς πάσχοντες μπορεί να συνεχιστεί για όλη τους τη ζωή.

Η αιτία της δεν είναι σαφής, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις πιστεύεται ότι εμπλέκεται έναςλιπόφιλος μύκητας που λέγεται malassezia furfur. Ο μύκητας αυτός τρέφεται από το λίπος (σμήγμα) που υπερπαράγει το δέρμα των ατόμων με πιτυρίδα.

2. Σμηγματορροϊκή Δερματίτιδα

Η πιτυρίδα συσχετίζεται στενά με μία άλλη δερματοπάθεια που προκαλεί κνησμό στο κεφάλι, την σμηγματορροϊκή δερματίτιδα. Και στις δύο καταστάσεις παρατηρείται υπερπαραγωγή σμήγματος, ενώ συχνά ανευρίσκεται στους πάσχοντες από σμηγματορροϊκή δερματίτιδα ο ίδιος μύκητας.

Ωστόσο, η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα εκτός από κνησμό και φολίδες σαν της πιτυρίδας προκαλεί και κοκκίνισμα και φλεγμονή στο δέρμα του κεφαλιού. Επιπλέον, μπορεί να εκδηλωθεί και στο πρόσωπο και στο στήθος. Είναι πιο συνηθισμένη στα μωρά (είναι η γνωστή «νινίδα») και στα άτομα 30-60 ετών, αλλά μπορεί να εκδηλωθεί σε όλες τις ηλικίες. Συχνά έχει κληρονομικό υπόβαθρο.

3. Αλλεργίες

Μπορεί επίσης ένα άτομο να έχει αλλεργία σε ένα σαμπουάν, conditioner ή σε άλλο προϊόν για τα μαλλιά. Σε τέτοια περίπτωση θα εκδηλώνει εξάνθημα με κνησμό όποτε χρησιμοποιεί το προϊόν. Η αλλεργική αντίδραση στα σαμπουάν μπορεί να προκαλεί εξάνθημα και στα βλέφαρα.

Υπάρχει επίσης περίπτωση να πάσχετε από κνησμό, ξηροδερμία και φολίδες επειδή δεν ξεβγάζετε καλά τα μαλλιά σας κατά το λούσιμο, αλλά αφήνετε μικρή ποσότητα σαμπουάν πάνω στο δέρμα.

Οι προαναφερθείσες αντιδράσεις συνήθως υποχωρούν όταν αποφεύγει ο ασθενής τον παράγοντα που τις προκαλεί. Τα ειδικά αλλεργικά τεστ που κάνει ο δερματολόγος ιατρός στο ιατρείο, μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό του αιτίου.

4. Έκζεμα και Ατοπική Δερματίτιδα

Τα άτομα που πάσχουν από έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα μπορεί να το εκδηλώσουν και στο δέρμα του κρανίου, με συνέπεια κοκκίνισμα, φολίδες και κνησμό στο δέρμα. Υπολογίζεται ότι το 5% του πληθυσμού έχει έκζεμα στο δέρμα του κρανίου, που συχνά πυροδοτείται από το στρες, τον ιδρώτα, ερεθιστικές ουσίες κ.λπ.

Άλλοι ασθενείς μπορεί να εκδηλώνουν δερματίτιδα εξ επαφής, η οποία χαρακτηρίζεται από κνησμό και εξάνθημα. Η δερματίτιδα εξ επαφής συχνά σχετίζεται με τις βαφές των μαλλιών, ιδίως με ένα συστατικό που λέγεται παραφαινυλενεδιαμίνη (PPD) και υπάρχει κυρίως στις μαύρες βαφές.

5. Νευροδερματίτιδα

Στην περίπτωση αυτή παρατηρείται έντονη φαγούρα στο δέρμα του κρανίου, ιδίως τις ώρες που χαλαρώνουμε. Η κατάσταση αυτή σχετίζεται με το άγχος και το stress.

6. Ψείρες

Αν και ο περισσότερος κόσμος νομίζει ότι μόνο τα μικρά παιδιά που πηγαίνουν σχολείο αναπτύσσουν ψείρες, η αλήθεια είναι ότι μπορεί να εισβάλλουν στα μαλλιά κάθε ανθρώπου, ακόμα και στα καθαρά και τα βαμμένα.

Οι ψείρες προκαλούν έντονο κνησμό, αλλά είναι μικροσκοπικές και δύσκολα φαίνονται δίχως μεγεθυντικό φακό. Ωστόσο αν κοιτάξετε από πολύ κοντά τα μαλλιά, μπορεί να παρατηρήσετε αδιόρατες κινήσεις ή, συχνότερα, τα αυγά που εναποθέτουν στα μαλλιά.

7. Δερματόφυτα

Δερματοφυτία του τριχωτού της κεφαλής (tinea capitis). Είναι μία μυκητιασική λοίμωξη που προκαλείται από δερματόφυτα. Τα δερματόφυτα εισδύουν βαθιά στον θύλακο της τρίχας, προκαλώντας αλλοιώσεις, όπως η χαρακτηριστική αλωπεκία (δημιουργούνται κυκλικές περιοχές χωρίς τρίχες) που μεγαλώνει με τον καιρό. Η δερματοφυτία του τριχωτού προκαλεί επίσης δερματικό εξάνθημα και πολύ έντονο κνησμό.

Η δερματοφυτία του τριχωτού είναι πιο συνηθισμένη στα παιδιά. Αντιμετωπίζεται με ειδική θεραπεία από το στόμα, η οποία κατά κανόνα αποκαθιστά και την τριχοφυΐα.

Φαγούρα: Τρόποι αντιμετώπισης

Για να καταπραΰνετε τον κνησμό:

• Βάλτε σε μια πετσέτα στο δέρμα ψυχρά, υγρά επιθέματα ή παγοκύστη για 5-10 λεπτά ή έως ότου υποχωρήσει ο κνησμός.
• Να χρησιμοποιείτε καλής ποιότητας ενυδατικές κρέμες χωρίς χημικά πρόσθετα, αρώματα ή αλκοόλ. Να τις εφαρμόζετε στο προσβεβλημένο δέρμα τουλάχιστον μία φορά την ημέρα.
• Να δροσίζετε το δέρμα σας με κρέμες και λοσιόν που περιέχουν 1% μενθόλη ή καλαμίνη ή να βάζετε στο ψυγείο την ενυδατική κρέμα σας για να πετύχετε την ίδια δράση.
• Να αποφεύγετε τις επαλείψεις με οινόπνευμα.
• Μην ξύνεστε. Το ξύσιμο δημιουργεί την ψευδαίσθηση της ανακούφισης του κνησμού, αλλά στην πραγματικότητα ερεθίζει το δέρμα, εντείνει τον κνησμό και μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση και ουλές.
• Να κάνετε ένα σύντομο, χλιαρό ή δροσερό ντους (ανάλογα με το τι σας ανακουφίζει). Όταν τελειώσετε, σκουπίστε απαλά – ταμποναριστά (χωρίς τρίψιμο) το δέρμα σας και αλείψτε το απαλά με υδατική κρέμα.

Για να αποφύγετε τον κνησμό, να κάνετε μπάνιο με χλιαρό νερό (ποτέ με καυτό), να αποφεύγετε το αφρόλουτρο, να χρησιμοποιείτε λοσιόν, σαπούνια και καθαριστικά χωρίς αρώματα και αλκοόλ, να φοράτε χαλαρά, βαμβακερά ρούχα, να διατηρείτε το σπίτι σας σχετικά δροσερό με ουδέτερη υγρασία και να χρησιμοποιείτε υγραντήρα τον χειμώνα εάν είστε επιρρεπείς στην ξηροδερμία και το έκζεμα.

Αν όλ’ αυτά δεν αποδίδουν και χρειάζεστε πρόσθετη, φαρμακευτική βοήθεια (π.χ. αντισταμινικές αλοιφές, τοπικά κορτικοστεροειδή), συμβουλευθείτε έναν δερματολόγο.